Μόνο οι παλαιότεροι και γηραιότεροι -ας μη κρυβόμαστε τώρα- συνεχίζουμε να κουβαλούμε πορτοφόλια και εμείς, μάλλον από συνήθεια ή επειδή κουβαλάμε μέσα φωτογραφίες! Σήμερα τα λεφτά μπαίνουν σε μέσα ψηφιακά ευέλικτα, με ένα απλό tap πάνω σε μια οθόνη και για τη Generation Z το φυσικό χρήμα δεν είναι απλώς παρωχημένο αλλά και σχεδόν άγνωστο!
Όλοι, ξέρουμε πως ζούμε στην εποχή του έξυπνου χρήματος μιας καθημερινότητας, όπου η τεχνητή νοημοσύνη οι πλατφόρμες και η νέα γενιά αλλάζουν ριζικά το πώς ξοδεύουμε αποταμιεύουμε και πληρωνόμαστε!
Η γενιά που μεγάλωσε χωρίς κέρματα
Το 78% των νέων ηλικίας δεκαοκτώ έως είκοσι πέντε στην Ευρώπη δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν καθημερινά ψηφιακά πορτοφόλια όπως Apple Pay Google Wallet και Revolut, ενώ μόλις το δώδεκα τοις εκατό αναφέρει ότι έχει πάνω του μετρητά τις περισσότερες ημέρες. Στην Ελλάδα σύμφωνα με έρευνα της Focus Bari το 69% των ατόμων ηλικίας 16 έως 24, πραγματοποιούν όλες τις συναλλαγές τους μέσω κινητού τηλεφώνου. Για αυτή τη γενιά που δεν γνώρισε ουρές σε τραπεζικά γκισέ και δεν έπιασε ποτέ χαρτονόμισμα των πεντακοσίων ευρώ το χρήμα είναι άυλο και μόνο αριθμοί σε μια οθόνη. Και η νοοτροπία γύρω από την αξία του χρήματος μοιάζει να αλλάζει επίσης. Η Gen Z δίνει μεγαλύτερη σημασία στη διαφάνεια και την ταχύτητα των συναλλαγών, παρά στην ιδιοκτησία ή την παραδοσιακή αποταμίευση. Σύμφωνα με την JPMorgan μόνο το είκοσι τρία τοις εκατό των ατόμων κάτω των είκοσι πέντε διατηρούν αποταμιεύσεις άνω των χιλίων ευρώ, ενώ πάνω από το εξήντα τοις εκατό προτιμά επενδύσεις μικρού ρίσκου μέσω εφαρμογών όπως το Plum και το Robinhood με έμφαση στην προσβασιμότητα και τον σχεδιασμό! Η οικονομική παιδεία αυτής της γενιάς είναι εντελώς διαφορετική και συχνά πιο λειτουργική, όχι επειδή έχουν διδαχθεί τις βασικές αρχές λογιστικής ή μακροοικονομίας, αλλά επειδή έχουν βιωματική σχέση με τα χρήματα μέσα από apps rewards challenges και οικονομικά goals. Η ίδια η γλώσσα της οικονομίας αλλάζει καθώς το budget γίνεται daily cap τα έξοδα visualized σε bubbles και η εξοικονόμηση μια πρόκληση με emoji και notifications.
