Κάποτε στα αεροδρόμια, αναγνώριζες το πλήθος επιχειρηματιών που ταξίδευε από μακριά. Χαρτοφύλακες, ακριβά κοστούμια, τηλέφωνα και βιασύνη έφτιαχναν μια εικόνα, στη κόψη του κινηματογραφικού στερεότυπου. Ύστερα, η ανθρωπότητα πέρασε στιγμές καραντίνες και όλοι κλειστήκαμε στα σπίτια μας, ενώ οι on line συνδέσεις κάναν τα πρόσωπα φωνές χωρίς σώμα και βλέμματα χωρίς παρουσία. Μα τα αεροπορικά επιχειρηματικά ταξίδια, επέστρεψαν δυναμωμένα, συνδυάζοντας και τις συνεδρίες των pixels.
Οι παγκόσμιες δαπάνες για επαγγελματικά ταξίδια άγγιξαν το 2024 τα 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια, με πρόβλεψη για μεγαλύτερη άνοδο το 2025. Το Λονδίνο, η Νέα Υόρκη, η Φρανκφούρτη και η Σιγκαπούρη δεν είναι πια μόνο οικονομικά κέντρα, αλλά και κόμβοι επιχειρηματικής μετακίνησης, με την αναγνώριση, πια, της αδυναμίας του ψηφιακού να μιμηθεί την υφή της ανθρώπινης επικοινωνίας. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι δαπάνες για επαγγελματικά ταξίδια ξεπέρασαν τα 472 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024, ενώ στην Κίνα, έφτασαν περίπου στα 211 δισεκατομμύρια δολάρια. Στην Ευρώπη, οι δαπάνες για επαγγελματικά ταξίδια έφτασαν στα 391,1 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024, σημειώνοντας αύξηση 10,4% σε σχέση με το 2023, με την ήπειρο μας να αντιπροσωπεύει το 26,4% των συνολικών παγκόσμιων δαπανών.
Οι Millennials και η Gen Z είναι οι εργαζομένων που ταξιδεύουν περισσότερο για επαγγελματικούς λόγους, με 53% συμμετοχή. Ακολουθεί η λεγόμενη «αδικημένη» Γενιά X με 38%. Η τάση του συνδυασμού επαγγελματικών ταξιδιών με αναψυχή, το λεγόμενο bleisure, είναι επίσης εξαιρετικά δημοφιλές μεταξύ των νεότερων εργαζομένων, με το 79% της Γενιάς Z να εκφράζει την επιθυμία να ταξιδεύει για εργασία και να εξερευνά νέους προορισμούς. Ε, μικροί είναι ακόμα και εξηγείται!
Ο υπολογιστής, ακόμα κι αν μεταδίδει εικόνα και ήχο, δεν μπορεί να μεταδώσει τον παλμό της παρουσίας. Δεν μπορεί να καταγράψει την παύση, πριν από ένα «ναι» σε μια διαπραγμάτευση, ούτε να αντιληφθεί την ειρωνεία, την συγκατάβαση, την αβεβαιότητα πίσω από ένα συγκρατημένο χαμόγελο.
Στην εποχή της τηλεργασίας, το ψηφιακό έγινε εργαλείο επιβίωσης. Πλατφόρμες όπως το Zoom, το Teams ή το Webex έγιναν χώροι συνάντησης, είτε από επιλογή, είτε από ανάγκη και πέτυχαν μια τεράστια επανάσταση στην εργασία και στην επικοινωνία. Στην επικοινωνία, όμως, την επιχειρηματική, όπως ήδη, τονίσαμε, η γλώσσα σώματος και οι εκφράσεις παίζουν τόση σημασια, όσο και οι λέξεις. Όταν βρίσκεσαι στο ίδιο τραπέζι με έναν πιθανό συνεργάτη, διαπραγματεύεσαι όχι μόνο τι θα πεις, αλλά και πώς θα το πεις, πότε θα σωπάσεις, πότε θα αγγίξεις το φλυτζάνι σου, πώς θα στραφεί το σώμα σου. Όλα αυτά χτίζουν εμπιστοσύνη, ακόμη και με λειτουργίες κάτω από το επίπεδο της συνείδησης.
