Υπάρχουν και εκείνοι, οι σούπερ τυχεροί, ή έστω αυτοί που το επιδίωξαν πολύ που το γραφείο τους, είναι μια ξύλινη καμπάνα στην άκρη μια κατάφυτη παραλίας στη Τζαμάικα, ή κι ένα κομψό Airbnb στο Κιότο, με θέα σε κήπους ζεν, ή μπορεί ένα δωμάτιο σε πασσάλους μέσα σε αμμουδερή, παραδείσια θάλασσα στις Σεϋχέλλες. Κι όμως συμβαίνει! Γιατί ο κόσμος άλλαξε και μαζί του και η εργασία.
Το workation είναι η εργασία εν κινήσει, εντός παραδείσου και αποτελεί πλέον ένα μοντέλο που επανακαθορίζει την έννοια της επαγγελματικής, ποιοτικής ζωής. Στο σημείο όπου κάποτε βρίσκονταν τα όρια μεταξύ ιδιωτικού και επαγγελματικού χρόνου, σήμερα αναπτύσσεται ένας χώρος ρευστός, δημιουργικός, γεμάτος φως και ελευθερία. Ο φιλόσοφος Αλέν Ντε Μπουτόν έλεγε πως «η εργασία είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να γίνεται σε γκρίζα γραφεία». Και αυτό το είπε προτού προβλέψει την ύπαρξη των Wi-Fi σε resort πέντε αστέρων.
Οι εταιρείες που τολμούν να δώσουν στους ανθρώπους τους το προνόμιο του τόπου και όχι μόνο του χρόνου, επενδύουν σ’ έναν νέο τύπο κεφαλαίου, που δεν είναι άλλο από το ανθρώπινο. Από την γιγαντιαία Apple μέχρι μικρές δημιουργικές εταιρείες στο Βερολίνο, το workation αναγνωρίζεται όχι ως πολυτέλεια, αλλά ως πανέξυπνη επιχειρηματική απόφαση. Όταν ο εργαζόμενος κοιτάζει τη θάλασσα αντί για το ταβάνι, γράφει καλύτερο κώδικα, προτείνει πιο τολμηρές ιδέες, διαχειρίζεται καλύτερα τα ρίσκα και κυρίως ανασαίνει. Ο Κέινς, που δεν χρειάζεται δα και συστάσεις, σημείωνε πως «η δυσκολία δεν είναι να φτιάξεις νέες ιδέες, αλλά να ξεφύγεις από τις παλιές». Ο μπλε πράσινος, παραδείσιος θαλασσινός ορίζοντας, όσο να ναι, βοηθάει!
Δεν πρόκειται για περιθωριακή συνήθεια hip freelancers. Το workation αποτελεί πλέον θεσμοθετημένη πρακτική σε πολυεθνικούς κολοσσούς, startup δίκτυα και τεχνολογικούς γίγαντες. Η Airbnb, αμέσως μετά την πανδημία, ανακοίνωσε πως οι εργαζόμενοί της μπορούν να εργάζονται μόνιμα από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, με την προϋπόθεση να παραμένουν παραγωγικοί. Μετά από λίγο, μια εσωτερική αξιολόγηση έδειξε πως η αποτελεσματικότητα των εργαζομένων ενισχύθηκε κατά 88%, ενώ η παραμονή στο δυναμικό της εταιρείας αυξήθηκε κατά 20% σε σχέση με προ – πανδημίας εποχές.
Η Spotify καθιέρωσε το πρόγραμμα «Work from Anywhere» επιτρέποντας στους υπαλλήλους της να επιλέγουν αν θα εργάζονται από το σπίτι, το γραφείο ή οποιοδήποτε σημείο στον κόσμο. Το Παρίσι, η Μαρμπέγια, η Μπανγκόκ και η Κόστα Ρίκα βρίσκονται ανάμεσα στους προορισμούς που προτιμήθηκαν περισσότερο. Η εταιρεία όχι μόνο δεν διαπίστωσε μείωση παραγωγικότητας, αλλά ανέφερε και ενίσχυση της καινοτομίας μέσω πιο διαφοροποιημένων ομάδων. Η Atlassian, γνωστή για το λογισμικό Jira, ανακοίνωσε ότι το 95% των 10.000 εργαζομένων της δουλεύει πλέον εξ αποστάσεως, με πολλούς να επιλέγουν νησιά της Ινδονησίας, τη Νότια Αφρική ή τις Αζόρες. Η εμπειρία αξιολογήθηκε θετικά, με σημαντική αύξηση στην ικανοποίηση πελατών, κάτι που συνδέθηκε ευθέως με τη φρεσκάδα των ομάδων παραγωγής.
