Ο καφές, ένα από τα πιο εμπορεύσιμα αγαθά στον κόσμο, μπαίνει φέτος σε μια χρονιά-σταθμό. Η παγκόσμια παραγωγή για το 2025/26, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του USDA/FAS (Coffee: World Markets and Trade), προβλέπεται να εκτιναχθεί στα 178,7 εκατομμύρια σάκους των 60 κιλών, φτάνοντας σε ιστορικό υψηλό. Σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο, η αύξηση κατά 4,3 εκατομμύρια σάκους συνδέεται με την ισχυρή ανάκαμψη του Βιετνάμ και της Ινδονησίας, δύο χωρών που κυριαρχούν στην ποικιλία Ρομπούστα, αλλά και με τη θεαματική άνοδο της Αιθιοπίας, η οποία αναμένεται να σημειώσει ρεκόρ. Τα στοιχεία αυτά αποκτούν ιδιαίτερη σημασία σε μια αγορά όπου η κατανάλωση αυξάνεται διαρκώς, τα αποθέματα παραμένουν περιορισμένα και οι τιμές πιέζονται προς τα πάνω.
Η Βραζιλία εξακολουθεί να κατέχει την πρωτοκαθεδρία με εκτιμώμενη παραγωγή 65 εκατομμυρίων σάκων, αν και η εικόνα στο εσωτερικό της είναι αντιφατική. Η Ρομπούστα, που καλλιεργείται κυρίως στις πολιτείες Εσπίριτο Σάντο και Μπαΐα, αναμένεται να φτάσει σε επίπεδα-ρεκόρ με 24,1 εκατομμύρια σάκους χάρη στις ευνοϊκές βροχοπτώσεις. Αντίθετα, η Αράμπικα μειώνεται στα 40,9 εκατομμύρια σάκους, επηρεασμένη από ξηρασία και υψηλές θερμοκρασίες στις παραδοσιακές περιοχές παραγωγής, όπως η Μίνας Ζεράις και το Σάο Πάολο. Η αντίθεση αυτή αποτυπώνει πόσο άμεσα οι κλιματικές συνθήκες διαμορφώνουν τις ισορροπίες στην αγορά.
Το Βιετνάμ, δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός στον κόσμο, ενισχύει ξανά τη θέση του. Η παραγωγή του εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 31 εκατομμύρια σάκους, εκ των οποίων το 95% είναι Ρομπούστα. Η άνοδος των διεθνών τιμών έδωσε στους καλλιεργητές τη δυνατότητα να επενδύσουν περισσότερο σε λιπάσματα και άλλα καλλιεργητικά μέσα, όπως σπόρους και φυτοπροστατευτικά προϊόντα, αυξάνοντας τις αποδόσεις. Παρά το γεγονός ότι η καλλιεργούμενη έκταση παραμένει σχεδόν αμετάβλητη, η χώρα διατηρεί την εικόνα του κυρίαρχου προμηθευτή Ρομπούστα που τροφοδοτεί κυρίως τη βιομηχανία του στιγμιαίου καφέ.
Στην Ινδονησία, τρίτη χώρα σε σημασία για τη Ρομπούστα, η παραγωγή προβλέπεται να αυξηθεί στα 11,3 εκατομμύρια σάκους, με τους 9,8 εκατομμύρια να προέρχονται από Ρομπούστα και 1,5 εκατομμύριο από Αράμπικα. Οι πεδινές εκτάσεις της Νότιας Σουμάτρα και της Ιάβας αποδείχθηκαν ιδανικές για την ανάπτυξη των φυτειών, προσφέροντας ισχυρή ώθηση στις αποδόσεις.
Η Αιθιοπία ακολουθεί μια διαφορετική στρατηγική. Ως χώρα-σύμβολο για την Αράμπικα, θα σημειώσει ρεκόρ με 11,6 εκατομμύρια σάκους. Η άνοδος αυτή δεν αποδίδεται μόνο στις καιρικές συνθήκες, αλλά κυρίως στην εκτεταμένη αντικατάσταση παλαιών φυτειών με αποδοτικότερες ποικιλίες και στην υιοθέτηση πρακτικών όπως το κλάδεμα μετά τη συγκομιδή. Με τον τρόπο αυτό, η χώρα ενισχύει περαιτέρω τη φήμη της στις αγορές specialty.
