Η ελληνική ιδιωτική εκπαίδευση βρίσκεται σε φάση τεκτονικών αλλαγών, καθώς το τελευταίο διάστημα παρακολουθούμε μια πρωτοφανή μετατόπιση ισχύος, κεφαλαίων και μοντέλων διοίκησης στον χώρο των ιδιωτικών σχολείων.
Νέα επενδυτικά deal ανακοινώνονται διαρκώς, καθώς μεγάλοι διεθνείς εκπαιδευτικοί όμιλοι εισέρχονται μεθοδικά στην ελληνική αγορά, αναδιατάσσοντας το σκηνικό.
Για πρώτη φορά, η εκπαίδευση μετατρέπεται με τέτοια σαφήνεια σε ένα επιχειρηματικό και επενδυτικό πεδίο πρώτης γραμμής.
Το παλιό οικογενειακό μοντέλο τελειώνει
Η κίνηση που γίνεται δεν αφορά μόνο επιμέρους εξαγορές, αλλά ένα γενικότερο πέρασμα από το παραδοσιακό, οικογενειακό μοντέλο διαχείρισης σχολείων, σε ένα σύστημα συγκεντρωτικό, οργανωμένο και επαγγελματικά δομημένο.
Οι μεγάλοι εκπαιδευτικοί όμιλοι που εισέρχονται στην ελληνική αγορά δεν φέρνουν μόνο τα -υψηλά- κεφάλαιά τους αλλά και τις δικές τους στρατηγικές.
Εφαρμόζουν πρότυπα διαχείρισης, σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους, συνδέσεις με σχολεία του εξωτερικού και φυσικά, απολύτως εστιασμένη λογική κερδοφορίας.
Το ευνοϊκό timing για μια τέλεια καταιγίδα… επενδύσεων
Η στιγμή που συμβαίνει όλο αυτό δεν είναι τυχαία. Οι συνθήκες στην Ελλάδα είναι πλέον ευνοϊκές, ύστερα από δύο προηγούμενες αποτυχημένες προσπάθειες των διεθνών παικτών να διεισδύσουν στην αγορά.
Η πρώτη, λίγο μετά το 2008, προσέκρουσε στη χρηματοπιστωτική κατάρρευση και στο πάγωμα κάθε σχεδίου μεσοπρόθεσμης απόδοσης.
Η δεύτερη, το 2015, υπονομεύτηκε από την πολιτική αστάθεια και τις παρεμβάσεις που προκάλεσαν ανασφάλεια στον χώρο.
Τώρα όμως τα πράγματα έχουν αλλάξει. Η αγορά σταθεροποιήθηκε, η πολιτική συνθήκη είναι φιλική στις επενδύσεις και οι αριθμοί είναι ξεκάθαρα ελκυστικοί.
Γιατί η ελληνική εκπαίδευση μπαίνει στα ξένα ραντάρ
Ο λόγος που επενδυτικά funds κοιτούν προς την ιδιωτική εκπαίδευση είναι απλός και απόλυτα τεκμηριωμένος. Πρόκειται για έναν κλάδο στην Ελλάδα με συνεχή ανοδική τάση και ταυτόχρονα σταθερότητα εσόδων.
Μόνο η πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια ιδιωτική εκπαίδευση αποτιμάται σε περίπου 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο, με ρυθμό αύξησης μαθητών 15–20% ετησίως.
Τα δίδακτρα αυξάνονται κατά μέσο όρο 3–5% ετησίως και οι μονάδες λειτουργούν σε πλήρη πληρότητα, με εξαιρετικά χαμηλό λειτουργικό ρίσκο.
Η λειτουργική κερδοφορία (EBITDA) κυμαίνεται μεταξύ 20% και 30%, ποσοστά που είναι δυσεύρετα σε άλλους παραδοσιακούς κλάδους. Ακόμα, η κρίση της πανδημίας λειτούργησε ως άτυπο τεστ αντοχής καθώς τα ιδιωτικά σχολεία ενίσχυσαν τις εγγραφές τους.
Οι γονείς έψαξαν σιγουριά, ποιότητα και συνέχεια στη μάθηση κι αφού υη βρήκαν, ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν.
Το κύμα των εξαγορών – Οι μεγάλες κινήσεις
Το μεγάλο κύμα εξαγορών ξεκίνησε από το φθινόπωρο του 2024. Η Inspired Education Group του Λιβανοβρετανού Nadim M. Nsouli, όμιλος με παρουσία σε 24 χώρες και 90.000 μαθητές σε περισσότερα από 115 σχολεία, απέκτησε τη Σχολή Μωραΐτη και λίγο αργότερα τα Εκπαιδευτήρια Κωστέα – Γείτονα (CGS), ιστορικές μονάδες με σημαντική απήχηση στην ελληνική εκπαιδευτική κοινότητα.
