Η επιχειρηματική γλώσσα τα τελευταία χρόνια μοιάζει να περιστρέφεται γύρω από μία μόνο λέξη: ανάπτυξη. Growth, scale, expansion – όλα συνώνυμα μιας και μόνο κατεύθυνσης: «πιο γρήγορα, πιο πολλά, πιο μεγάλα». Οι CEOs και οι επιχειρηματίες καλούνται να τρέξουν διαρκώς έναν αγώνα ταχύτητας, όπου η νίκη μετριέται αποκλειστικά σε ποσοστά αύξησης και σε διαγράμματα που δείχνουν ανοδικές καμπύλες.
Όμως, πόσες φορές αυτός ο αγώνας οδηγεί πραγματικά σε επιτυχία; Και πόσες φορές σε υπερκόπωση, σε λάθος κινήσεις, σε επιχειρήσεις που απλώθηκαν πιο πέρα απ’ όσο άντεχαν;
Εδώ εμφανίζεται η έννοια της αντι-ανάπτυξης. Μια έννοια που προκαλεί, γιατί πάει κόντρα στο κυρίαρχο αφήγημα. Κι όμως, δεν μιλάμε για παραίτηση ή συρρίκνωση. Η αντι-ανάπτυξη δεν είναι στάση. Είναι στρατηγική. Δεν σημαίνει «σταματώ να προχωρώ», αλλά «προχωρώ με φειδώ, με νόημα και με διάρκεια».
Γιατί η αντι-ανάπτυξη δεν είναι πισωγύρισμα
Ο όρος μπορεί να ξενίζει, γιατί έχουμε ταυτίσει την πρόοδο με το μέγεθος. Όμως η αντι-ανάπτυξη δεν είναι καθόλου regressive· είναι επιλογή ποιότητας έναντι ποσότητας. Είναι το θάρρος να ξεχωρίσεις τι αξίζει να συνεχίσεις και τι σε απομακρύνει από την ουσία.
Για έναν CEO αυτό μπορεί να σημαίνει να αρνηθεί μια επέκταση σε νέα αγορά που φαίνεται δελεαστική αλλά διακινδυνεύει την ταυτότητα της εταιρείας. Μπορεί να σημαίνει να επενδύσει σε λιγότερα αλλά πιο ουσιαστικά projects. Να απορρίψει πελάτες που φθείρουν την ομάδα αντί να τη μεγαλώνουν.
Η αντι-ανάπτυξη είναι στην ουσία διαχείριση σπανιότητας: σπανιότητας χρόνου, πόρων, ενέργειας. Είναι η τέχνη του να λες «όχι» σε πολλά, για να μπορείς να πεις ένα δυνατό «ναι» στα λίγα που μετράνε.
Η πίεση στους ηγέτες
Οι σημερινοί ηγέτες επιχειρήσεων δεν έχουν εύκολη δουλειά. Η αγορά απαιτεί ταχύτητα, οι επενδυτές πίεση για νούμερα, οι ανταγωνιστές θόρυβο και visibility. Ο πειρασμός να τρέξεις μαζί τους είναι μεγάλος.
Αλλά εδώ κρύβεται το αδιέξοδο: όσο τρέχεις απλώς για να μη μείνεις πίσω, χάνεις τη δική σου κατεύθυνση. Η αντι-ανάπτυξη έρχεται να λειτουργήσει ως ασπίδα του CEO. Σου υπενθυμίζει ότι δεν χρειάζεται να παίζεις όλα τα παιχνίδια. Ότι μπορείς να χτίσεις ένα μοντέλο που δεν βασίζεται στο πόσο θόρυβο κάνεις, αλλά στο πόση αξία παράγεις.
Το παράδειγμα της Melior Tempus
Η Melior Tempus, εταιρεία συμβουλευτικής που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα και την Ευρώπη, έχει οικοδομήσει όλη της τη φιλοσοφία πάνω σε αυτήν ακριβώς την ιδέα. Δεν υπόσχεται υπερβολικά νούμερα, ούτε θαυματουργές συνταγές ανάπτυξης. Υπόσχεται κάτι πιο σπάνιο: καθαρότητα.
Το σκεπτικό είναι απλό:
- Βοηθάμε τις εταιρείες να επαναπροσδιορίσουν το τι τις κάνει μοναδικές.
- Τις προστατεύουμε από την παγίδα του «να μοιάσουμε στους άλλους».
- Σχεδιάζουμε στρατηγικές που δεν υπόσχονται τα πάντα σε όλους, αλλά τα σωστά σε λίγους.
Με εργαλεία όπως το Growth Reset (επαναφορά στις βασικές αρχές ανάπτυξης), το CEO Shield (προστασία των ηγετών από τον θόρυβο και την πίεση) και το North Star (ξεκαθάρισμα του σκοπού και της αποστολής), η Melior Tempus δίνει στους επιχειρηματίες χώρο να ξαναβρούν το κέντρο τους.
Γιατί τώρα;
Δεν είναι τυχαίο ότι η αντι-ανάπτυξη εμφανίζεται σήμερα. Η προηγούμενη δεκαετία γέμισε από success stories τύπου «scale fast», από startups που σήκωναν κεφάλαια με ιλιγγιώδεις αποτιμήσεις, από εταιρείες που μετρούσαν την αξία τους σε followers και reach.
Η πραγματικότητα όμως ήρθε πιο σκληρή: πληθωρισμός, αστάθεια, κορεσμένες αγορές. Πολλές από αυτές τις επιχειρήσεις κατέρρευσαν ακριβώς γιατί είχαν μεγαλώσει πολύ γρήγορα, χωρίς γερά θεμέλια.
Η σημερινή εποχή ζητάει ωριμότητα. Ζητάει ηγεσίες που μπορούν να ξεχωρίσουν το πρόσκαιρο από το ουσιαστικό. Και να καταλάβουν ότι η μεγαλύτερη δύναμη ενός ηγέτη είναι να ξέρει πότε να σταματά.
Το μήνυμα προς τους ηγέτες
Η αντι-ανάπτυξη δεν είναι για όλους. Απαιτεί θάρρος, πειθαρχία και, πάνω απ’ όλα, αυτογνωσία. Είναι όμως το μονοπάτι για όσους καταλαβαίνουν ότι η επιχειρηματικότητα δεν είναι μαραθώνιος επιδείξεων αλλά ταξίδι αντοχής.
Το σύνθημα της προηγούμενης δεκαετίας ήταν «scale fast or die». Το σύνθημα της επόμενης ίσως πρέπει να είναι πιο απλό και πιο αληθινό: «Καλύτερα, όχι απλώς περισσότερα».
* Άρθρο γνώμης από τον Δημήτρη Τριανταφυλλίδη-CEO & Founder | Meliortempus
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
