H αξιοποίηση των ακινήτων του στενού αλλά και του ευρύτερου δημόσιου τομέα στην Ελλάδα, πρόκειται για μία συζήτηση που έχει ανοίξει τον τελευταίο καιρό. Ή για την ακρίβεια τα τελευταία χρόνια, καθώς η αρχή έγινε με τα περισσότερα από 70.000 ακίνητα της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ).
Ωστοσο η διαδικασία αξιοποίησής τους είναι ένα έργο πολυδαίδαλο που εκτός από γνώση της αγοράς ακινήτων και καταγραφή της δημόσιας περιουσίας, απαιτεί και ρηξικέλευθες πολιτικές αποφάσεις. Είναι χαρακτηριστικό πως σημαντικό τμήμα των συγκεκριμένων ακινήτων της ΕΤΑΔ είναι καταπατημένα και απαιτείται να γίνει ένα γενναίο ξεκαθάρισμα. Υπολογίζεται επί παραδείγματι ότι περίπου τα μισά αντιμετωπίζουν ιδιοκτησιακές δυσχέρειες. Εκτός από τα καταπατημένα, πολλά ακόμα είναι μη αξιοποιήσιμα καθώς πρόκειται ακόμα και για πεζοδρόμια (τα λεγόμενα κοινόχρηστα κοινωφελή ακίνητα), ή ακόμα και για νησίδες δρόμων, τα οποία θα πρέπει να περιέλθουν στην ευθύνη των αρμόδιων αρχών τοπικών ή κρατικών προκειμένου να γίνεται η απαιτούμενη συντήρησή τους.
Οι υπόγειες διαβάσεις της λεωφόρου Συγγρού
Για παράδειγμα, οι υπόγειες διαβάσεις της λεωφόρου Συγγρού ανήκουν στην περιουσία της ΕΤΑΔ. Κι ενώ κάποια στιγμή υπήρχαν σκέψεις να δημιουργηθούν εμπορικοί χώροι και να αξιοποιηθούν, η σκέψη αυτή δεν ευδοκίμησε ποτέ. Ακόμα όμως και υγροβιότοποι, έλη ή και ορεινοί όγκοι, εγγράφονται στην δημόσια περιουσία. Από το κάδρο δεν λείπουν ακίνητα, για τα οποία υφίστανται συζητήσεις με το υπουργείο Πολιτισμού, όπως είναι 75 προνομιακά ακίνητα στην Πλάκα, όπου υπάρχουν αυθαίρετοι χρήστες που είτε τα δεσμεύουν, είτε διαμένουν σε αυτά και επομένως δεν είναι άμεσα αξιοποιήσιμα. Στα δημόσια ακίνητα περιλαμβάνονται επίσης περιουσιακά στοιχεία που επί σειρά ετών αξιοποιούνται από φορείς και το Δημόσιο, όπως νοσοκομεία ή ακίνητα που διαχειρίζονται πανεπιστημιακά ιδρύματα.
Η αξιοποίηση όλων αυτών απαιτεί εκ των πραγμάτων συνέπεια πολλών δεκαετιών προκειμένου να ξεκαθαρίζει το ιδιοκτησιακό καθεστώς και το καθεστώς χρήσεων αλλά και σημαντικά πολεοδομικά ζητήματα που τα κρατούν δέσμια. Ενδεικτικό είναι επίσης ότι στο χαρτοφυλάκιο της ΕΤΑΔ ανήκουν ακόμη και αγροτικές εκτάσεις ή/και παραθαλάσσιες εκτάσεις με περιπλεγμένο και αδιευκρίνιστο ιδιοκτησιακό καθεστώς.
Πρόσφατα η ΕΤΑΔ ανέθεσε την αξιολόγηση 36.000 ακινήτων στην Alpha Real Estate Services, του ομίλου Alpha Bank, από τα οποία στόχος είναι να ξεχωρίσουν 6.000 και από αυτά να αξιοποιηθούν στο τέλος περίπου 1.000. Μία διαδικασία που εφόσον εξελιχθεί ομαλά, θα ολοκληρωθεί περίπου σε δύο χρόνια από σήμερα.
