Ο κόσμος της ψυχαγωγίας ζει ήδη την επόμενη εποχή του και δεν περιμένει κανέναν να το καταλάβει, πόσο μάλλον να το εγκρίνει…
Όταν ο Τζίμι Ντόναλντσον, παγκοσμίως φημισμένος ως γνωστός MrBeast, φτιάχνει δικά του στούντιο με προϋπολογισμούς που ανταγωνίζονται κινηματογραφικά σετ, όταν ένας εικοσιτριάχρονος από τη Σεούλ τραβάει δεκάδες εκατομμύρια views σε μια μέρα και όταν το YouTube ξεπερνά σε ώρες θέασης το Netflix στα νεανικά κοινά σε Ηνωμένες Πολιτείες και Ευρώπη, η πραγματικότητα είναι ολοφάνερη. Το entertainment δεν ανήκει πια αποκλειστικά στην Καλιφόρνια και στα μεγάλα κινηματογραφικά συγκροτήματα με τις χρυσές πινακίδες. Έχει ήδη μετακομίσει σε κάμερες, σε τρίποδα, σε δωμάτια μοντάζ που θυμίζουν περισσότερο χώρους υψηλής τεχνολογίας όπως τα δωμάτια των gamers με φώτα, οθόνες και κονσόλες, παρά παραδοσιακά μοντάζ, σε δημιουργούς που γεννήθηκαν μέσα στο διαδίκτυο και όχι δίπλα σε κόκκινα χαλιά.
Η νέα πραγματικότητα του θεάματος
Δεν πρόκειται για αισθητική επανάσταση μόνο. Είναι οικονομική, δομική, κοινωνική. Το YouTube με πάνω από δύο δισεκατομμύρια συνδεδεμένους χρήστες κάθε μήνα, με πληρωμές προς δημιουργούς που ξεπέρασαν τα 70 δισεκατομμύρια δολάρια τα τελευταία χρόνια και με μοντέλο εσόδων, που μοιράζει κέρδη σε εκατομμύρια πρόσωπα που τροφοδοτούν την πλατφόρμα, έχει χτίσει κάτι αδιανόητο για την παλιά φρουρά. Ένα σύστημα όπου η δημιουργία δεν είναι προνόμιο αλλά δικαίωμα, όπου η ιδέα από παιχνίδι γίνεται format μέσα σε λίγα uploads και όπου τα studios δεν εγκρίνουν τα όνειρα επειδή τον ρόλο της έγκρισης τον παίζει το κοινό. Η εποχή της προσοχής ως χρυσής νομισματικής μονάδας ευνοεί τους γρήγορους, τους τολμηρούς, τους αυθεντικούς. Το κοινό θέλει ταχύτητα, άμεση σχέση, ανθρώπινη ενέργεια. Η παραγωγή του Netflix μπορεί να διαθέτει τεράστιο budget, αλλά ο δημιουργός του YouTube έχει κοινότητα που τον αισθάνεται δικό της. Το Χόλιγουντ κατασκεύαζε σταρ. Η νέα πραγματικότητα χτίζει κοινότητες, fandoms, μικρά συμπαντικά οικοσυστήματα όπου η εμπιστοσύνη μετρά περισσότερο από το σενάριο.
Τα στούντιο των creators και η μηχανή των views
Ο MrBeast αποτελεί πια ιστορική καμπή. Με παραγωγές που ξεπερνούν τα δέκα εκατομμύρια δολάρια για ένα μόνο βίντεο, με real life shows, με δικά του brands σε τρόφιμα, με τεράστια φιλανθρωπική δράση που λειτουργεί σαν ρολόι, έγινε ο πρώτος meta producer της γενιάς των διαδικτυακών δημιουργών. Δεν περιμένει από κανέναν να δώσει χρήματα, ούτε πρόσκληση, ούτε έγκριση. Είναι στούντιο, είναι δίκτυο, είναι τμήμα μάρκετινγκ, είναι γραφείο εκπροσώπησης ταλέντων που εντοπίζει, αναδεικνύει και διαχειρίζεται πρόσωπα και δυνατότητες, είναι ερευνητικό εργαστήριο προϊόντων. Η απόδειξη ότι η δημιουργία απελευθερώθηκε από τους παλιούς φύλακες των πυλών, εκείνους που αποφάσιζαν ποιος έχει πρόσβαση και ποιος μένει εκτός. Και φυσικά δεν είναι ο μόνος. Οι πιο ισχυροί δημιουργοί στο YouTube επενδύουν σε ομάδες μοντάζ, σε γραφιστικά motion graphics δηλαδή κινούμενα οπτικά στοιχεία που δίνουν κινηματογραφική αίσθηση, σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους εργασίας με δεκάδες ανθρώπους, σε ολόκληρες υποδομές που θυμίζουν εταιρείες τεχνολογίας και media house επαγγελματικές μονάδες ψηφιακού περιεχομένου μαζί. Ένας εξοπλισμός που κάποτε θεωρούνταν προνόμιο των μεγάλων studios τώρα βρίσκεται στα χέρια ανθρώπων που ξεκίνησαν από ένα δωμάτιο και μια κάμερα. Η τηλεόραση ζητούσε θεατές. Το YouTube ζητά συμμετοχή, ζωντανό κοινό που δεν παρακολουθεί απλώς αλλά αλληλεπιδρά. Και εκεί αλλάζει το παιχνίδι.
