Σε ένα ράφι βιολογικού σούπερ μάρκετ στο Μιλάνο, ένα βαζάκι μάτσα Ιαπωνίας πωλείται 32 ευρώ, ενώ στη Νέα Υόρκη, το acai bowl είναι το νέο avocado toast, με τιμή που αγγίζει τα 14 δολάρια! Στο Παρίσι, τα smoothies με moringa και μάκα κάνουν θραύση στα wellness cafés του Μαρέ. Η κατάσταση είναι ξεκάθαρη! Στη Δύση έχουν πάθει εμμονή με τα superfoods!
Είναι η κατηγορία τροφών που συνδέεται με υψηλή διατροφική αξία, αντιοξειδωτικά και υποσχέσεις μακροζωίας. Βέβαια έχει μετατραπεί σε παγκόσμια τάση και ταυτόχρονα, σε μία από τις πιο προσοδοφόρες αγορές στον κλάδο της ευεξίας. Το 2023 η αξία της αγοράς superfoods παγκοσμίως ξεπέρασε τα 160 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τη Global Industry Analysts, ενώ μέχρι το 2028, αναμένεται να αγγίξει τα 250 δισεκατομμύρια. Πίσω από τη λαμπερή εικόνα των χρωματιστών smoothies και των ετικετών που υπόσχονται αποτοξίνωση, υπάρχει μια παγκόσμια αλυσίδα παραγωγής και εμπορίου που ακμάζει και λειτουργεί εντατικά. Ορισμένες χώρες έχουν εξελιχθεί σε βασικούς προμηθευτές των υπερτροφών που καταναλώνει η Δύση. Η Βραζιλία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός του acai, ενός μικρού φρούτου με έντονο μωβ χρώμα που θεωρείται πλούσιο σε αντιοξειδωτικά. Η Ιαπωνία προμηθεύει την αχόρταγη αγορά με σκόνη μάτσα ή matcha, που είναι πράσινο τσάι αλεσμένο σε λεπτή μορφή, το οποίο συχνά καλλιεργείται από μικρές οικογενειακές φάρμες. Από το Περού έρχεται η μάκα, μια ρίζα που χρησιμοποιείται κυρίως σε σκόνη και αποδίδεται ιδιότητες που σχετίζονται με την ενέργεια και τη σωματική αντοχή. Η Ινδία έχει εξελιχθεί σε βασικό προμηθευτή της μορίνγκα, ενός φυτού με πλούσια διατροφικά χαρακτηριστικά. Η Αιθιοπία, τέλος, έχει εισέλθει δυναμικά στην αγορά με την τεφ ένα μικροσκοπικό δημητριακό που καλλιεργείται εδώ και αιώνες και κερδίζει έδαφος ως gluten-free επιλογή! Η παγκόσμια ζήτηση για αυτά τα προϊόντα είναι τόσο μεγάλη, που πολλές χώρες προσαρμόζουν πλέον την αγροτική παραγωγή τους με στόχο την εξαγωγή προς αγορές όπως η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Το νέο wellness lifestyle δεν είναι μόνο διατροφική επιλογή. Είναι και γεωοικονομικό φαινόμενο. Όταν ένα superfood γίνεται παγκόσμιο trend, η τοπική παραγωγή εντείνεται, οι τιμές ανεβαίνουν και σε αρκετές περιπτώσεις, η πρόσβαση του ντόπιου πληθυσμού μειώνεται. Όπως έχουν επισημάνει ερευνητές στον τομέα της παγκόσμιας γεωργίας και τροφίμων, η αγορά των superfoods συχνά οδηγεί σε αποσύνδεση του προϊόντος από το τοπικό του πλαίσιο. Οι παραγωγοί δεν τα καταναλώνουν απαραίτητα. Προτεραιότητα δίνεται στην εξαγωγή, με αποτέλεσμα η εγχώρια πρόσβαση να μειώνεται. Η παγκόσμια κατανάλωση ευεξίας βασίζεται, πολλές φορές, στην στέρηση βασικών διατροφικών υλικών από από τις κοινότητες που τα καλλιεργούν και τα έχουν ανάγκη. Ο δυτικός καταναλωτής πληρώνει κυρίως την εικόνα που συνοδεύει κάθε υπερτροφή. Η ιστορία πίσω από το προϊόν, με έννοιες όπως η αυθεντικότητα, η παράδοση και η εξωτική προέλευση, προσδίδει επιπλέον αξία. Σε πολλές περιπτώσεις, οι υψηλές τιμές δεν αντικατοπτρίζουν την ίδια την ποιότητα ή το κόστος παραγωγής, αλλά την εμπορική εικόνα που έχει καλλιεργηθεί γύρω από αυτό. Ο τρόπος παρασκευής, η σχεδίαση της συσκευασίας και η δυνατότητα να παρουσιαστεί ένα εντυπωσιακό, με ιστορία, εξωτισμό, κρυμμένα μυστικά υγείας, απόλαυσης και ευεξίας, ρόφημα στα κοινωνικά δίκτυα λειτουργούν ως τεράστια γοητευτικοί παράγοντες.
Η ιδέα της πολυτελούς ευεξίας έχει φύγει από τα κέντρα spa και τα οργανωμένα retreats και έχει εισχωρήσει στις καθημερινές μας καταναλωτικές επιλογές. Ένα απλό σακουλάκι υπερτροφής σε ένα ράφι βιολογικού καταστήματος έχει αποκτήσει τον ρόλο ενός διακριτικού συμβόλου κοινωνικού status. Δηλώνει έναν τρόπο ζωής που φαίνεται υγιής, ηθικός και σύγχρονος. Δεν προκαλεί εντύπωση ότι μεγάλες πολυεθνικές στον χώρο των τροφίμων επενδύουν πλέον σε συνεργασίες με παραγωγούς ή εξαγοράζουν νεοφυείς επιχειρήσεις που ειδικεύονται στις υπερτροφές. Το χαρακτηριστικό της εποχής είναι ότι η αγορά δεν κινείται μόνο από τη διατροφική αξία ενός προϊόντος αλλά και από την ιστορία που το συνοδεύει. Ένα προϊόν δεν γίνεται περιζήτητο απλώς επειδή είναι υγιεινό, αλλά επειδή συνδέεται με πολιτισμική κληρονομιά, εξωτικότητα, προσδοκία για καλύτερη ζωή. Σε μια εποχή όπου η υγεία μετατρέπεται σε κοινωνικό κεφάλαιο, η κατανάλωση αποκτά συμβολική σημασία. Η επιλογή τροφής γίνεται δήλωση ταυτότητας. Αυτό το νέο διατροφικό status αλλάζει όχι μόνο την κατανάλωση αλλά και την παραγωγή. Οι χώρες που εξάγουν superfoods, επενδύουν πλέον στην τεχνολογία, τη συσκευασία και την πιστοποίηση. Το αποτέλεσμα είναι ένας παγκόσμιος ανταγωνισμός εμπορικής εικόνας, όπου η επιτυχία δεν βασίζεται μόνο στην ποιότητα του προϊόντος, αλλά και στο πολιτισμικό περιεχόμενο που αυτό μεταφέρει.
Η Δύση δεν αγοράζει απλώς acai. Αγοράζει την ιδέα ενός τρόπου ζωής που προβάλλεται ως πιο καθαρός, φυσικός και ισορροπημένος. Ώσπου να βρούμε και να ξετρελαθούμε με κάτι άλλο, λιγότερο γνωστό μας, ακόμα.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
