Ο Ευρωπαίος ταξιδιώτης του 2025 δεν αναζητά πια τις μακρινές αποδράσεις των προηγούμενων δεκαετιών. Τα αεροδρόμια παραμένουν γεμάτα, οι προσφορές αφθονούν, όμως ο χάρτης του τουρισμού αλλάζει προσανατολισμό.
Οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ταξιδεύουν περισσότερο εντός συνόρων, προτιμώντας το γνώριμο από το εξωτικό, την εμπειρία από το θέαμα. Σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία της Eurostat, το 71% των ταξιδιών που πραγματοποίησαν οι κάτοικοι της ΕΕ το 2024 έγινε στην ίδια τους τη χώρα, το 21% σε άλλες χώρες-μέλη και μόλις το 8% εκτός ΕΕ.
Οι λόγοι γι’ αυτήν την αλλαγή μπορούν να αποδοθούν τόσο στις οικονομικές συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί σε όλες τις χώρες όσο και στις συνέπειες που άφησε στην ψυχοσύνθεση των ανθρώπων η πανδημία. Η ασφάλεια, η απλότητα και η αυθεντικότητα αποκτούν μεγαλύτερη βαρύτητα από τον εντυπωσιασμό και τις μακρινές αποστάσεις. Η Ευρώπη ταξιδεύει περισσότερο για να δει και να ζήσει κάτι οικείο παρά για να ανακαλύψει το εξωτικό.
Πιο «πιστοί» στο εσωτερικό αποδεικνύονται οι Ισπανοί, καθώς μόλις το 8% των ταξιδιών τους γίνεται εκτός της Ισπανίας, σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ακολουθούν οι Γάλλοι και οι Ρουμάνοι με 9%, ενώ πιο εξωστρεφείς εντός της Ένωσης αποδεικνύονται, όπως είναι αναμενόμενο, οι κάτοικοι μικρότερων χωρών, όπως το Λουξεμβούργο με 78%, το Βέλγιο με 62% και η Μάλτα με 48% των ταξιδιών τους εκτός χώρας. Οι διαφορές δεν εκφράζουν μόνο διαφορετικά μεγέθη κρατών, αλλά και διαφορετικές φιλοσοφίες μετακίνησης.
Αν και ο αριθμός των εγχώριων ταξιδιών είναι μεγαλύτερος, οι δαπάνες παραμένουν υψηλότερες για τα ταξίδια στο εξωτερικό. Το 2024 οι κάτοικοι της ΕΕ δαπάνησαν 257,2 δισ. ευρώ για ταξίδια εντός χώρας και 360,7 δισ. ευρώ για ταξίδια εκτός. Στα εγχώρια ταξίδια, η διαμονή και οι μεταφορές αποτελούν πάνω από το ήμισυ των εξόδων, 33,9% (87,2 δισ. ευρώ) και 21,3% (54,8 δισ. ευρώ) αντίστοιχα. Στα ταξίδια εκτός συνόρων, τα ποσοστά αυτά αυξάνονται ακόμη περισσότερο, 35,4% (127,7 δισ. ευρώ) για διαμονή και 31,9% (115,1 δισ. ευρώ) για μεταφορές.
Η ανάλυση της Europe in Motion, βασισμένη σε στοιχεία της Eurostat, ρίχνει φως στις συνήθειες και τις προτεραιότητες των Ευρωπαίων ταξιδιωτών. Οι Λουξεμβούργιοι είναι οι πιο «ανοιχτοχέρηδες», δαπανώντας κατά μέσο όρο 1.758 ευρώ σε ταξίδια τουλάχιστον τεσσάρων διανυκτερεύσεων. Στη δεύτερη θέση βρίσκονται οι Σουηδοί (1.744 ευρώ), ακολουθούμενοι από τους Αυστριακούς (1.573 ευρώ), τους Φινλανδούς (1.501 ευρώ) και τους Γάλλους (1.403 ευρώ). Στον αντίποδα, οι Λιθουανοί, οι Ούγγροι και οι Σλοβένοι διατηρούν έναν πιο συγκρατημένο προϋπολογισμό, με μέση δαπάνη μεταξύ 569 και 667 ευρώ.
