Σύμφωνα με μεγάλες έρευνες, στατιστικές, αλλά και τον μετρήσιμο σχολιασμό στα social media, οι δισεκατομμυριούχοι που κάποτε όριζαν τη δημόσια σφαίρα σήμερα χάνουν τη φήμη τους, με ρυθμό που δεν καλύπτεται ούτε με διαφήμιση, ούτε με power play…
… Ό,τι κι αν κάνουν, όσο χρήμα κι αν ρίξουν στην εικόνα τους, μοιάζει να καταφέρνουν πια να πείσουν. Δεν είναι θέμα ιδεολογίας, ή κόστους ζωής για την συντριπτική πλειοψηφία του πλανήτη, αλλά ζήτημα κόπωσης. Μιας βαθιάς, διεθνούς και σχεδόν υπαρξιακής κόπωσης απέναντι σε πρόσωπα που διατηρούν τον έλεγχο, ενώ ο κόσμος γύρω τους αλλάζει. Τραμπ, Μασκ, Μέρντοχ! Δεν είναι πια, για τον πλανήτη, απλώς αντιπαθείς, «γραφικοί» ή «προκλητικοί»! Είναι σύμβολα της μηδενικής συνείδησης τους για το τι συμβαίνει στην ανθρωπότητα και του απόλυτου κυνισμού τους για το δίκιο του ισχυρού.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, παρ’ ότι πριν λίγους μήνες κατάφερε να κερδίσει, πανηγυρικά, το σύνολο των ψήφων του Αμερικανικού λαού, σήμερα συγκεντρώνει το 62% της αρνητικής γνώμης σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με μεγάλη διακρατική έρευνα της Morning Consult. Ο Ίλον Μασκ, που κάποτε είχε δημόσια εικόνα σχεδόν ήρωα της καινοτομίας, βλέπει την πλατφόρμα Χ ή πρώην Twitter να καταρρέει δημοκοπικά και εμπορικά, ενώ η Tesla, άλλοτε συνώνυμο του μέλλοντος, αντιμετωπίζει σήμερα καθαρά πλήγματα. Η μετοχή της έχει χάσει το 37% της αξίας της μέσα σε έναν χρόνο , ενώ η παρουσία της στην Κίνα, τη μεγαλύτερη αγορά ηλεκτρικών οχημάτων παγκοσμίως, συρρικνώνεται εξαιτίας κρατικής ενίσχυσης προς εγχώριους ανταγωνιστές όπως η BYD. Παράλληλα, η πολιτική του παρουσία εξελίχθηκε σε φιάσκο. Η προσπάθειά του να διεισδύσει στη δημόσια σφαίρα των ΗΠΑ ως «εναλλακτική φωνή» οδήγησε σε αποστασιοποίηση τόσο των Δημοκρατικών όσο και των Ρεπουμπλικανών, ενώ η δημόσια του υποστήριξη σε θεωρίες συνωμοσίας και ακροδεξιές ρητορικές συνέβαλε στην πλήρη απομόνωσή του. Η αποπομπή του από κυβερνητικά συμβουλευτικά όργανα ήρθε ως φυσική συνέπεια, με την επίσημη αιτιολόγηση να κάνει λόγο για «ασυμβατότητα με τις βασικές δημοκρατικές αξίες της χώρας». Μα και ο Ρούπερτ Μέρντοχ, πίσω από δεκαετίες κυριαρχίας στα media, έχει πλέον ταυτιστεί με την έννοια της παραπληροφόρησης, όχι της ενημέρωσης. Η αυτοκρατορία του, των δεκάδων ΜΜΕ και ανάμεσα τους, τα News Corp, Fox Corporation, The Sun, New York Post, Wall Street Journal, δεν διαμόρφωσε απλώς την κοινή γνώμη σε τέσσερις ηπείρους, αλλά την κατηύθυνε. Η απροκάλυπτη προσέγγιση γεγονότων με πολιτική μεροληψία και η διασπορά ατεκμηρίωτων ισχυρισμών οδήγησαν σταδιακά στη διάβρωση της αξιοπιστίας του ονόματός του. Η Fox News, ναυαρχίδα του ομίλου στις ΗΠΑ, πλήρωσε το 2023 σχεδόν 800 εκατομμύρια δολάρια σε εξωδικαστική συμφωνία με την Dominion Voting Systems για τους ψευδείς ισχυρισμούς περί νοθείας στις εκλογές του 2020. Παρότι αποχώρησε από την ενεργή διοίκηση το φθινόπωρο του 2024, διατηρεί άτυπη επιρροή στην κατεύθυνση των μέσων του, τα οποία εξακολουθούν να ενισχύουν ρητορικές πολιτικού διχασμού. Ο ίδιος πλέον αντιμετωπίζεται όχι ως βαρόνος των media, αλλά ως ο βασικός αρχιτέκτονας ενός μοντέλου επικοινωνίας που έθεσε σε δεύτερη μοίρα την αλήθεια χάριν της χειραγώγησης. Και σε μια εποχή που η εμπιστοσύνη στην ενημέρωση είναι πολύτιμη, αυτό έχει κόστος, όχι μόνο εμπορικό, αλλά ιστορικό.
