Η ευρωπαϊκή βιομηχανία μη σιδηρούχων μετάλλων βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με έναν υπαρξιακό κίνδυνο, καθώς το εκρηκτικό ενεργειακό κόστος, οι ελλείψεις σε πρώτες ύλες και η απουσία στοχευμένης στήριξης απειλούν ευθέως τη βιωσιμότητα και την παραγωγική της βάση.
Με κοινή επιστολή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, περισσότεροι από είκοσι διευθύνοντες σύμβουλοι κορυφαίων βιομηχανιών του κλάδου, μεταξύ των οποίων και ελληνικές επιχειρήσεις, προειδοποιούν ότι χωρίς άμεση και ουσιαστική αλλαγή πολιτικής, η ήπειρος κινδυνεύει να απολέσει κρίσιμη τεχνογνωσία, βιομηχανική υποδομή και στρατηγική αυτονομία.
Η παρέμβαση οργανώνεται από την Eurometaux, την ένωση παραγωγών μη σιδηρούχων μετάλλων της Ευρώπης, με πρωτοβουλία του Έλληνα προέδρου της, Ευάγγελου Μυτιληναίου, διευθύνοντος συμβούλου της METLEN. Οι υπογράφοντες απευθύνουν έκκληση στην Κομισιόν για την άμεση αναθεώρηση του επικείμενου πλαισίου κρατικών ενισχύσεων για τη λεγόμενη Συμφωνία για μια Καθαρή Βιομηχανία (CISAF), η οποία πρόκειται να παρουσιαστεί εντός Ιουνίου. Εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους ότι το νέο θεσμικό πλαίσιο όχι μόνο δεν θα απαντήσει στις σημερινές ανάγκες, αλλά ενδέχεται να επιδεινώσει περαιτέρω την ήδη επιβαρυμένη κατάσταση για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες.
Τα μη σιδηρούχα μέταλλα, όπως το αλουμίνιο, ο χαλκός, το νικέλιο και ο ψευδάργυρος αποτελούν βασικές πρώτες ύλες για την παραγωγή ανεμογεννητριών, φωτοβολταϊκών, ηλεκτρικών οχημάτων, συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας και ευφυών δικτύων, δηλαδή για κάθε τεχνολογία που απαιτείται στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Παράλληλα, έχουν στρατηγική σημασία για την άμυνα και την τεχνολογική αυτονομία της Ευρώπης. Ωστόσο, το ενεργειακό κόστος σε πολλές ευρωπαϊκές μονάδες έχει φτάσει να απορροφά έως και το 60% του συνολικού κόστους παραγωγής, οδηγώντας σε αναστολή λειτουργίας ή μερική παύση παραγωγικών μονάδων. Σήμερα, περισσότερο από το 50% της δυναμικότητας παραγωγής αλουμινίου και ψευδαργύρου στην ΕΕ βρίσκεται εκτός λειτουργίας.
Η εικόνα είναι ιδιαίτερα ανησυχητική. Εγκαταστάσεις σε χώρες όπως η Σλοβακία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Γερμανία έχουν αναστείλει δραστηριότητες ή λειτουργούν σε χαμηλό ρυθμό, ενώ πολλές επιχειρήσεις αδυνατούν να συνάψουν βιώσιμα μακροχρόνια συμβόλαια πράσινης ενέργειας λόγω του κόστους εξισορρόπησης. Η πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος με ανταγωνιστικούς όρους αποτελεί προϋπόθεση για την επιβίωση του κλάδου. Εάν αυτή δεν διασφαλιστεί, η παραγωγή μετατοπίζεται εκτός Ευρώπης, σε χώρες όπου η περιβαλλοντική και κοινωνική συμμόρφωση είναι σαφώς χαμηλότερη, εντείνοντας τον κίνδυνο αποβιομηχάνισης και τη διακινδύνευση της τεχνολογικής ικανότητας της Ένωσης.
Η Eurometaux τονίζει ότι οι ενεργοβόρες επιχειρήσεις δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ανασταλτικός παράγοντας στους στόχους της πράσινης μετάβασης, αλλά ως σύμμαχοι. Για τον λόγο αυτό, ζητείται να αξιοποιηθούν προβλέψεις όπως το άρθρο 2.4 του Προσωρινού Πλαισίου Κρίσης, ώστε να επιτραπεί η άμεση οικονομική στήριξη των βιομηχανιών υψηλής κατανάλωσης ενέργειας, να αναγνωριστεί ο σταθερός χαρακτήρας της κατανάλωσής τους και να συμπεριληφθούν στις ενισχύσεις και οι έμμεσες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που προκύπτουν από τη χρήση ηλεκτρισμού.
Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στην επανεκκίνηση μονάδων που σήμερα είναι ανενεργές. Η Eurometaux θεωρεί πως είναι σαφώς αποδοτικότερο και ταχύτερο να τεθούν σε λειτουργία υπάρχουσες εγκαταστάσεις, όπως το παράδειγμα της Slovalco, παρά να ξεκινήσει από την αρχή η δημιουργία νέων. Η διατήρηση της παραγωγικής ικανότητας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι καίρια όχι μόνο για λόγους απασχόλησης ή επενδύσεων, αλλά και για την επίτευξη της βιομηχανικής κυριαρχίας που επιδιώκει η ΕΕ στον νέο γεωοικονομικό χάρτη.
Η ελληνική συμμετοχή στην επιστολή προσδίδει επιπλέον βαρύτητα στην παρέμβαση, δεδομένης της σημασίας που έχει η εγχώρια παραγωγή αλουμινίου για την οικονομία της χώρας, αλλά και της θέσης της Ελλάδας ως σημαντικού ενεργειακού κόμβου στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Η επιστολή καταλήγει με την επισήμανση ότι, εάν δεν διασφαλιστεί άμεσα ένα σταθερό και ανταγωνιστικό ενεργειακό περιβάλλον για τις βιομηχανίες μετάλλων, η Ευρώπη όχι μόνο θα απολέσει την ικανότητα παραγωγής υλικών υψηλής στρατηγικής σημασίας, αλλά θα υπονομεύσει τη δυνατότητα επίτευξης των ίδιων των κλιματικών και βιομηχανικών της στόχων. Το κόστος της αδράνειας, τονίζουν οι υπογράφοντες, θα είναι τελικά πολύ υψηλότερο από οποιοδήποτε σχέδιο στήριξης.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