Όμως, ο τρόπος που ξοδεύουν οι Ευρωπαίοι έχει εξίσου σημασία με το πόσα ξοδεύουν. Στην κατηγορία της εστίασης, οι Κύπριοι βρίσκονται στην πρώτη θέση, διαθέτοντας 320 ευρώ κατά μέσο όρο για φαγητό και ποτό στα ταξίδια τους. Ακολουθούν οι Εσθονοί (305 ευρώ), οι Φινλανδοί (274 ευρώ) και οι Έλληνες (263 ευρώ). Στον αντίποδα, οι Λιθουανοί δαπανούν μόλις 73 ευρώ, οι Σλοβένοι 98 ευρώ και οι Ούγγροι 106 ευρώ. Παράδοξο ίσως αποτελεί το γεγονός ότι οι Γάλλοι, παρά τη γαστρονομική τους φήμη, διαθέτουν μόλις 9% του ταξιδιωτικού τους προϋπολογισμού για φαγητό στο εξωτερικό, το μικρότερο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η ανάλυση καταγράφει επίσης ένα σαφές βαλκανικό χαρακτηριστικό, με τους τουρίστες της ΝΑ Ευρώπης τείνουν να αφιερώνουν σημαντικό μέρος του ταξιδιωτικού τους προϋπολογισμού στην τοπική κουζίνα. Οι Βούλγαροι προηγούνται με 34%, ακολουθούμενοι από τους Ρουμάνους (29,5%), τους Κροάτες (29%), τους Έλληνες (27,5%) και τους Κύπριους (25%). Το φαγητό, στην περίπτωση αυτή, δεν αποτελεί απλώς μέρος των διακοπών, αλλά την πεμπτουσία του ταξιδιού, έναν τρόπο γνωριμίας με τον τόπο και τους ανθρώπους του.
Στις δαπάνες διαμονής, η Ευρώπη χωρίζεται, επίσης, σε δύο «σχολές». Από τη μία πλευρά, οι Βέλγοι, οι Γερμανοί και οι Αυστριακοί δίνουν έμφαση στην άνεση και την ασφάλεια, διαθέτοντας τουλάχιστον 40% του συνολικού ταξιδιωτικού τους προϋπολογισμού σε ξενοδοχεία και καταλύματα, τα υψηλότερα ποσοστά στην Ένωση. Οι Λετονοί, παρότι βρίσκονται μόλις στην 22η θέση ως προς τις συνολικές δαπάνες, καταλαμβάνουν την τέταρτη θέση ως προς την αναλογία εξόδων για διαμονή. Από την άλλη, οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης – Τσεχία, Πολωνία και Ουγγαρία – δαπανούν αναλογικά τα λιγότερα. Οι Δανοί, τέλος, αποδεικνύονται οι πιο «λιτοί» στον τομέα αυτό, διαθέτοντας μόλις 32,6% του προϋπολογισμού τους σε καταλύματα.
Η Ελλάδα, αν και μικρή αγορά σε σχέση με τους μεγάλους τουριστικούς παίκτες της ΕΕ, παρουσιάζει ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά. Οι Έλληνες επιλέγουν κυρίως εγχώριους προορισμούς, με ποσοστό 85% των ταξιδιών να πραγματοποιείται εντός συνόρων. Το υπόλοιπο ποσοστό αφορά κυρίως ευρωπαϊκές πόλεις, κυρίως σε Ιταλία, Κύπρο και Βαλκάνια. Όταν όμως ταξιδεύουν στο εξωτερικό, εμφανίζονται πρόθυμοι να ξοδέψουν για εμπειρίες φαγητού και διασκέδασης, κάτι που επιβεβαιώνει τη στενή σχέση της ελληνικής κουλτούρας με τη γαστρονομία και την κοινωνική διάδραση.
Σε μια εποχή όπου η ταχύτητα έχει υποκαταστήσει την περιπλάνηση, η νέα ευρωπαϊκή ταξιδιωτική κουλτούρα επαναφέρει στο προσκήνιο την αξία του κοντινού και του αργού. Ίσως, τελικά, η πιο ουσιαστική αλλαγή να μην είναι το πού ταξιδεύουμε, αλλά ο τρόπος που επιλέγουμε να είμαστε ταξιδιώτες, περισσότερο παρατηρητές, λιγότερο καταναλωτές. Και αυτό είναι ίσως το πιο αισιόδοξο μήνυμα που κρύβουν τα στατιστικά της νέας ευρωπαϊκής κινητικότητας.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