Αντίθετα, η Κολομβία, γνωστή επίσης για Αράμπικα υψηλής ποιότητας, αναμένεται να περιορίσει την παραγωγή της στους 12,5 εκατομμύρια σάκους, μειωμένη κατά 700.000 σε σχέση με πέρυσι. Οι συνεχείς βροχοπτώσεις και η έντονη νέφωση περιόρισαν την ανθοφορία, ενώ παράλληλα ενίσχυσαν τον κίνδυνο ασθενειών. Παρ’ όλα αυτά, η ευρεία καλλιέργεια ανθεκτικών ποικιλιών μείωσε τις απώλειες.
Η Ουγκάντα συμπληρώνει το παζλ ως τέταρτος μεγαλύτερος παραγωγός Ρομπούστα στον κόσμο, με 5,8 εκατομμύρια σάκους Ρομπούστα και 1,1 εκατομμύριο Αράμπικα για το 2025/26. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της είναι ότι στηρίζεται σε περίπου 1,8 εκατομμύρια μικρές οικογενειακές φάρμες, οι περισσότερες μικρότερες από 2,5 εκτάρια. Η παράλληλη καλλιέργεια με μπανάνες, φασόλια και βανίλια βελτιώνει το έδαφος και διαφοροποιεί το εισόδημα των παραγωγών, αν και συνήθως έχει ως συνέπεια τον περιορισμό της απόδοσης σε καφέ.
Η διάκριση ανάμεσα στις δύο βασικές ποικιλίες, Αράμπικα και Ρομπούστα, παραμένει καθοριστική. Η πρώτη, με ισχυρή παρουσία στη Βραζιλία, την Κολομβία και την Αιθιοπία, συνδέεται με υψηλότερη ποιότητα και εκλεπτυσμένο γευστικό προφίλ. Η δεύτερη, όπου κυριαρχούν το Βιετνάμ, η Ινδονησία, η Βραζιλία και η Ουγκάντα, παράγεται σε μεγαλύτερους όγκους και χαμηλότερο κόστος, τροφοδοτώντας κυρίως τη βιομηχανία του στιγμιαίου καφέ και τα μείγματα espresso. Αυτή η διπλή όψη της αγοράς εξηγεί σε μεγάλο βαθμό τις τάσεις στις διεθνείς τιμές και τις στρατηγικές των χωρών παραγωγής.
Η κατανάλωση συνεχίζει επίσης την ανοδική της πορεία, εκτιμώμενη σε 169,4 εκατομμύρια σάκους, με την Κίνα και την Ινδία να διευρύνουν θεαματικά την παρουσία τους στον χάρτη της ζήτησης. Η παράλληλη αύξηση της κατανάλωσης και η περιορισμένη δυνατότητα δημιουργίας αποθεμάτων αφήνουν την αγορά ευάλωτη. Τα τελικά αποθέματα υπολογίζονται μόλις σε 22,8 εκατομμύρια σάκους, κάτι που επιτείνει τις πιέσεις στις τιμές.
Ο δείκτης του Διεθνούς Οργανισμού Καφέ δείχνει αύξηση άνω του 90% μέσα στα τελευταία δύο χρόνια, ένδειξη όχι μόνο των χαμηλών αποθεμάτων, αλλά και της αβεβαιότητας που προκαλούν η κλιματική κρίση και η μεταβλητότητα των σοδειών. Για τους παραγωγούς, οι υψηλές τιμές αποτελούν κίνητρο για επενδύσεις και επέκταση. Για τις χώρες παραγωγής, συνιστούν ευκαιρία για μεγαλύτερη διείσδυση στις διεθνείς αγορές. Για τους καταναλωτές, όμως, σημαίνουν ακριβότερο καφέ και μια στροφή σε μείγματα με αυξημένη συμμετοχή Ρομπούστα.
Η παγκόσμια αγορά καφέ το 2025/26 διαμορφώνεται, έτσι, ως πεδίο αντιθέσεων και ισορροπιών. Η παραγωγή αυξάνεται, οι μεγάλες χώρες ενισχύουν τον ρόλο τους και οι τιμές δίνουν κίνητρο για επενδύσεις. Την ίδια στιγμή, η κατανάλωση αναπτύσσεται ταχύτερα, τα αποθέματα παραμένουν ισχνά και οι κλιματικές συνθήκες εξακολουθούν να αποτελούν αστάθμητο παράγοντα. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, η διάκριση μεταξύ Αράμπικα και Ρομπούστα δεν είναι απλώς θέμα γεύσης, αλλά στρατηγικός άξονας που καθορίζει την ισορροπία δυνάμεων στην παγκόσμια αγορά.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
