Η νέα δίαιτα δεν περιλαμβάνει πια γυμναστική ή σαλάτες, πείνα και ζυγαριές. Οι επαναστατικές, ιατρικές, παντοδύναμες ενέσεις κάνουν τη δουλειά. Το Wegovy και το Mounjaro, δυο φάρμακα αρχικά σχεδιασμένα για τον διαβήτη τύπου 2, έχουν εξελιχθεί σε σύμβολα του skinny status, παντού στον κόσμο. Και στο Ηνωμένο Βασίλειο…
… Οι λίστες αναμονής για τα θαυματουργά ενέσιμα σκευάσματα ξεπερνούν τους 50.000 καταναλωτές, ενώ οι φαρμακοποιοί εκπέμπουν σήμα κινδύνου για υπερκατανάλωση, κατάχρηση και παρενέργειες, που δεν είναι πάντα αθώες. Το αδυνάτισμα γίνεται πια υπόθεση φαρμακευτικής αγωγής και οι ειδικοί προειδοποιούν για έναν νέο τύπο εξάρτησης, καμουφλαρισμένο πίσω από ιατρική έγκριση.
Το Wegovy, με βασικό συστατικό του την σεμαγλουτίδη, λέει και το Mounjaro, με την τιρζεπατίδη, εντάσσονται στην κατηγορία των αγωνιστών GLP-1. Δρουν μειώνοντας την όρεξη, επιβραδύνοντας την κένωση του στομάχου και ενισχύοντας την έκκριση ινσουλίνης. Η δραστικότητα τους στην απώλεια βάρους έχει επιβεβαιωθεί σε μελέτες, με τη σεμαγλουτίδη να οδηγεί σε μείωση έως και 15% του αρχικού σωματικού βάρους σε διάστημα 68 εβδομάδων, δηλαδή περίπου 13 κιλά για άτομο 87 κιλών. Η τιρζεπατίδη μπορεί να φτάσει σε απώλεια ως και 22%, δηλαδή σχεδόν 19 κιλά στο ίδιο βάρος. Οι αριθμοί αυτοί, αν και στατιστικοί, αποτυπώνονται στην καθημερινότητα χιλιάδων χρηστών.
Τα ενέσιμα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας είναι διάσημα, περιζήτητα και η προβολή τους εκτινάχθηκε με τη βοήθεια των social media. Το TikTok φιλοξενεί πλέον πάνω από 1.2 δισεκατομμύρια προβολές στο hashtag #ozempic, τη φαρμακευτική μορφή της σεμαγλουτίδης για τον διαβήτη. Διάσημοι influencers και celebrities όπως η Κιμ Καρντάσιαν, ο Έλον Μασκ ή η Τσέλσι Χάντλερ έχουν αναφερθεί δημόσια στη χρήση τους. Η Καρντάσιαν προκάλεσε παγκόσμια αντίδραση, όταν εμφανίστηκε δραματικά αδυνατισμένη στο Met Gala του 2022, ενώ ο Μασκ παραδέχτηκε στο Twitter ότι έκανε χρήση για να χάσει βάρος. Το βίντεο της influencer Ρέμι Μπαντερ, που μίλησε ανοιχτά για τις παρενέργειες του Ozempic, ξεπέρασε τα 8 εκατομμύρια προβολές. Οι πλατφόρμες μετατρέπουν την ενδοκρινολογική φαρμακολογία σε viral δίαιτα.
Μα η ιατρική κοινότητα διχάζεται. Από τη μία, τα φάρμακα αυτά μπορούν να σώσουν ζωές ανθρώπων με παχυσαρκία ή διαβήτη. Από την άλλη, η αισθητική χρήση τους οδηγεί σε ελλείψεις για όσους τα χρειάζονται πραγματικά. Η Εθνική Υπηρεσία Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου αναγκάστηκε να περιορίσει τη συνταγογράφηση Wegovy μόνο για συγκεκριμένες κατηγορίες ασθενών, ενώ η Novo Nordisk, παρασκευάστρια εταιρεία του φαρμάκου, δήλωσε ότι αδυνατεί να ανταποκριθεί στην παγκόσμια ζήτηση.
Η Βρετανική Ένωση Φαρμακοποιών εξέδωσε ανακοίνωση το 2024, καλώντας σε προσοχή και αυστηρό έλεγχο, κάνοντας λόγο για φαινόμενο μαζικής «φαρμακοεξάρτησης με lifestyle πρόσημο». Παράλληλα, καταγράφηκαν περιστατικά παράνομης πώλησης απομιμήσεων μέσω διαδικτύου, με το UK’s Medicines and Healthcare Products Regulatory Agency να προειδοποιεί για κινδύνους από μη πιστοποιημένα προϊόντα που διακινούνται ως Wegovy.
Η νέα κανονικότητα και το σώμα ως projectΗ ψυχολόγος Σούζαν Τζέμπ από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης σημειώνει ότι «το σώμα σήμερα δεν το ζούμε, αλλά το διαχειριζόμαστε». Η φαρμακολογική απώλεια βάρους εγγράφεται σε μια νέα εποχή όπου η αισθητική βελτίωση λειτουργεί ως αυτοβελτίωση. Το φάρμακο γίνεται εργαλείο επίτευξης προσωπικού στόχου και όχι θεραπείας. Και η φαρμακολογία συγχωνεύεται με την εμμονή για εικόνα, αποτελεσματικότητα και γρήγορο αποτέλεσμα. Και ήδη, καταγράφονται ψυχολογικές επιπτώσεις, όπως αύξηση του άγχους επανόδου στο αρχικό βάρος, διαταραχή στη σχέση με το φαγητό, ακόμη και εξάρτηση από το φάρμακο για λόγους αυτοεικόνας. Κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι ποσοστό άνω του 40% των χρηστών παρουσιάζει αύξηση βάρους μετά τη διακοπή, ενώ αναφέρονται σωματικές παρενέργειες όπως ναυτία, γαστρεντερικές διαταραχές, κόπωση και απώλεια μυϊκής μάζας. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η χρήση τους χωρίς πλήρη ιατρική παρακολούθηση μπορεί να υπονομεύσει τόσο τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού όσο και την ψυχική ισορροπία.
Μα, επίδραση που έχουν φέρει τα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας είναι ήδη, μετρήσιμη και εντυπωσιακή. Το 2024, η Novo Nordisk ξεπέρασε τη περιβόητη LVMH σε κεφαλαιοποίηση, αγγίζοντας τα 570 δισεκατομμύρια δολάρια. Η χρήση των GLP-1 αυξήθηκε κατά 300% μέσα σε 18 μήνες μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το αν ο κόσμος θα παραμείνει υγιής όταν η υγεία ταυτίζεται με την απώλεια κιλών, πάντως, δεν μοιάζει να αφορά κανέναν, αυτή τη στιγμή.
Τελικά, το Wegovy και άλλα φάρμακα σαν αυτό, δεν υπόσχονται υγεία. Υπάρχουν για συμμόρφωση με τους κανόνες των προτύπων. Και το φάρμακο λειτουργεί σαν σύνορο. Αν το διασχίσεις, δεν επιστρέφεις ποτέ στον εαυτό σου, όπως τον ήξερες.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
