Η τεχνητή νοημοσύνη έχει εξελιχθεί στο πιο πολυσυζητημένο φαινόμενο της εποχής, προκαλώντας ταυτόχρονα ενθουσιασμό και ανησυχία. Οι υποσχέσεις για τεχνολογική πρόοδο, νέες θέσεις εργασίας και αυξημένη παραγωγικότητα συνυπάρχουν με φόβους για υπερβολική αποτίμηση, επενδυτική φρενίτιδα και κοινωνικές ανισορροπίες. Όσο η καινοτομία κινείται με ρυθμούς που δύσκολα προλαβαίνει η οικονομία να αφομοιώσει, τόσο περισσότερο η συζήτηση μετατοπίζεται από το τι μπορεί να κάνει η τεχνολογία στο πόσο ρεαλιστικό είναι το αφήγημα που τη συνοδεύει.
Σύμφωνα με ανάλυση του CNN, η συζήτηση περί «φούσκας της τεχνητής νοημοσύνης» έχει γίνει σχεδόν αυτοτροφοδοτούμενη. Παρότι αρκετοί αναλυτές θεωρούν ότι η υπερβολή έχει ήδη κορυφωθεί, οι αποτιμήσεις συνεχίζουν να ανεβαίνουν. Μόνο την τελευταία χρονιά, δέκα εταιρείες που δραστηριοποιούνται αποκλειστικά στον χώρο της AI, χωρίς καμία να έχει εμφανίσει κέρδη, έχουν προσθέσει περίπου ένα τρισεκατομμύριο δολάρια στη χρηματιστηριακή τους αξία. Το φαινόμενο θυμίζει τις δεκαετίες των μεγάλων τεχνολογικών προσδοκιών, όταν το αφήγημα της καινοτομίας αρκούσε για να δημιουργήσει πλούτο στα χαρτιά, ανεξάρτητα από την πραγματική οικονομική απόδοση.
Παράλληλα, ορισμένοι οικονομικοί αναλυτές προειδοποιούν ότι η σημερινή υπερβολή ίσως ξεπερνά σε μέγεθος ακόμη και τη φούσκα του dot-com στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Οι επενδύσεις διογκώνονται με ρυθμούς που δεν συμβαδίζουν με τα θεμελιώδη μεγέθη, καθώς οι περισσότερες εταιρείες παραμένουν ζημιογόνες και στηρίζονται σε συνεχή ροή κεφαλαίων. Παρά τις επιφυλάξεις, όμως, η αγορά συνεχίζει να κινείται ανοδικά. Οι υποστηρικτές της τεχνητής νοημοσύνης θεωρούν πως ακόμη κι αν υπάρξει διόρθωση, η τεχνολογία θα έχει ήδη θέσει τις βάσεις για μια νέα βιομηχανική εποχή, όπως ακριβώς συνέβη με το διαδίκτυο μετά το 2000.
Η αισιοδοξία αυτή βασίζεται στην πεποίθηση ότι η AI δεν αποτελεί μια πρόσκαιρη μόδα, αλλά μια πλατφόρμα που θα αλλάξει τα πάντα, από τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων και των δημοσίων υπηρεσιών έως τη φαρμακοβιομηχανία, τη γεωργία και τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Εταιρείες τεχνολογίας επενδύουν δισεκατομμύρια σε υπολογιστική ισχύ, σε μεγάλα γλωσσικά μοντέλα και σε εξειδικευμένους επεξεργαστές που απαιτούνται για την ανάπτυξή τους. Η Nvidia, για παράδειγμα, καταγράφει τεράστια κέρδη από την αυξημένη ζήτηση για τσιπ που τροφοδοτούν τα συστήματα AI, ενώ οι περισσότεροι υπόλοιποι παίκτες της αγοράς εξακολουθούν να λειτουργούν με ζημιές.
Αυτός ο ασύμμετρος ρυθμός ανάπτυξης γεννά εύλογα ερωτήματα για τη βιωσιμότητα του οικοσυστήματος. Πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις παραμένουν εξαρτημένες από κεφάλαια venture capital, που πλέον δείχνουν να περιορίζονται, καθώς οι αποτιμήσεις θεωρούνται υπερβολικές. Οι μεγάλοι χρηματοδότες, όπως η SoftBank και κρατικά επενδυτικά ταμεία της Μέσης Ανατολής, εξακολουθούν να στηρίζουν τον κλάδο, αλλά ακόμη και αυτοί δείχνουν σημάδια επιφυλακτικότητας. Οι επενδυτές γνωρίζουν ότι οι περισσότερες εταιρείες δεν έχουν παρουσιάσει ακόμη ένα προϊόν ικανό να μεταφραστεί σε πραγματική κερδοφορία, γεγονός που καθιστά το τοπίο ευάλωτο σε διορθώσεις.
Ορισμένοι ειδικοί επισημαίνουν επίσης τα τεχνολογικά όρια των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων, που βρίσκονται σήμερα στον πυρήνα της επανάστασης της AI. Παρά τα εντυπωσιακά επιτεύγματα, τα μοντέλα αυτά βασίζονται σε στατιστικές συσχετίσεις λέξεων και προτάσεων, χωρίς πραγματική κατανόηση ή δημιουργικότητα. Αυτό σημαίνει ότι η ικανότητά τους να παράγουν καινοτομία είναι περιορισμένη, καθώς ανακυκλώνουν υπάρχουσες πληροφορίες αντί να δημιουργούν νέες. Παράλληλα, η περαιτέρω βελτίωση των επιδόσεών τους απαιτεί τεράστια επενδυτικά κεφάλαια και ενέργεια, κάτι που καθιστά δύσκολη την εμπορική τους βιωσιμότητα.
Ακόμη κι έτσι, η τεχνητή νοημοσύνη παραμένει το ισχυρότερο αφήγημα της δεκαετίας. Οι εταιρείες που την αναπτύσσουν έχουν ήδη κατορθώσει να αναδιαμορφώσουν τις προτεραιότητες της παγκόσμιας οικονομίας, οδηγώντας τις κυβερνήσεις σε νέες πολιτικές χρηματοδότησης και τις επιχειρήσεις σε επενδύσεις που πριν λίγα χρόνια θα θεωρούνταν απίθανες. Οι πιο ρεαλιστικές φωνές υποστηρίζουν ότι βρισκόμαστε σε μια μεταβατική φάση, όπου ο ενθουσιασμός ξεπερνά την πραγματικότητα, αλλά η τεχνολογία παραμένει ικανή να φέρει ουσιαστικές αλλαγές.
Το αν ζούμε πράγματι μια «φούσκα της AI» ή μια στιγμή τεχνολογικής μετάβασης που θα μείνει στην ιστορία, μένει να αποδειχθεί. Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν αν η αγορά θα συνεχίσει να διογκώνεται ή αν θα αρχίσει να εξισορροπεί. Προς το παρόν, το μόνο σίγουρο είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει ξεπεράσει τα όρια μιας τεχνολογικής τάσης. Αντανακλά τις συλλογικές μας προσδοκίες, αλλά και τις ανησυχίες μας για το μέλλον που διαμορφώνει.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
