Το υψηλότερο κόστος στέγασης και μάλιστα με μεγάλη διαφορά από τη δεύτερη χώρα που είναι η Δανία, έχει η Ελλάδα. Το στεγαστικό αποτελεί διακεκαυμένη ζώνη, την οποία καλείται να διέλθει η ελληνική κυβέρνηση, δίνοντας λύσεις σε ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που αποτελούν τον κοινωνικό ιστό εν έτει 2025.
Τα στοιχεία που επεξεργάζεται το ΕΝΑ Institute, δείχνουν ότι το μέσο νοικοκυριό στη χώρα μας δαπανά το 35,5% του διαθέσιμου εισοδήματός για να καλύψει τις στεγαστικές του ανάγκες. Ποσοστό που είναι κατά περίπου 10 μονάδες υψηλότερο από τη δεύτερη στη σχετική κατάταξη, Δανία, όπου το κόστος στέγασης αντιπροσωπεύει το 26,3% του διαθέσιμου εισοδήματος. Το χάσμα γίνεται ακόμα μεγαλύτερο εάν συγκρίνουμε τα εγχώρια δεδομένα με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, όπου το ποσοστό του εισοδήματος που δαπανάται για στέγαση είναι 19,2%.
Στον ίδιο τόνο κινείται και το πρόσφατο Οικονομικό Δελτίο Ιουλίου 2025 της Τράπεζας της Ελλάδος, το οποίο καταδεικνύει ότι ένας μεγάλος αριθμός νοικοκυριών, δαπανά δυσανάλογα μεγάλα ποσοστά των εισοδημάτων για στέγαση, σε επίπεδα μάλιστα σημαντικά υψηλότερα από τα ευρωπαϊκά όρια ανεκτής επιβάρυνσης. Παράλληλα, δείχνει ξεκάθαρη επιδείνωση της προσιτότητας στη στέγαση, ειδικά στις αστικές περιοχές, με νεαρά, άνεργα και χαμηλόμισθα νοικοκυριά να είναι τα περισσότερα ευάλωτα.
Σχεδόν στα 2/3 του εισοδήματος το κόστος στέγασης για τα οικονομικά ασθενέστερα νοικοκυριά
Ακόμα πιο ανησυχητικά είναι τα δεδομένα, εάν εξετάσουμε τα πιο οικονομικά αδύναμα νοικοκυριά στη Ελλάδας. Πιο συγκεκριμένα για νοικοκυριά με ισοδύναμο εισόδημα κάτω από το 60% του διάμεσου, η εικόνα είναι ότι ξοδεύουν περίπου τα 2/3 του διαθέσιμου εισοδήματός τους για την ικανοποίηση των στεγαστικών τους αναγκών. Αντίστοιχα, σε ό,τι αφορά την δαπάνη των οικονομικά ασθενών νοικοκυριών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο μέσος όρος ανέρχεται σε ποσοστό 36,9%. Και με βάση τα όσα αναφέραμε προηγουμένως, ο μέσος όρος της δαπάνης των ελληνικών νοικοκυριών συνολικά για στέγαση είναι περίπου ίσως με αυτόν που έχουν τα φτωχότερα ευρωπαϊκά νοικοκυριά (35,5% ο μέσος όρος της Ελλάδας συνολικά – 36,9% ο μέσος όρος της δαπάνης για τα οικονομικά ασθενή νοικοκυριά).
Ένα πρόβλημα με διαχρονική ισχύ
Το ζήτημα του ακριβού κόστους στέγασης, δεν αποτελεί μία νέα συνθήκη. Ωστόσο η πραγματικότητα είναι ότι έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια. Το 2010 το κόστος στέγασης στην Ελλάδα ήταν στα επίπεδα του 29% επί του διαθέσιμου εισοδήματος, έναντι 21,5% που ήταν το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση. το 2014 έφτασε στο 42,5% σχεδόν διπλάσιο από το 22,4% της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Φαίνεται ότι η περίοδος του μνημονίου προκάλεσε μεγάλη επιδείνωση του προβλήματος, προφανώς λόγω της απότομης μείωσης των εισοδημάτων. Από το 2015 το κόστος στέγασης παρουσίασε αργή πτώση φτάνοντας στο 40,9% το 2018 η οποία στη συνέχεια επιταχύνθηκε πέφτοντας στο 34,2% το 2021. Όμως, από το 2022 και έπειτα, το κόστος στέγασης καταγράφει και πάλι αυξητική τάση για να φτάσει στο 35,5% το 2024. Αντιθέτως, στην Ευρωπαϊκή Ένωση το μέσο κόστος για κατοικία μειώθηκε στο 19,2% το 2024, όπως περιγράψαμε προηγουμένως. Γεγονός που δείχνει ότι σε άλλες χώρες εφαρμόστηκαν πολιτικές αντιμετώπισης του ζητήματος με σκοπό τη βελτίωση των δεικτών που καθορίζουν τη σχέση μεταξύ διαθέσιμου εισοδήματος και κόστους στέγασης.
Γιατί το κόστος για κατοικία παραμένει υψηλό στην Ελλάδα με αυξητικές τάσεις
Παλαιότερη έρευνα της Διανέοσις αναφερόταν στα κύρια αίτια που προκαλούν και συντηρούν ταυτόχρονα το σταθερά υψηλό κόστος για κατοικία στην Ελλάδα. Μία από τις αιτίες είναι η δραστική πτώση των εισοδημάτων. Στο διάστημα από το 2009 έως το 2014, οι Έλληνες είδαν πάνω από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους να εξαφανίζεται. Παράλληλα, αυξανόταν ο αριθμός των τουριστών σε αστικά κέντρα και νησιωτικές περιοχές. Αυτό οδήγησε πολλούς ιδιοκτήτες να αξιοποιήσουν διαφορετικά τα ακίνητά τους, προτιμώντας λύσεις όπως οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, γεγονός που επηρέασε σημαντικά τόσο τις τιμές όσο και τα ενοίκια.
Ωστόσο, ακόμη και πριν από αυτές τις εξελίξεις, η Ελλάδα δεν διέθετε ισχυρή στεγαστική πολιτική. Μέσα στη δίνη της οικονομικής κρίσης, διαλύθηκαν και οι τελευταίοι θεσμοί στήριξης: το 2012 καταργήθηκε ο Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ), ο οποίος διαχειριζόταν τα σημαντικότερα προγράμματα στέγασης στη χώρα, χωρίς να δημιουργηθεί κάποιος φορέας για να τον αντικαταστήσει.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