Ο ψυχολόγος Ντάνιελ Κάχνεμαν, στο συγγραφικό και διδακτικό του έργο που εξετάζει την βραδεία και τη γρήγορη σκέψη, δείχνει πως οι περισσότερες κρίσιμες αποφάσεις λαμβάνονται με βάση την διαισθητική πρόσληψη της κατάστασης. Σε ένα virtual περιβάλλον, αυτή η διαισθητική αντίληψη λειτουργεί αποδυναμωμένα. Μπορεί να υπάρχει λιγότερο άγχος, καλύτερη προετοιμασία, περισσότερος έλεγχος, αλλά λείπει η χημεία, εκείνη η ανεπαίσθητη αίσθηση που δημιουργεί δεσμούς. Και στις επιχειρήσεις, όσο κι αν αυτό ακούγεται αντιφατικό, ο δεσμός προηγείται του deal. Χωρίς τον δεσμό, η συμφωνία είναι απλώς υπογραφή. Με αυτόν, γίνεται συμμαχία.
Για αυτούς τους λόγους και ενώ το κόστος είναι αυξημένο, οι εταιρείες επιλέγουν συνειδητά να επαναφέρουν τα επαγγελματικά ταξίδια. Δεν πρόκειται για σπατάλη, αλλά για επένδυση. Οι οικονομικές αναλύσεις δείχνουν πως κάθε ευρώ που επενδύεται σε ένα επαγγελματικό ταξίδι αποδίδει πάνω από 10 φορές την αξία του σε πωλήσεις και ανάπτυξη. Όχι γιατί μαγικά λειτουργεί το αεροπλάνο, αλλά γιατί η φυσική συνάντηση δημιουργεί σχέσεις εμπιστοσύνης, οι οποίες με τη σειρά τους οδηγούν σε επαναλαμβανόμενες συνεργασίες, ανανεώσεις, ευελιξία, δημιουργικότητα.
Φυσικά και δεν χρειάζεται να γυρίσουμε πίσω στο απόλυτο μοντέλο του συνεχούς ταξιδιού. Το μέλλον ίσως δεν είναι ούτε πλήρως ψηφιακό, ούτε απόλυτα φυσικό. Είναι υβριδικό, ευέλικτο, στρατηγικό. Η τεχνολογία μάς έδωσε ένα νέο μέσο, όχι για να αντικαταστήσουμε την ανθρώπινη παρουσία, αλλά για να επιλέγουμε και πότε είναι αναγκαία. Όταν πρόκειται για εσωτερικές συσκέψεις, για ενημερώσεις, για απλές παρουσιάσεις, το ψηφιακό είναι επαρκές. Αλλά όταν το ζητούμενο είναι η αρχή μιας σχέσης, η λύση μιας διαφωνίας, η σύλληψη ενός οράματος, τότε χρειαζόμαστε το βάρος του σώματος στον χώρο. Η φιλοσοφία, η ψυχολογία, η λογοτεχνία και η οικονομία καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα: η παρουσία είναι πράξη. Ισχύει και για την επιχειρηματικότητα, λοιπόν, αυτό που σημείωνε ο Αλμπέρ Καμί, πως η αληθινή γενναιότητα δεν είναι να πολεμάς από μακριά, αλλά να στέκεσαι εκεί που συμβαίνει».
Στις επιχειρήσεις αλλά και στην ίδια την ζωή, το να είσαι, εκεί στην αίθουσα, στο γραφείο, στον ίδιο χώρο με τον άλλο δεν είναι απλώς τακτική επιλογή αλλά δήλωση δέσμευσης.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
