Η τεχνητή νοημοσύνη βρίσκεται στο επίκεντρο της τεχνολογικής προόδου, ωστόσο η ταχύτατη ανάπτυξή της συνοδεύεται από μια ανησυχητική περιβαλλοντική διάσταση. Νέα έκθεση του ΟΗΕ αποκαλύπτει ότι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τις κορυφαίες τεχνολογικές εταιρείες στον κόσμο – Amazon, Microsoft, Meta και Alphabet (Google) – έχουν αυξηθεί δραματικά την τελευταία τετραετία, λόγω της εκτεταμένης χρήσης συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης και της ενεργειακής επιβάρυνσης που αυτά προκαλούν.
Σύμφωνα με την έκθεση της Διεθνούς Ένωσης Τηλεπικοινωνιών (ITU), οι έμμεσες εκπομπές CO2 αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 150% από το 2020 έως το 2023 στις εταιρείες του λεγόμενου “Big 4”. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφηκαν στην Amazon (182%), ακολουθούμενη από τη Microsoft (155%), τη Meta (145%) και την Alphabet (138%). Οι εκπομπές αυτές αφορούν κυρίως την ηλεκτρική ενέργεια και την ενέργεια που απαιτείται για τη θέρμανση και την ψύξη, οι οποίες καταναλώνονται για την υποστήριξη τεράστιων υποδομών, όπως τα data centers.
Τα κέντρα δεδομένων είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της λειτουργίας των υπηρεσιών τεχνητής νοημοσύνης. Η επεξεργασία πολύπλοκων αλγορίθμων, η αποθήκευση και η μεταφορά μεγάλων όγκων δεδομένων απαιτούν τεράστιες ποσότητες ενέργειας. Όπως επισημαίνει η έκθεση, η ζήτηση ηλεκτρικού ρεύματος για τη λειτουργία των data centers αυξάνεται τέσσερις φορές ταχύτερα από τη συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως.
Η αύξηση των εκπομπών αποδίδεται εν μέρει στην αυξημένη χρήση προηγμένων μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης, τα οποία απαιτούν συνεχείς υπολογισμούς και τεράστιους υπολογιστικούς πόρους. Οι εταιρείες επενδύουν σε νέες τεχνολογίες AI με στόχο να αυξήσουν την απόδοση και την αυτοματοποίηση, αλλά αυτή η επένδυση έχει ενεργειακό κόστος. Οι υπολογισμοί που απαιτούνται για την εκπαίδευση και τη λειτουργία αυτών των μοντέλων συχνά καταναλώνουν περισσότερη ενέργεια από τις συμβατικές εφαρμογές πληροφορικής.
Αυτή η εξέλιξη έχει σημάνει συναγερμό, καθώς η ταχεία υιοθέτηση και ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης σε πληθώρα εφαρμογών, από την εξυπηρέτηση πελατών μέχρι τη δημιουργία περιεχομένου και τη βιομηχανική παραγωγή, δημιουργεί έναν νέο περιβαλλοντικό αντίκτυπο που δεν έχει ακόμη αντιμετωπιστεί επαρκώς. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, οι ετήσιες εκπομπές άνθρακα από τα πιο ενεργοβόρα συστήματα AI ενδέχεται να φτάσουν ακόμη και τους 102,6 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου CO2.
Παρά το γεγονός ότι οι περισσότερες από τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας έχουν θέσει στόχους βιωσιμότητας και έχουν δεσμευτεί να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, η ITU σημειώνει ότι αυτές οι δεσμεύσεις δεν έχουν ακόμη μεταφραστεί σε απτά αποτελέσματα. Η Meta παρέπεμψε το Reuters στην ετήσια έκθεσή της για τη βιωσιμότητα, στην οποία αναφέρεται ότι η εταιρεία επενδύει στη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και στην εξοικονόμηση νερού στα κέντρα δεδομένων της. Ωστόσο, οι υπόλοιπες εταιρείες δεν απάντησαν άμεσα στις εκκλήσεις για σχόλιο.
Η συζήτηση αυτή αναδεικνύει ένα ευρύτερο δίλημμα: πώς μπορεί η τεχνολογική πρόοδος να συμβαδίσει με τη βιώσιμη ανάπτυξη; Οι επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη θεωρούνται απαραίτητες για την ενίσχυση της παραγωγικότητας, της καινοτομίας και της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας. Ωστόσο, το περιβαλλοντικό κόστος αυτών των τεχνολογιών απειλεί να αντισταθμίσει τα οφέλη, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που η διεθνής κοινότητα προσπαθεί να μειώσει δραστικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Η λύση στο πρόβλημα δεν είναι απλή. Απαιτείται συνδυασμός τεχνολογικής καινοτομίας, αλλαγής κουλτούρας στις εταιρείες και ισχυρότερων πολιτικών ρυθμίσεων. Ήδη γίνονται προσπάθειες για πιο αποδοτικά data centers, για μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και για την ανάπτυξη πράσινων τεχνολογιών υπολογιστικού νέφους. Όμως, η κλίμακα των υποδομών και η ταχύτητα της τεχνολογικής εξέλιξης καθιστούν το έργο αυτό εξαιρετικά απαιτητικό.
Η έκθεση της ITU αποτελεί ένα ακόμη καμπανάκι για τις προκλήσεις της ψηφιακής μετάβασης. Καθώς η τεχνητή νοημοσύνη γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής ζωής, από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μέχρι την ιατρική διάγνωση και τις επιχειρηματικές αποφάσεις, η ανάγκη για περιβαλλοντικά υπεύθυνη τεχνολογία γίνεται όλο και πιο επιτακτική. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, οι επιχειρήσεις και οι τεχνολογικοί ηγέτες καλούνται να αναλάβουν πρωτοβουλίες, ώστε η τεχνολογική εξέλιξη να μην έρχεται σε αντίθεση με την περιβαλλοντική ισορροπία.
Αν δεν υπάρξει στρατηγική ισορροπία μεταξύ καινοτομίας και αειφορίας, η «έξυπνη» τεχνολογία ενδέχεται να εξελιχθεί σε έναν ακόμη παράγοντα πίεσης στο ήδη επιβαρυμένο οικοσύστημα του πλανήτη μας. Είναι καιρός οι εταιρείες να μην βλέπουν την περιβαλλοντική ευθύνη ως υποχρέωση, αλλά ως πυλώνα της μελλοντικής τους επιβίωσης.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
