Παλιά, ο πλούτος μετριόταν σε τετραγωνικά και αριθμούς τραπεζικών λογαριασμών. Σήμερα, έχει περάσει και στο αίμα, στον ύπνο, στην ποιότητα του δέρματος και στην τακτικότητα της αναπνοής!..
… Η αυτοφροντίδα, από προσωπικό ζήτημα υγείας, έχει γίνει εργαλείο επίδειξης πολιτισμένου πλεονάσματος. Όποιος έχει χρόνο για breathwork και λεφτά για cryo-sauna, είναι μάλλον αρκετά πετυχημένος ώστε να χρειάζεται… αποκατάσταση. Η βιομηχανία της ευεξίας δεν είναι νέα. Αλλά τα τελευταία χρόνια εξελίχθηκε από συμπληρωματικό χώρο υγείας σε πεδίο επενδυτικής ευφυΐας και κοινωνικού διαχωρισμού. Σύμφωνα με το Global Wellness Institute, η παγκόσμια αγορά wellness ξεπέρασε τα 5,6 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2023 και αναμένεται να φτάσει τα 8,5 τρισεκατομμύρια μέχρι το 2027. Η αυτοφροντίδα δεν είναι πλέον τρόπος ζωής, αλλά οικονομικός δείκτης.
Η νέα πολυτέλεια φοράει φόρμα και wristband
Σε ένα retreat στη Μαγιόρκα, το πρωινό ξεκινά με yoga στην ταράτσα, συνεχίζει με εργοφυσιολογική αξιολόγηση, προσωπικό session ψυχικής ενδυνάμωσης και ends με low-toxin δείπνο. Το πακέτο ξεκινά από 5.000 ευρώ για τέσσερις ημέρες. Εκεί δεν πας για να ξεφύγεις. Πας για να εξελιχθείς και να ενημερώσεις σχετικά όσους πρέπει με πλήθος αναρτήσεων στο Instagram. Το biohacking, η ιδέα δηλαδή της «παρέμβασης» στο σώμα για βελτιστοποίηση απόδοσης και μακροημέρευσης, συνδυάζει τεχνολογία, επιστήμη και lifestyle. Φοριούνται ρολόγια που μετρούν HRV, την καρδιακή μεταβλητότητα, δηλαδή, καταναλώνονται nootropics, τα γνωστά ως γνωσιακά ενισχυτικά και εφαρμόζονται κρυοθεραπείες για αναζωογόνηση. Τίποτα από αυτά δεν είναι δωρεάν. Κάποια είναι και αμφίβολα. Αλλά όλα δείχνουν status και το σώμα γίνεται βιτρίνα προόδου.
Το φάρμακο της αγοράς: supplements και φιλτραρισμένη διατροφή
Τα συμπληρώματα διατροφής, τα οποία κάποτε θεωρούνταν βοηθητικά σε περιπτώσεις διατροφικής ανεπάρκειας, σήμερα πωλούνται ως μέρος ενός προσωπικού growth strategy. Σύμφωνα με τη Grand View Research, η παγκόσμια αγορά supplements αγγίζει τα 177 δισεκατομμύρια δολάρια και συνεχίζει να αυξάνεται. Η λέξη «ανοσία» έγινε εμπορικό σύνθημα, η βιταμίνη D μετατράπηκε σε hashtag και οι vegan πρωτεΐνες συσκευάζονται σαν αντικείμενα design. Όταν η Γουίνεθ Πάλτροου κυκλοφόρησε το Goop Wellness, δεν πρότεινε μόνο wellness, αλλά εικόνα. Η κατανάλωση βιταμινών, βοτάνων και ρυθμιστών ορμονών δεν έχει να κάνει μόνο με ανάγκη. Έχει να κάνει με αισθητική. Όπως έχει επισημάνει ο κοινωνιολόγος Πιερ Μπουρντιέ, στο Η Διάκριση, όπου αναλύει πώς οι αισθητικές και καταναλωτικές επιλογές συνδέονται με την κοινωνική τάξη, σαφώς «οι προτιμήσεις μας καθορίζουν τη θέση μας στην κοινωνική ιεραρχία». Και το σύγχρονο φαρμακείο δείχνει ακριβώς αυτό: προτίμηση που συνοδεύεται από ενημέρωση, budget και σωστά tags.
