Καθώς το καλοκαίρι του 2025 κορυφώνεται με εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, η Ευρώπη βρίσκεται εκ νέου αντιμέτωπη με ένα εκτεταμένο κύμα θερμικής καταπόνησης, το οποίο δοκιμάζει τα όρια των ενεργειακών της υποδομών.
Σε πολλές χώρες της ηπείρου, οι θερμοκρασίες υπερέβησαν τους 40 βαθμούς Κελσίου, με αποτέλεσμα την κατακόρυφη αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, κυρίως λόγω της μαζικής χρήσης συστημάτων ψύξης. Η ξαφνική αυτή εκτίναξη της ζήτησης έχει θέσει τα εθνικά ηλεκτρικά δίκτυα σε κατάσταση αυξημένης επιφυλακής, προκαλώντας τεχνικές και διαχειριστικές προκλήσεις για τα συστήματα παραγωγής και διανομής.
Σε χώρες όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Γαλλία και η Γερμανία, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά ποσοστά που φτάνουν έως και το 14% μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα, ασκώντας ισχυρές πιέσεις στη λειτουργία των δικτύων. Ωστόσο, καθοριστικό ρόλο στην αποσυμπίεση του συστήματος διαδραμάτισε η αυξημένη παραγωγή από φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις. Κατά τον Ιούνιο, η ηλιακή ενέργεια κάλυψε σχεδόν το 25% της συνολικής ηλεκτροπαραγωγής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενισχύοντας τη σταθερότητα των δικτύων, ιδίως κατά τις κρίσιμες μεσημεριανές ώρες.
Σε αυτό το ευρωπαϊκό σκηνικό έντασης και πρόληψης, η Ελλάδα εισέρχεται στη δική της κρίσιμη φάση ενεργειακής επιτήρησης. Με τις θερμοκρασίες να προβλέπεται να ξεπεράσουν τους 44 βαθμούς Κελσίου σε πολλά γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας και τη διάρκεια του καύσωνα να προσεγγίζει τη μία εβδομάδα, οι εγχώριες αρχές έχουν κληθεί να ανταποκριθούν σε μία πολυπαραγοντική δοκιμασία που επεκτείνεται πέρα από τις υποδομές και αφορά τη συνολική ανθεκτικότητα του ενεργειακού μηχανισμού.
Η φετινή περίοδος, πάντως, βρίσκει την Ελλάδα καλύτερα θωρακισμένη σε σχέση με προηγούμενα έτη. Η προσθήκη δύο σύγχρονων μονάδων φυσικού αερίου, στη Βοιωτία και την Κομοτηνή, έχει ενισχύσει την εθνική παραγωγική ικανότητα κατά περίπου 1,6 GW, παρέχοντας κρίσιμη κάλυψη κατά τις ώρες που τα φωτοβολταϊκά δεν αποδίδουν, κυρίως μετά τη δύση του ηλίου. Παράλληλα, το δίκτυο έχει ενισχυθεί σε επιχειρησιακό επίπεδο, καθώς οι τεχνικές ομάδες βρίσκονται σε ετοιμότητα, υπάρχει διαθεσιμότητα κρίσιμων ανταλλακτικών, ενώ έχουν ενεργοποιηθεί και οι προβλεπόμενοι μηχανισμοί έκτακτης διαχείρισης.
Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του φετινού κύματος καύσωνα έγκειται όχι μόνο στην ένταση, αλλά και στην διάρκειά του. Αυτό μεταφέρει την πρόκληση από την απλή αντιμετώπιση των ωρών αιχμής, σε μία συνολική στρατηγική διαχείρισης ενεργειακής ισορροπίας επί σειρά ημερών. Απαιτείται, επομένως, ενεργοποίηση σε όλα τα επίπεδα, με εναλλακτικά σενάρια λειτουργίας, ασκήσεις προσομοίωσης κρίσεων, ενισχυμένος συντονισμός μεταξύ των αρμόδιων φορέων, από τον ΑΔΜΗΕ και τον ΔΕΔΔΗΕ μέχρι τη ΡΑΑΕΥ και το Υπουργείο Ενέργειας.
Στο πεδίο των τιμών, η εικόνα προς το παρόν εμφανίζεται σταθεροποιημένη. Η μέση χονδρεμπορική τιμή διαμορφώνεται στα 115 ευρώ ανά MWh, με τις τιμές αιχμής να αγγίζουν τα 213 ευρώ, τιμές σημαντικά χαμηλότερες από τις αντίστοιχες του Ιουλίου 2024, όταν καταγράφηκαν κοντά στα 270 ευρώ. Αυτή η αποκλιμάκωση αποδίδεται σε ένα πιο ισορροπημένο ενεργειακό μείγμα και στη βελτίωση των ενδοπεριφερειακών ροών ενέργειας στον βαλκανικό χώρο, όπου η ανταλλαγή φορτίων με χώρες, όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Ουγγαρία, συμβάλλει στην εξομάλυνση των αποκλίσεων.
Η συμβολή της ηλιακής ενέργειας στην Ελλάδα έχει, επίσης, ενισχυθεί σημαντικά. Σε ημέρες έντονης ηλιοφάνειας, τα φωτοβολταϊκά καλύπτουν έως και το 35% της συνολικής ζήτησης τις ώρες αιχμής, παρέχοντας όχι μόνο παραγωγική επάρκεια, αλλά και πολύτιμη σταθερότητα στο σύστημα. Η παρουσία αυτή έχει μειώσει την εξάρτηση από συμβατικές μονάδες κατά τη διάρκεια της ημέρας, διατηρώντας το φορτίο σε πιο διαχειρίσιμα επίπεδα.
Παρόλα αυτά, οι αντιφάσεις του συστήματος δεν έχουν εξαλειφθεί. Παρά τη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα παραμένει έντονη, ιδιαίτερα όταν οι συνθήκες δεν ευνοούν την αιολική ή υδροηλεκτρική παραγωγή. Το πρώτο εξάμηνο του 2025, η κατανάλωση φυσικού αερίου στην ΕΕ αυξήθηκε κατά 13% και του άνθρακα κατά 2%, γεγονός που οδήγησε σε αύξηση των εκπομπών CO₂ κατά 9%. Η ανάγκη για επενδύσεις σε τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας, σε έξυπνα δίκτυα και σε ευέλικτες δομές διαχείρισης καθίσταται επιτακτική.
Τελικά, το φετινό κύμα καύσωνα δεν αποτελεί μόνο πρόκληση για τα ηλεκτρικά δίκτυα. Αποτελεί ένα καθοριστικό τεστ ανθεκτικότητας για τη στρατηγική ενεργειακής μετάβασης. Η Ελλάδα, μέσα από αυτή την εμπειρία, καλείται να διαμορφώσει ένα νέο πλαίσιο προετοιμασίας και αντίδρασης. Η προσαρμοστικότητα, η τεχνική ετοιμότητα και η δυνατότητα συντονισμένης δράσης μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων είναι τα θεμέλια πάνω στα οποία πρέπει να οικοδομηθεί η ενεργειακή ασφάλεια των επόμενων ετών, ιδιαίτερα σε ένα κλίμα που γίνεται διαρκώς πιο ασταθές και ακραίο.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
