Δεν έκανε θόρυβο. Δεν εμφανίστηκε σε ραντάρ. Δεν ανιχνεύτηκε από καμία θερμική κάμερα. Και παρ’ όλα αυτά, έφτασε, χτύπησε και εξαφανίστηκε, μέσα σε μια κλωστή φωτός. Ήταν ένα drone συνδεδεμένο με οπτική ίνα. Ούτε GPS, ούτε σήμα, ούτε παρεμβολές. Μόνο μια χορδή τεχνολογίας που ενώνει έναν άνθρωπο με ένα οπλισμένο φτερό, διασχίζοντας σιωπηλά τη νέα εποχή του πολέμου…
Η πραγματικότητα των μαχών του γεμάτου βία και πόλεμο 2025, είναι σα σκηνές από έργα επιστημονικής φαντασίας. Πόλεμοι που δεν ακούγονται, δεν φαίνονται, αλλά σκοτώνουν πιο πολύ και πιο πολλούς και μαίνονται σε εδάφη, ουρανούς και κάτω απο ραντάρ. Και τα όπλα του, όπως και οι νικητές του σπέρνουν θάνατο με ταχύτητα, τεχνολογία και τη διαύγεια μιας κρυστάλλινης ίνας.
Ο άηχος πόλεμος
Το drone που ελέγχεται με οπτική ίνα δεν είναι μεγάλο. Ούτε βαρύ. Δεν μοιάζει με τα αρθρωτά UAV του αμερικανικού στρατού ούτε με τα φτερωτά τέρατα των τουρκικών εξαγωγών. Δεν χρειάζεται δορυφορικό σήμα. Δεν εξαρτάται από κέντρα επικοινωνίας. Συνδέεται με το χέρ,ι που το κινεί μέσα από ένα καλώδιο, ένα νήμα φωτός που εκτείνεται πίσω του, χαμηλά, σχεδόν ανεπαίσθητα, οδηγώντας το στον στόχο με χειρουργική ακρίβεια. Αυτή είναι η τεχνολογία των fiber drones, υβριδίων πολεμικής μηχανής και καλωδιακής σύνδεσης, σχεδιασμένων να λειτουργούν κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες, δηλαδή ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές, ραδιοηλεκτρικές σιωπές, περιβάλλοντα πλήρους αποσύνδεσης. Εμφανίστηκαν στην Ουκρανία, χρησιμοποιήθηκαν με επιτυχία σε επιθέσεις πίσω από τις γραμμές και έχουν ήδη υιοθετηθεί σε πειραματικά προγράμματα από χώρες, όπως το Ισραήλ και η Νότια Κορέα. Δεν είναι ταχύτατα, αλλά είναι αόρατα. Δεν είναι ισχυρά, αλλά είναι σχεδόν ανεπηρέαστα. Η δύναμή τους δεν είναι η ισχύς, αλλά η σιωπή και η επίθεση χωρίς κανείς να έχει υποψιαστεί τίποτα.
Η νέα στρατηγική της αποσύνδεσης
Για δεκαετίες, ο πόλεμος βασιζόταν στη σύνδεση με δορυφόρους, δίκτυα, συντονισμένες επιχειρήσεις, data centers με σύνθετους αλγόριθμους. Σήμερα, το προβάδισμα αρχίζει να το αποκτά εκείνος που ξεσυνδέεται, που μπορεί να επιχειρεί χωρίς δίκτυο, χωρίς σήμα, χωρίς να γίνεται αντιληπτός. Η τεχνολογία των οπτικών ινών, που κάποτε χρησιμοποιούνταν μόνο για ταχύτητες στο internet, γίνεται τώρα το θεμέλιο μιας νέας πολεμικής εποχής. Ο Σοβιετικός ναύαρχος Σεργκέι Γκόρσχοφ, διοικητής του σοβιετικού ναυτικού, πρόβλεπε από το 1973, ήδη, πως «ο επόμενος πόλεμος θα κερδηθεί από την πλευρά, που θα εκμεταλλευθεί καλύτερα το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα» Μισό αιώνα αργότερα, αυτή η φράση ακούγεται σχεδόν προφητική. Σήμερα, όλο και περισσότερα κράτη επενδύουν σε αυτό που αποκαλείται stealth infrastructure, δηλαδή σε όχι απλό εξοπλισμό, που δεν εντοπίζεται, αλλά σε ολόκληρα δίκτυα αθόρυβων οπλικών επιχειρησιακής. Αόρατες επικοινωνίες, υπόγεια κανάλια μετάδοσης δεδομένων, πτήσεις χωρίς ηλεκτρονικό αποτύπωμα, χάρτες επιχειρήσεων που κινούνται πέρα από τα γνωστά «ηλεκτρονικά όρια» ενός πεδίου μάχης. Το stealth δεν είναι πια τεχνολογικό χαρακτηριστικό, αλλά στρατηγική νοοτροπία. Δεν αφορά μόνο το πώς οι στρατοί εξοπλίζονται, αλλά το πώς κρύβονται, πώς κινούντα και πώς εξαφανίζονται. Είναι ο επαναπροσδιορισμός της ισχύος με όρους απροσδιοριστίας.