Wellness χωρίς μόχθο δεν θεωρείται wellness
Ο σύγχρονος πολίτης δεν «πηγαίνει σπα». Κατεβαίνει σε αναπνευστική προπόνηση, κάνει infrared sauna, παρακολουθεί τα σκορ ύπνου του και πίνει adaptogenic elixirs με γεύση τεύτλου. Στο Χόλιγουντ, η διαλείπουσα νηστεία, το intermittent fasting, παρακολουθείται από ειδικούς, με μετρήσεις γλυκόζης σε πραγματικό χρόνο και συμβουλευτική καθοδήγηση από performance coaches. Στις πιο «προηγμένες» περιπτώσεις, ο ύπνος καταγράφεται, ο μεταβολισμός κατανοείται, το μικροβίωμα, δηλαδη το σύνολο των μικροοργανισμών, όπως βακτήρια, ιοί, μύκητες, που ζουν στο ανθρώπινο σώμα και κυρίως στο έντερο, αναλύεται με σχολαστικότητα. Δεν μιλάμε, λοιπόν, για χλιδή με το παλιό της νόημα αλλά για προσεκτικά curated υπεραπλότητα. Δηλαδή, για την σκόπιμα σχεδιασμένη εικόνα λιτού τρόπου ζωής, που όμως απαιτεί πόρους, χρόνο και γνώση για να επιτευχθεί. Καθαρό δωμάτιο, διατροφή χωρίς γλουτένη, ήρεμη ψυχική υγεία και app για breath analysis. Δεν είναι το πού είσαι, αλλά το πόσο clean δείχνεις να είσαι. Το σώμα πλέον εκφράζει «πείθαρχη πολυτέλεια» και εκεί, πλέον, κρίνεται το κύρος.
Τα Retreats ως καινούριο βιογραφικό
Οι πνευματικές αποδράσεις και τα πολυήμερα wellness retreats δεν υπόσχονται απλώς ανάπαυση. Υπόσχονται επαναφορά. Και σε έναν κόσμο υπερκόπωσης και πληροφοριακού κορεσμού, αυτή η υπόσχεση λειτουργεί σαν νόμισμα. Η συμμετοχή σε ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα σιωπής στη Βαυαρία ή σε ayurveda πρόγραμμα στη Σρι Λάνκα δείχνει κάτι παραπάνω από ενδιαφέρον για την υγεία. Δείχνει ότι κάποιος έχει την πολυτέλεια να αποσυνδεθεί. Να μην είναι διαθέσιμος. Και αυτό είναι σπάνιο, άρα και ακριβό. Η αποχή γίνεται επίδειξη. Και η αποκατάσταση, επένδυση. Όπως το είχε θέσει ο φιλόσοφος Μισέλ Φουκώ, όταν ανέπτυξε την έννοια της επιμέλειας του εαυτού ή le souci de soi) «η φροντίδα του εαυτού είναι πράξη πολιτική». Σήμερα, είναι και μορφή δημοσίων σχέσεων.
Από τον ιδρώτα στην υπεροχή
Η γυμναστική δεν είναι απλώς συνήθεια. Είναι branding. Δεν τρέχεις για να χάσεις κιλά. Τρέχεις γιατί το Whoop σου κατέγραψε χθεσινή πτώση VO2 Max και πρέπει να επανέλθεις. Ο προσωπικός trainer σου στέλνει feedback στο κινητό. Και η ιδέα ότι γυμνάζεσαι χωρίς data, μοιάζει πλέον ερασιτεχνική. Οι σάουνες, τα ice baths, τα breath workshops και τα πρωτόκολλα ανάκαμψης δεν είναι μόδα. Είναι δομή. Επένδυση χρόνου και χρήματος σε μια ζωή που δεν φαίνεται απλώς επιτυχημένη, αλλά ρυθμισμένη. Ο έλεγχος της φυσιολογίας γίνεται πηγή αυτοπεποίθησης. Και η αυτοπεποίθηση είναι νέα μορφή εξουσίας.
Όσοι δεν ακολουθούμε όλα αυτά και τα βαριόμαστε πολύ, λοιπόν είμαστε μάλλον κομπλεξικοί και αντεξουσιαστές, αλλά το κρύβουμε, με φαρδιά ρούχα!
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