Οι πλατφόρμες που έγιναν πορτοφόλια
Το TikTok πλέον δεν είναι απλώς πλατφόρμα βίντεο αλλά και εργαλείο εισοδήματος με χιλιάδες micro-influencers να κερδίζουν από livestreams και affiliate links. Το Instagram Shop και το Pinterest Checkout έχουν μετατραπεί σε ψηφιακές βιτρίνες, που υποστηρίζουν μοντέλα αγοράς με άμεση πίστωση χωρίς επιτόκιο. Η Klarna κορυφαία υπηρεσία buy now pay later είδε αύξηση 36% στους χρήστες κάτω των 30 ετών, το 2023, με συνολικό ετήσιο όγκο συναλλαγών που ξεπέρασε τα 80 δισεκατομμύρια δολάρια! Το ψηφιακό χρήμα όμως δεν περιορίζεται στις συναλλαγές. Είναι εργαλείο αυτοέκφρασης. Η επιλογή κάρτας με emoji, η δυνατότητα να σπάσεις τον λογαριασμό για έναν καφέ, μέσω swipe σε εφαρμογές, όπως το Viber ή το WhatsApp και το να λαμβάνεις ψηφιακά δώρα μέσω TikTok ή Twitch Live είναι νέες μορφές οικονομικής επικοινωνίας. Δεν πρόκειται απλώς για ανταλλαγή αξίας, αλλά για μια κοινωνική πράξη με αισθητική και ψηφιακή ταυτότητα. Σε αυτή την οικονομία του interface, τα brands προσαρμόζονται γρήγορα. Η Starbucks αναφέρει, πως πάνω από το 62% των καθημερινών της πωλήσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες πραγματοποιούνται πλέον μέσω της εφαρμογής της, ενώ η Uber Eats επιτρέπει, ήδη, συναλλαγές με crypto wallets σε επιλεγμένες πόλεις παγκοσμίως. Το χρήμα διακινείται ταυτόχρονα ως utility και ως εμπειρία.
Η τεχνητή νοημοσύνη ως οικονομικός σύμβουλος
Οι Gen Zers μπορεί να αποφεύγουν τους παραδοσιακούς χρηματοοικονομικούς συμβούλους, αλλά εμπιστεύονται τη φωνή της τεχνητής νοημοσύνης. Πλατφόρμες, όπως το Cleo και το ChatGPT Finance Edition, προσφέρουν εξατομικευμένες προτάσεις για εξοικονόμηση και budgeting με βάση τις καταναλωτικές συνήθειες του χρήστη. Το 2024, το 52% των χρηστών ηλικίας 18 έως 30 δήλωσαν, ότι βασίζονται σε κάποιο AI εργαλείο για να διαχειριστούν τα οικονομικά τους. Ακόμη και οι παραδοσιακές τράπεζες μετασχηματίζονται. Η HSBC εγκαινίασε τον πρώτο AI-driven τραπεζικό βοηθό με το όνομα Amy, ενώ η Alpha Bank προσφέρει πλέον ψηφιακούς χρηματοοικονομικούς βοηθούς, μέσω mobile banking, που απαντούν σε ερωτήσεις και συμβουλεύουν σε πραγματικό χρόνο. Ο χρόνος αναμονής στην εξυπηρέτηση μειώθηκε κατά 74% και η αλληλεπίδραση με τους πελάτες αυξήθηκε εντυπωσιακά δείχνοντας, ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν αντικαθιστά το χρήμα αλλά το επαναπροσδιορίζει. Η δυνατότητα για predictive budgeting real-time alerts και smart saving προτάσεις κάνει τον ψηφιακό σύμβουλο να μοιάζει πιο φιλικός και κατανοητός από οποιονδήποτε τραπεζικό εκπρόσωπο. Η πληροφορία γίνεται εμπειρία και η εμπειρία γίνεται κίνητρο για υπεύθυνη κατανάλωση.
Η οικονομική συμπεριφορά ως ψηφιακή ταυτότητα
Οι συναλλαγές γίνονται χωρίς pin χωρίς φυσική επαφή και πολλές φορές, χωρίς καν σκέψη, με την οικονομία να μοιάζει σχεδόν αόρατη. Ο καφές πληρώνεται πριν φτάσεις στο ταμείο, η παραγγελία splitάρεται με ένα emoji και το χαρτζιλίκι μεταφέρεται από γονιό σε παιδί μέσω app, με ειδοποίηση «πάρε κάτι να φας». Το έξυπνο χρήμα δεν είναι απλώς τεχνολογία, αλλά έχει γίνει η κουλτούρα μας και στάση ζωής. Η κοινωνία μετατρέπεται σε ένα διαρκές δίκτυο συναλλαγών και οι νέες γενιές γίνονται οι πρώτοι πολίτες ενός κόσμου, όπου η οικονομική συμπεριφορά είναι μέρος της ψηφιακής τους ταυτότητας.
Το χρήμα πια δεν αλλάζει μόνο χέρια. Αλλάζει έννοιες. Αλλάζει ταχύτητες. Αλλάζει τις ίδιες τις προσδοκίες από την καθημερινότητα.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