Οι παλαιοί αιγιαλοί και η περίπτωση της Μυκόνου
Πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα όμως της πολυδαίδαλης ακίνητης περιουσίας, είναι οι παλαιοί αιγιαλοί. Πρόκειται επί της ουσίας για παραθαλάσσια οικόπεδα που προέκυψαν από την επαναχάραξη του αιγιαλού, καθότι μπορεί να μην είχε χαραχτεί σωστά προηγουμένως, αλλά και να έγιναν αλλαγές ή προσχώσεις στη διάρκεια των ετών, μεταβάλλοντας την αρχική τους υπόσταση. Τα συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία περιήλθαν επίσης στην ΕΤΑΔ. Τέτοιες περιπτώσεις ακινήτων συναντά κανείς στη Μύκονο, όπου η ΕΤΑΔ διατηρεί παλαιούς αιγιαλούς όπως σε περιοχές όπως το Καλό Λιβάδι, ο Φωκός, η Φτελιά και αλλού, από τα οποία η εταιρεία μέχρι πρότινος δεν εισέπραττε μισθώματα. Σταδιακά άρχισε να βγάζει προσκλήσεις για μισθώσεις. Υπήρξαν ωστόσο πολύ χαρακτηριστικές περιπτώσεις ακινήτων όπου διαχειριστές ακινήτων είχαν καταπατήσει εκτάσεις. Με το πρόβλημα να παραμένει άλυτο έως τώρα.
Σημαντική περιουσία έχει και η ΓΑΙΟΣΕ, χωρίς ωστόσο να έχει εκκινήσει κάποια διαδικασία για την αξιοποίηση ακινήτων έως τώρα. Αλλά και τα Ελληνικά Ταχυδρομεία, τα οποία έχουν προκηρύξει διαγωνισμό από την πλευρά τους για την ανάθεση του έργου καταγραφής και αξιοποίησης.
Τα ακίνητα του Στρατού
Στα δημόσια ακίνητα του Δημοσίου συγκαταλέγονται και εκτάσεις του Στρατού. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έκθεσε τις τελευταίες ημέρες σε δημόσια διαβούλευση ένα νέο Σχέδιο Νόμου, το οποίο προβλέπει τη δυνατότητα αξιοποίησης 2.088 ακινήτων που ανήκουν στις Ένοπλες Δυνάμεις, και εκτείνονται σε ολοκληρη την Ελλάδα. Η διαδικασία αυτή, που αναμένεται να ολοκληρωθεί την επόμενη Παρασκευή 18 Ιουλίου, αποσκοπεί όχι μόνο στην καλύτερη οργάνωση και διαχείριση της περιουσίας του Υπουργείου, αλλά και στη δημιουργία ενός δεκαετούς σχεδίου για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων.
Από το σύνολο των 2.088 ακινήτων, τα 1.304 έχουν χαρακτηριστεί ως απαραίτητα για επιχειρησιακή χρήση, καθώς εξυπηρετούν κρίσιμες ανάγκες της εθνικής άμυνας. Τα υπόλοιπα 784 θεωρούνται μη επιχειρησιακά και μπορούν να αξιοποιηθούν ευρύτερα. Από αυτά, τα 211 παρουσιάζουν προβλήματα, 29 έχουν ήδη παραχωρηθεί χωρίς αντάλλαγμα, 218 έχουν ήδη τεθεί σε κάποια μορφή αξιοποίησης και 326 είναι διαθέσιμα για νέες χρήσεις.
Το Σχέδιο Νόμου βασίζεται σε τρεις κύριους άξονες: τη διαφάνεια, την επιτάχυνση των διαδικασιών και την καλύτερη απόδοση από τη διαχείριση αυτής της περιουσίας. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται η ίδρυση ενός ενιαίου φορέα, του Ταμείου Ακινήτων Εθνικής Άμυνας (Τ.Α.Εθ.Α.), που θα αναλάβει τη συνολική διαχείριση της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων.
Με δεδομένα όλα τα παραπάνω συζητάμε για προσιτή κατοικία αλλά και για το μεγάλο πρόβλημα στέγασης επαγγελματιών, οι οποίοι κατά τους καλοκαιρινούς μήνες είτε αδυνατούν να βρουν κατοικία, είτε να εντοπίσουν προσιτή στέγαση για τις ανάγκες τους σε ιδιαίτερα δημοφιλείς τουριστικά περιοχές. Αλλά και για πολλά άλλα ζητήματα και κατά καιρούς αμαρτίες που σχετίζονται με την πλήρως αχαρτογράφητη και χαώδη ακίνητη περιουσία του Δημοσίου.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.