Μεγάλοι και σ αυτό οι συνήθεις ύποπτοι
Μέχρι το 2027, οι ΗΠΑ προγραμματίζουν να επενδύσουν πάνω από 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια σε τεχνολογίες χαμηλής ορατότητας και καλωδιακής ρομποτικής, σύμφωνα με στοιχεία της Congressional Budget Office. Στην Ευρώπη, εταιρείες όπως η Rheinmetall, η Thales και η Elbit έχουν ήδη ξεκινήσει συνεργασίες με πανεπιστήμια για την ανάπτυξη low-signature drones. Νέες δυνάμεις αναδύονται όπως οι Anduril Industries, Palantir Technologies, Shield AI. Τεχνολογικά startups, που σχεδιάζουν αλγόριθμους πτήσης, μηχανικά «μάτια» για συνθήκες απόλυτου σκότους και μικρο-αισθητήρες που λειτουργούν ακόμα και μέσα σε πυρηνικό πεδίο. Το κράτος μοιάζει πια με αγοραστή. Ο ιδιώτης με σχεδιαστή. Η μάχη γίνεται εξωτερική εργολαβία τεχνολογίας, με πεδία που δεν είναι μόνο εδάφη, αλλά δίκτυα, σημεία σύνδεσης, επιφάνειες πληροφορίας.
Νικητής είναι αυτός που έχει σήμα
Οι σύγχρονες συγκρούσεις δεν εξαρτώνται από τον αριθμό των στρατευμάτων ή την ισχύ πυρός. Η υπεροχή χτίζεται αλλού. Δεν χρειάζεται βομβαρδισμός. Αρκεί η διακοπή της επικοινωνίας. Ένα κενό στο cloud, ένα μπλοκάρισμα στην αλυσίδα εφοδιασμού, μια αποσύνδεση από το δίκτυο εντολών, αρκούν για να ανατραπεί μια ολόκληρη επιχειρησιακή δομή. Η ροή της πληροφορίας είναι πλέον ο χώρος όπου δίνεται η μάχη. Και στο συγκεκριμένο περιβάλλον, το drone που κινείται μέσω οπτικής ίνας, χωρίς εκπομπή σήματος, με απόλυτη ακρίβεια και σχεδόν αθόρυβη παρουσία, λειτουργεί ως σύμβολο της νέας ισχύος. Ο Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, από τους πιο επιδραστικούς γεωστρατηγικούς γνώστες του 20ού αιώνα, ήδη από το 1970, είχε προειδοποιήσει ότι η τεχνολογία θα προσφέρει στους ηγέτες των μεγάλων δυνάμεων τα μέσα για την άσκηση ενός πολέμου μυστικού χαρακτήρα, στον οποίο θα είναι ενήμερο μόνο ένα ελάχιστο μέρος των κρατικών μηχανισμών ασφαλείας. Η παρατήρηση αυτή, διατυπωμένη σε μια εποχή όπου κυριαρχούσαν οι έννοιες της αποτροπής και της ισορροπίας, αποκτά σήμερα τεχνικό βάθος. Η υπεροχή δεν συνδέεται με όγκο στρατεύματος. Δεν προϋποθέτει γεωπολιτική σφαίρα επιρροής. Προκύπτει από την τεχνογνωσία, την πρόσβαση σε ψηφιακά εργαλεία, την ικανότητα να διαχειρίζεται κανείς σήμα, ταχύτητα και αορατότητα. Σε πολλές περιπτώσεις, αυτό που απαιτείται είναι ένας μηχανικός, ένας υπολογιστής και ένας μηχανισμός αποστολής χωρίς εκπομπή σήματος.
Ο πόλεμος χωρίς ήχο και χωρίς εικόνα
Οι σύγχρονες συγκρούσεις δεν δηλώνονται με πλάνα ή ανακοινώσεις. Εξελίσσονται χωρίς θόρυβο, χωρίς δημόσιο στίγμα και χωρίς σαφή γεωγραφικό εντοπισμό. Η κατάληξή τους δεν είναι η κατάληψη εδάφους, αλλά η εξουδετέρωση λειτουργιών. Ο αντίκτυπος μετριέται στην απώλεια ελέγχου, στην αποσύνδεση δικτύων, στην παράλυση δεδομένων, στη σιωπηλή διακοπή ροής. Το μέτωπο πλέον δεν βρίσκεται σε κάποια συνοριακή γραμμή. Βρίσκεται εκεί όπου ελέγχεται η πληροφορία. Και η ισχύς δεν ασκείται με παρουσία, αλλά με τεχνολογική απουσία, όταν αυτός που δρα δεν εντοπίζεται και αυτός που πλήττεται δεν το καταλαβαίνει εγκαίρως.
Και ίσως αυτός να είναι ο πιο επικίνδυνος πόλεμος απ’ όλους, επειδή προλαβαίνει να τελειώσει με σφοδρή βία και αματηρό σπαραγμό, πριν καν αρχίσει.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
