Τα τελευταία δέκα χρόνια, οι πλουσιότεροι άνθρωποι στον κόσμο έχουν αυξήσει εντυπωσιακά τον πλούτο τους. Σύμφωνα με νέα έκθεση της οργάνωσης Oxfam, το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού, δηλαδή οι πιο πλούσιοι, έχει δει τα περιουσιακά του στοιχεία να αυξάνονται κατά σχεδόν 34 τρισεκατομμύρια δολάρια από το 2015. Είναι ένα ποσό τόσο μεγάλο, που, όπως αναφέρει η οργάνωση, θα μπορούσε να εξαλείψει την παγκόσμια φτώχεια 22 φορές.
Από αυτό το ποσό, οι περίπου 3.000 δισεκατομμυριούχοι του πλανήτη έχουν αποκομίσει 6,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, που ισοδυναμούν με σχεδόν το 15% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Με άλλα λόγια, μια πολύ μικρή ομάδα ανθρώπων κατέχει τεράστιο μερίδιο του παγκόσμιου πλούτου, γεγονός που έχει επιπτώσεις όχι μόνο στην οικονομία, αλλά εν δυνάμει και στη δημοκρατία.
Η Oxfam τονίζει ότι αυτό το συγκεντρωμένο οικονομικό βάρος μετατρέπεται συχνά σε πολιτική επιρροή. Οι υπερ-πλούσιοι, με την οικονομική τους δύναμη, είναι σε θέση να επηρεάζουν πολιτικές αποφάσεις, δημιουργώντας έτσι ένα είδος σύγχρονης ολιγαρχίας. Η οργάνωση ζητά από τις κυβερνήσεις να αλλάξουν πορεία και να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στις δημόσιες επενδύσεις αντί να βασίζονται όλο και περισσότερο στον ιδιωτικό τομέα, ειδικά σε τομείς όπως η υγεία και η εκπαίδευση. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνει την επιβολή ενός παγκόσμιου ελάχιστου φόρου 2% στα περιουσιακά στοιχεία των δισεκατομμυριούχων. Σύμφωνα με την πρόταση του οικονομολόγου Gabriel Zucman, αυτό θα μπορούσε να αποφέρει έσοδα 200 έως 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως. Η Oxfam επισημαίνει ότι οι πολύ πλούσιοι πλέον λειτουργούν περισσότερο ως επενδυτές και δανειστές, παρά ως πολίτες που συμμετέχουν στις ίδιες υποχρεώσεις με τους υπόλοιπους. Έτσι, απομονώνονται από τις δημοκρατικές διαδικασίες και συμβάλλουν σε ένα σύστημα που διευρύνει τις ανισότητες.
Η ανησυχία για τη συγκέντρωση πλούτου και την εντεινόμενη κοινωνική ανισότητα είναι πιο έντονη από ποτέ. Αν δεν αλλάξει κάτι, όπως επισημαίνει η Oxfam, ο κόσμος μπορεί να δει τον πρώτο τρισεκατομμυριούχο μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια.
Πέρα από την ανησυχία για το μέγεθος του πλούτου, εξίσου σημαντικό είναι και το πού συγκεντρώνεται αυτός ο πλούτος γεωγραφικά. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν τον απόλυτο πόλο έλξης του παγκόσμιου πλούτου. Με πόλεις, όπως η Νέα Υόρκη, το Λος Άντζελες και το Σαν Φρανσίσκο, να συγκεντρώνουν χιλιάδες εκατομμυριούχους και εκατοντάδες δισεκατομμυριούχους, η αμερικανική οικονομία λειτουργεί ως καταλύτης για τη δημιουργία και τη διατήρηση υπερ-πλούτου. Τα σταθερά θεσμικά πλαίσια, οι ώριμες αγορές κεφαλαίου και η προηγμένη τεχνολογική υποδομή προσελκύουν συνεχώς νέα κεφάλαια και επενδυτικά σχήματα.
Η Κίνα ακολουθεί, αν και με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Η ανάπτυξη μιας ισχυρής μεσαίας και ανώτερης τάξης, σε συνδυασμό με την ταχύτατη τεχνολογική πρόοδο, έχει δημιουργήσει ισχυρούς οικονομικούς πόλους σε πόλεις όπως το Πεκίνο, η Σαγκάη και η Σεντζέν. Οι νέοι πλούσιοι της Κίνας ενισχύουν την εσωτερική ζήτηση και αποκτούν διεθνή επιρροή, επενδύοντας εκτός συνόρων.
Ιδιαίτερη δυναμική καταγράφεται και στην Ινδία, με τη Μουμπάι να αποτελεί το επίκεντρο του ταχύτερα αναπτυσσόμενου πληθυσμού πλουσίων διεθνώς. Οι νέες τεχνολογικές επιχειρήσεις, η ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής και η άνοδος των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών έχουν συμβάλει στην εκτόξευση του ιδιωτικού πλούτου.
Η Ευρώπη παραμένει σταθερή δύναμη, με πόλεις όπως το Λονδίνο, τη Γενεύη και το Παρίσι να διατηρούν τη φήμη τους ως ασφαλή και ελκυστικά κέντρα για διεθνή κεφάλαια. Σε μικρότερη κλίμακα, η Αυστραλία, η Σιγκαπούρη και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κερδίζουν, επίσης, έδαφος, προσελκύοντας εύπορους πολίτες χάρη στη φορολογική ευελιξία, την πολιτική σταθερότητα και τις επενδυτικές ευκαιρίες.
Οι μετακινήσεις των πολύ πλούσιων γίνονται με στρατηγική. Η επιλογή του τόπου κατοικίας ή εγκατάστασης δεν βασίζεται μόνο σε προσωπικά κριτήρια, αλλά ενσωματώνει παραμέτρους όπως οι φορολογικοί συντελεστές, η πρόσβαση σε διεθνείς αγορές, η ποιότητα ζωής και η προστασία της περιουσίας. Οι χώρες ανταγωνίζονται μεταξύ τους όχι μόνο για επενδύσεις, αλλά και για την προσέλκυση φορολογικών κατοίκων υψηλής καθαρής αξίας, διαμορφώνοντας ένα νέο παγκόσμιο πεδίο ισχύος, όπου ο πλούτος είναι το κυρίαρχο νόμισμα.
Η αυξανόμενη συγκέντρωση πλούτου σε ένα περιορισμένο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού διαμορφώνει ένα νέο οικονομικό πλαίσιο, στο οποίο η κατανομή των κεφαλαίων, η πρόσβαση σε επενδυτικά εργαλεία και η επιρροή στη χάραξη πολιτικής αποκτούν έντονα συγκεντρωτικά χαρακτηριστικά.
Η οικονομική ισχύς μεταφράζεται σε επιρροή επί των ρυθμιστικών και δημοσιονομικών αποφάσεων, επηρεάζοντας τόσο τις αγορές κεφαλαίου όσο και τις δημόσιες επενδύσεις. Αυτό μετατοπίζει το κέντρο βάρους από την παραγωγή και την ευρεία κατανάλωση προς τη διαχείριση μεγάλου πλούτου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη μακροοικονομική σταθερότητα, τη φορολογική πολιτική και τις κοινωνικές αντοχές των οικονομιών.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