Το φαινόμενο, όπως όλα δείχνουν, δεν είναι συγκυριακό. Σύμφωνα με τη Global Workplace Analytics, το 2024 περίπου το 30% των remote εργαζομένων παγκοσμίως είχε συμμετάσχει τουλάχιστον σε ένα workation. Η The Buffer, στην ετήσια έκθεσή της για την τηλεργασία, κατέγραψε πως το 67% όσων εργάζονται απομακρυσμένα θα ήθελαν να περάσουν ένα μέρος του χρόνου τους δουλεύοντας από έναν διαφορετικό τόπο, ιδανικά, ηλιόλουστο, πολιτισμικά ενδιαφέροντα και αισθητικά ευχάριστο. Αυτό που κάποτε φάνταζε εκκεντρικό προνόμιο, μετατρέπεται σταδιακά σε αναγνωρισμένη πρακτική διαχείρισης ταλέντων, διατήρησης προσωπικού και ενίσχυσης εταιρικής κουλτούρας. Ο εργοδότης του σήμερα δεν επενδύει μόνο σε τεχνολογία ή branding – επενδύει στο περιβάλλον μέσα στο οποίο εργάζεται το μυαλό.
Οι εταιρείες που επέτρεψαν workation στους υπαλλήλους τους παρατήρησαν αισθητή μείωση άγχους, μεγαλύτερη διάρκεια συγκέντρωσης, λιγότερα sick days και αυξημένη ικανοποίηση πελατών. Κι όλα αυτά όχι με περισσότερα χρήματα, αλλά με περισσότερη ελευθερία. Στο μεταξύ, ο παγκόσμιος τουρισμός επαναπροσδιορίζεται. Οι πόλεις που κάποτε ζούσαν από τους τουρίστες των δέκα ημερών, τώρα χτίζουν υποδομές για ψηφιακούς νομάδες των έξι μηνών. Η Λισαβόνα έγινε ένα νέο Σαν Φρανσίσκο, το Ταλίν της Εσθονίας προσφέρει ηλεκτρονική υπηκοότητα για επιχειρηματίες εν κινήσει, ενώ η Ελλάδα έχει αναδείξει την Αστυπάλαια και τη Νάξο σε πρωτοποριακούς κόμβους «εργασιακού εξωτισμού».
Στη σύγχρονη εργασία, η γεωγραφία γίνεται στοιχείο στρατηγικής. Ένας μάνατζερ, που επιλέγει να κάνει το πλάνο της ετησίας οργάνωσης της ομάδας του σε ένα boutique ξενοδοχείο στις Αζόρες, δημιουργεί συνθήκες χαράς, ανανέωσης, προτείνει έναν άλλο ρυθμό και κάνει τους εργαζόμενους να μη τον αλλάζουν με τίποτα και να μένουν πιστοί έως και για πάντα. «Ο χώρος είναι το σκηνικό της σκέψης» είπε κάποιος σπουδαίος, που δε θυμόμαστε τώρα κι ίσως η σκέψη μας θέλει να πάρει λίγο περισσότερο ήλιο και να ακούει κύματα. Οι ιδέες, άλλωστε, που άλλαξαν τον κόσμο δεν γεννήθηκαν σε αίθουσες συσκέψεων, αλλά οι περισσότερες απ αυτές γεννήθηκαν σε παγκάκια, σε πλοία, σε εξοχικά σπίτια, σε κήπους ή ενώ κάποιος πετούσε αητό και έπεσε κεραυνός. Το μυαλό ταξιδεύει καλύτερα όταν το σώμα δεν είναι εγκλωβισμένο. Το workation δεν υπόσχεται λιγότερη δουλειά, αλλά καλύτερη ζωή, μέσα στη δουλειά.
Αφήστε, που αν μας ρωτήσουν «πού είσαι;», μπορούμε πάντα να πούμε την τέλεια ατάκα, με κάθε σοβαρότητα: «Καλέ στη δουλειά, απλώς, ακούγονται κύματα».
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