Η οικονομία της προσοχής και το τέλος της μονοκρατορίας
Το streaming εμφανίστηκε ως επανάσταση. Όμως τα streaming services υιοθέτησαν γρήγορα λογικές παλιού studio system δηλαδή ενός συγκεντρωτικού μοντέλου παραγωγής με έλεγχο από την κορυφή. Μεγάλες δαπάνες, σειρές με budgets καθόλου μακριά από τις κινηματογραφικές παραγωγές, επιδίωξη όλο και μεγαλύτερου περιεχομένου για να κρατηθούν συνδρομητές. Χτίστηκαν ψηφιακοί πύργοι και απέναντι υψώθηκε η πλατεία του YouTube. Οι πλατείες νικούν τις πυραμίδες όταν το παιχνίδι λέγεται επιρροή. Το 70% της Generation Z καταναλώνει YouTube καθημερινά. Το 30% των νέων στις Ηνωμένες Πολιτείες δηλώνει ότι ονειρεύεται να γίνει content creator δημιουργός περιεχομένου αντί για ηθοποιός ή σκηνοθέτης. Η φαντασίωση του κόκκινου χαλιού δίνει τη θέση της στη φαντασίωση ενός δωματίου γεμάτου φώτα, κάμερες και ομάδες που τρέχουν εργαλεία analytics δηλαδή αναλυτικές πλατφόρμες απόδοσης και δεδομένων. Οι διαφημιστικές αναδιατάσσουν προϋπολογισμούς. Τα brands παρακολουθούν την πραγματική κατανάλωση και εντοπίζουν ότι εκεί που υπάρχει engagement ενεργή αλληλεπίδραση κινούνται και τα χρήματα.
Η παγκόσμια γλώσσα της web culture
Τα σύνορα είναι πλέον θολά. Το Hollywood εξήγαγε αμερικανική μυθολογία. Το YouTube εξάγει παγκόσμια κουλτούρα σε πραγματικό χρόνο. Ένας Ινδός vlogger δημιουργός προσωπικού video περιεχομένου συμμετέχει σε κοινή τάση με έναν Κορεάτη gamer και ένας Ισπανός σχολιαστής δημιουργεί συζήτηση σε ελληνικά social media μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η κουλτούρα δεν ταξιδεύει αργά και ιεραρχικά. Εκρήγνυται. Η αισθητική της οθόνης αλλάζει. Το κοινό δεν απαιτεί τέλεια εικόνα όσο απαιτεί αλήθεια. Η τελειότητα έχει κουράσει. Η ανθρώπινη ενέργεια έχει σαγηνεύσει. Η παραγωγή γίνεται ρευστή και συνεχής. Τα uploads ανεβάσματα βίντεο λειτουργούν σαν παλμός που δεν σταματά. Η τηλεόραση ζούσε με σεζόν. Το YouTube ζει με ροή, με συνεχή παρουσία, με άμεση επαφή. Αυτή η διαφορά ορίζει το αύριο της διασκέδασης: ρυθμός, αναπνοή διαδικτύου, ικανότητα να συλλαμβάνει τον παλμό της στιγμής χωρίς να περιμένει εβδομάδες προετοιμασίας.
Η ελληνική πραγματικότητα και η νέα μυθολογία της εικόνας
Το ελληνικό web δεν διαθέτει τα budgets της Αμερικής, όμως διαθέτει ένταση, κοινότητα και ταλέντο. Οι δημιουργοί περιεχομένου χτίζουν σταθερά τις δικές τους ομάδες παραγωγής, αναπτύσσουν franchise ιδεών σειρές περιεχομένου που επεκτείνονται σε πολλαπλά formats, συνεργάζονται με brands, γεμίζουν θέατρα με podcasts, στήνουν web shows διαδικτυακές εκπομπές που χτίζουν πιστό κοινό. Η εγχώρια τηλεόραση παρατηρεί, πολλές φορές ακολουθεί και κάποιες φορές προσπαθεί να ενσωματώσει πρόσωπα και formats από το διαδίκτυο. Η μετάβαση θα συνεχιστεί. Τα ελληνικά στούντιο περιεχομένου θα πολλαπλασιαστούν. Οι συνεργασίες με εταιρείες θα γίνουν πιο σύνθετες. Το star system θα αποσυνδεθεί από τα παλιά media και θα απλωθεί σε δημιουργούς που έχουν άμεση σχέση με το κοινό τους και καθαρή φωνή. Τα φώτα του Hollywood δεν σβήνουν, τουλάχιστον ακόμα. Όμως τα screens οθόνες του YouTube ήδη φωτίζουν έναν κόσμο πιο άμεσο, πιο ανθρώπινο, πιο δημοκρατικό. Αν η παλιά εποχή έλεγε action και οι κάμερες άναβαν, η νέα εποχή λέει upload δημοσίευση και ο παγκόσμιος παλμός ακούγεται ακαριαία. Η διασκέδαση δεν εγκατέλειψε την παλιά της έδρα από θυμό ή απόρριψη. Έφυγε γιατί βρήκε σπίτι εκεί όπου η δημιουργία γίνεται πράξη χωρίς άδεια, χωρίς αναμονή, χωρίς φόβο.
Η επόμενη γενιά δεν περιμένει υπογραφές, κόκκινα χαλιά και χρυσά αγαλματάκια. Έχει ήδη κάμερα ανοιχτή, έχει ήδη views, έχει κοινό έτοιμο να ακολουθήσει.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
