Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για μια εταιρεία που έχει δυνατότητες ανάπτυξης δεν είναι πάντα οι συνθήκες της αγοράς. Πολύ συχνά η πραγματική απειλή προκύπτει όταν η επιχείρηση επιχειρεί να επεκταθεί χωρίς να είναι έτοιμη εσωτερικά. Αυτή η κατάσταση, που ονομάζεται «παγίδα της ανάπτυξης», εμφανίζεται όταν η εξωτερική μεγέθυνση ξεπερνά τις δυνατότητες της ίδιας της εταιρείας, με αποτέλεσμα οι αδυναμίες να διογκώνονται και η αξία να μειώνεται αντί να αυξάνεται.
Οι εταιρείες μεσαίου μεγέθους, με τζίρο από 20 έως 200 εκατομμύρια δολάρια, αποτελούν συχνά στόχο ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων που βλέπουν σε αυτές μεγάλες προοπτικές. Ωστόσο πολλές από αυτές, μετά την εξαγορά, δεν καταφέρνουν να πετύχουν τους στόχους τους όχι επειδή η αγορά αποδεικνύεται μικρότερη, αλλά επειδή η εσωτερική τους οργάνωση δεν μπορεί να υποστηρίξει την ταχύτητα ανάπτυξης. Όταν η ηγεσία, τα συστήματα και η εταιρική κουλτούρα δεν έχουν ωριμάσει αρκετά, η πίεση της ανάπτυξης οδηγεί σε αποδιοργάνωση και συχνά φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα, όπως αναφέρεται σε ανάλυση του Fast Company.
Η παγίδα της ανάπτυξης εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι εταιρείες σπεύδουν να εισέλθουν σε νέες αγορές ή να παρουσιάσουν νέα προϊόντα χωρίς να έχουν προχωρήσει σε σοβαρή προετοιμασία. Διαδικασίες που επαρκούσαν σε μικρότερη κλίμακα καταλήγουν σε εμπόδιο όταν το μέγεθος μεγαλώνει. Η έλλειψη τυποποίησης, τα αδύναμα συστήματα παρακολούθησης και η ανεπαρκής τεχνολογική υποδομή δημιουργούν κενά που δυσκολεύουν την καθημερινή λειτουργία. Ταυτόχρονα, οι αδυναμίες στο ανθρώπινο δυναμικό γίνονται πιο έντονες. Οι εργαζόμενοι που ανταποκρίνονταν σε πιο περιορισμένα καθήκοντα μπορεί να μην έχουν τις απαιτούμενες δεξιότητες για σύνθετες λειτουργίες, ενώ η διαδικασία προσλήψεων και εκπαίδευσης δεν προχωρά με τους ίδιους ρυθμούς που κινείται η ανάπτυξη.
Στον πυρήνα αυτής της δυσλειτουργίας βρίσκεται συχνά η κουλτούρα της εταιρείας. Όταν η ανάπτυξη είναι απότομη, οι ισορροπίες που είχαν διαμορφωθεί κλονίζονται. Οι εργαζόμενοι μπορεί να αντιδράσουν αρνητικά στις αλλαγές, η συνεργασία να μειωθεί και το ηθικό να πέσει. Αυτό οδηγεί σε χαμηλότερη παραγωγικότητα και μεγαλύτερη δυσκολία να εφαρμοστούν οι στρατηγικές αποφάσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι έρευνες καταδεικνύουν πως οι επιχειρήσεις με ισχυρή και υγιή κουλτούρα αποφέρουν σημαντικά καλύτερες αποδόσεις στους μετόχους και αποδεικνύονται πιο ανθεκτικές στις περιόδους κρίσης.
Σημαντικό ρόλο παίζει και η ηγεσία. Ηγέτες που ήταν αποτελεσματικοί σε μια μικρή εταιρεία δυσκολεύονται συχνά να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις ενός πολύπλοκου οργανισμού. Η έλλειψη στρατηγικής κατεύθυνσης, οι λανθασμένες αποφάσεις και η αδυναμία να διαχειριστούν την αλλαγή αποτελούν συχνές συνέπειες. Η αναντιστοιχία αυτή μεταξύ φιλοδοξίας και ικανοτήτων είναι που εγκλωβίζει την επιχείρηση στην παγίδα.
Ωστόσο, η εμπειρία δείχνει ότι η παγίδα της ανάπτυξης μπορεί να αποφευχθεί. Οι επιχειρήσεις που φροντίζουν να ενισχύσουν εγκαίρως τις εσωτερικές τους δομές έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να πετύχουν. Η καλλιέργεια κουλτούρας που βασίζεται στη διαφάνεια και την υπευθυνότητα είναι στρατηγικής σημασίας. Το ανθρώπινο δυναμικό πρέπει να τοποθετείται στις κατάλληλες θέσεις, να ενισχύεται με στοχευμένη εκπαίδευση και να έχει σαφή καθοδήγηση. Οι διαδικασίες χρειάζεται να ανασχεδιάζονται με τρόπο απλό και ξεκάθαρο, ώστε να επιτρέπουν την ομαλή λειτουργία ακόμη και όταν ο όγκος εργασίας πολλαπλασιάζεται. Η τεχνολογία, αντί να θεωρείται δευτερεύον στοιχείο, μπορεί να αποτελέσει εργαλείο που βοηθάει την εταιρεία να επεκταθεί χωρίς να χάνει τον έλεγχο. Και πάνω απ’ όλα, η ηγεσία πρέπει να ενισχυθεί με δεξιότητες που αφορούν τη στρατηγική σκέψη, την ικανότητα επικοινωνίας και τη λήψη αποφάσεων σε περιβάλλοντα πίεσης.
Παραδείγματα εταιρειών στις ΗΠΑ, που κατάφεραν να γυρίσουν την κατάσταση, αποδεικνύουν τη σημασία αυτής της προετοιμασίας. Σε κατασκευαστική επιχείρηση που έσπευσε να επεκταθεί σε νέες περιοχές, οι αδυναμίες στη λειτουργία έγιναν αμέσως εμφανείς. Όταν όμως η διοίκηση αποφάσισε να επιβραδύνει την επέκταση και να δώσει προτεραιότητα στην τυποποίηση των διαδικασιών, στην παρακολούθηση της απόδοσης μέσω δεικτών και στη σαφή κατανομή ευθυνών, τα αποτελέσματα βελτιώθηκαν θεαματικά. Η παραγωγικότητα αυξήθηκε και τα περιθώρια κέρδους ενισχύθηκαν, επιτρέποντας την επιστροφή σε πιο σταθερή ανάπτυξη. Σε άλλη περίπτωση, μια τράπεζα που μεγάλωνε μέσω εξαγορών αντιμετώπισε σοβαρές δυσκολίες συντονισμού. Η καθιέρωση ενός κοινού λειτουργικού μοντέλου και η εξάλειψη επικαλύψεων στις αρμοδιότητες έφεραν νέα ισορροπία, σταθεροποιώντας την απόδοση και ενισχύοντας τη συνοχή του οργανισμού.
Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η ανάπτυξη δεν εξαρτάται μόνο από την αγορά ή τις εξωτερικές συνθήκες. Για να είναι βιώσιμη, χρειάζεται σταθερή εσωτερική προετοιμασία. Οι επιχειρήσεις που επενδύουν έγκαιρα στους ανθρώπους τους, στις διαδικασίες τους και στην ηγεσία τους, έχουν τις βάσεις για να αποφύγουν την παγίδα της ανάπτυξης και να μετατρέψουν τις φιλοδοξίες τους σε πραγματικά και μακροχρόνια αποτελέσματα.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