Σύμφωνα με την Axios, τον Ιούνιος 2025, η εικόνα του Τραμπ στον υπόλοιπο κόσμο είναι συνδεδεμένη με τις λέξεις «επικίνδυνος», «αλαζόνας» και «διχαστικός». Σύμφωνα με έρευνα της Ipsos σε δείγμα 22.734 ατόμων σε 29 χώρες, το 61 % εκτιμά ότι οι οικονομικές πολιτικές του Τραμπ θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία, ενώ το 58 % θεωρεί ότι θα πλήξουν τη δική τους χώρα και το 41 % φοβάται ότι θα επηρεαστούν προσωπικά. Η παγκόσμια αντιπάθεια προς το πρόσωπο, επηρεάζει την εικόνα της ίδιας της Αμερικής, σύμφωνα με την ίδια έρευνα, με την Κίνα πλέον να προηγείται σε θετική αντίληψη. Ο Μασκ, βάσει στοιχείων από τη SimilarWeb, έχει δει το κοινό του X να μειώνεται κατά 18% σε καθημερινή χρήση από τον Ιούλιο του 2023 ως τον Μάιο του 2025. Το Fox News του Μέρντοχ αντιμετωπίζει συνεχή πτώση εμπιστοσύνης και από 41% το 2020 βρίσκεται μόλις 29% σήμερα, όπως καταγράφει το Reuters Institute. Και όχι, το πρόβλημα δεν είναι ο πλούτος τους και ο πλανήτης δεν έχει πρόβλημα με τους δισεκατομμυριούχους. Η πραγματική δυσφορία και αγανάκτηση έχει να κάνει, σύμφωνα με τις παραπάνω μετρήσεις, με την εξουσία που γίνεται επιθετική, αυτοαναφορική, αποσυνδεδεμένη από την πραγματικότητα. Όπως έχει γράψει ο κοινωνιολόγος Ζίγκμουντ Μπάουμαν, «το χρήμα δεν έχει ιδεολογία, αλλά μόνο επιρροή» και όταν αυτή εξαπολύεται ανεξέλεγκτα και χωρίς αιδώ, τότε οι αντιδράσεις, μπορεί να είναι απρόβλεπτες και δραματικές. Ο Τραμπ χρησιμοποιεί τον πλούτο και το όνομά του για να ελέγχει το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Ο Μασκ παρεμβαίνει στη δημόσια συζήτηση μέσω μιας πλατφόρμας που χειρίζεται σαν προσωπικό του μπλοκ. Ο Μέρντοχ διοχέτευσε δεκαετίες δημοσιογραφικού βάρους σε κανάλια που εμπορεύονται φόβο και διχασμό. Έτσι, η αντιπάθεια του πλανήτη δεν έχει να κάνει με το πόσο ισχυροί είναι, αλλά τι κάνουν με αυτή την ισχύ.
Δεν είναι πια cool. Ούτε επικίνδυνα ενδιαφέροντες. Είναι κουραστικοί. Η δημόσια εικόνα τους φθείρεται όχι γιατί λένε αντιεπιστημονικά, ή άσχετα απ την πραγματική ζωή πράγματα, όπως έκαναν πάντα, αλλά γιατί δεν έχουν καν, κάτι νέο να εκφράσουν. Και κυρίως, δεν έχουν τίποτα να πουν, που να αφορά τον κόσμο, όπως είναι σήμερα. Η Threads, η πλατφόρμα της Meta, είναι έτοιμη να ξεπεράσει το Χ του Μασκ σε ημερήσιους χρήστες, σύμφωνα με στοιχεία του New York Post του Ιούλιου του 2025. Ο Τραμπ, παρότι η εκλογή του ήταν πεντακάθαρη και με μεγάλα ποσοστά, ήδη, αντιμετωπίζει βαθύτατη θεσμική κρίση, με το 57% των Αμερικανών να θεωρεί ότι «πιθανότατα θα παραβεί το Σύνταγμα αν εκλεγεί ξανά» σύμφωνα με την έρευνα της Pew Research, τον Μάιο του 2025. Ο Μέρντοχ, αν και αποσύρθηκε επισήμως από την ηγεσία του ομίλου, εξακολουθεί να επηρεάζει το editorial ύφος της Fox και των άλλων μέσων του, με αποτέλεσμα να κρατάει ζωντανό ένα τοξικό μοντέλο ενημέρωσης, που έχει πλέον ξεπεραστεί από τις ανάγκες του κοινού. Η εικόνα του άνδρα -αρχηγού που επιβάλλει, ελέγχει, προκαλεί και κυριαρχεί, φθείρεται. Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι τους είναι λευκοί, άνω των 70, και με μακρά ιστορία αμφιλεγόμενων δηλώσεων και ενεργειών. Ειδικά οι νεότερες γενιές, που αποτελούν πλέον την πλειοψηφία των ενημερωμένων πολιτών, απορρίπτουν τον κυνισμό, την επιθετική ρητορική, τη φτηνή προπαγάνδα και η σιωπηλή αποδοκιμασία τους, είναι ηχηρότατη. Όταν οι αριθμοί πέφτουν, όταν το engagement μειώνεται, όταν οι χρήστες αλλάζουν πλατφόρμες, δεν χρειάζεται να φωνάξουν την απόρριψη τους! Την κάνουν ολοκάθαρη με την αποστασιοποίηση τους.
Η αποκαθήλωση των ισχυρών δεν είναι ηχηρή, δεν κάνει πάταγο. Γίνεται αθόρυβα, με τον κόσμο να έχει, ήδη, στρέψει τις πλάτες τους στους ίδιους και στα όσα συμβολίζουν.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