Με ορίζοντα περαιτέρω ανάπτυξης, η Inspired έχει ήδη εντάξει στο πλάνο της νέα μονάδα εντός του μεγάλου project του Ελληνικού.
Λίγες εβδομάδες μετά, ο βρετανικός όμιλος Dukes Education εξαγόρασε το International School of Athens (ISA) και στη συνέχεια τα Εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη.
Σε σχετικές του δηλώσεις, ο ιδρυτής του, Aatif Hassan, υπογράμμισε πως η είσοδος στην Ελλάδα είναι στρατηγική και μακροπρόθεσμη, στοχεύοντας σε ένα δίκτυο εκπαιδευτικών μονάδων υψηλού κύρους στη ΝΑ Ευρώπη.
Ακολούθησε η Cognita, επίσης βρετανικός κολοσσός, που απέκτησε τα Εκπαιδευτήρια Δούκα. Με 100 σχολεία σε 17 χώρες, ο όμιλος Cognita έφερε μαζί του οργανωμένα εκπαιδευτικά πρότυπα, εξαγωγή τεχνογνωσίας και διεθνή αναγνωρισιμότητα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο όμιλος είναι συμφερόντων της γνωστής οικογένειας των Ελβετών επιχειρηματιών Jacobs που έχουν γίνει γνωστοί κυρίως για την δραστηριότητά τους στην αγορά του καφέ.
Εξαιρετικά επιθετικό πλάνο υλοποιεί και η International Schools Partnership (ISP). Μέσα σε λίγους μήνες, εξαγόρασε διαδοχικά τα Εκπαιδευτήρια «Ο Πλάτων», την Ελληνογερμανική Αγωγή και πιο πρόσφατα τα Εκπαιδευτήρια Αυγουλέα – Λιναρδάτου.
Το τριπλό αυτό «χτύπημα» σηματοδοτεί την πρόθεσή της να χτίσει ένα δίκτυο που θα καλύπτει γεωγραφικά και εκπαιδευτικά όλο το φάσμα της ιδιωτικής πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Αττική.
Η ελληνική επένδυση του Πουκαμισά
Μέσα σε αυτό το τοπίο, δεν λείπουν και οι ελληνικές προσπάθειες που διεκδικούν μερίδιο στο νέο περιβάλλον.
Ο όμιλος Πουκαμισά, με χρόνια εμπειρίας στην ενισχυτική διδασκαλία και 15.000 μαθητές ετησίως, επενδύει 29 εκατομμύρια ευρώ στην ανέγερση ενός υπερσύγχρονου σχολείου στην Παλλήνη, το οποίο θα ανοίξει τις πύλες του το 2027.
Η ηγεσία του ομίλου, σε σχετικές της τοποθετήσεις, είχε τονίσει ότι βλέπει την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση ως φυσική εξέλιξη της μέχρι τώρα πορείας του και ποντάρει στην εδραίωση μιας ελληνικής εναλλακτικής απέναντι στους διεθνείς ομίλους.
Η τάση συγκεντρωτισμού και η επόμενη μέρα
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που διαμορφώνεται πλέον είναι μια συγκεντρωτική, πολυεθνική αρχιτεκτονική στον χώρο της εκπαίδευσης.
Αυτό καθώς από τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια που λειτουργούν στην Ελλάδα, όλο και περισσότερα εντάσσονται σε διεθνείς ομίλους.
Η συγκέντρωση αυτή πάν τως δεν έρχεται χωρίς ερωτήματα. Πώς θα μεταφραστεί σε επίπεδο ποιότητας; Τι θα συμβεί με την εκπαιδευτική ελευθερία και την ευελιξία προγράμματος;
Μέχρι στιγμής, τα deals δεν επηρεάζουν τον ελληνικό χαρακτήρα των σχολείων, αλλά εντάσσουν τις δομές σε μεγαλύτερα, διεθνή οικοσυστήματα.
Τα ερωτήματα που ζητάνε απάντηση
Η ιδιωτική εκπαίδευση δείχνει όχι μόνο ανθεκτική, αλλά και ικανή να ευδοκιμεί μέσα στις κρίσεις.
Από την πανδημία ως τις διακυμάνσεις της οικονομίας, τα ιδιωτικά σχολεία λειτούργησαν ως νησίδες σταθερότητας. Η ανάγκη για αξιόπιστη εκπαίδευση σε έναν διαρκώς αβέβαιο κόσμο δεν είναι πολυτέλεια. Είναι προτεραιότητα. Και αυτή την προτεραιότητα την αναγνωρίζουν τα funds, όχι μόνο ως κοινωνικό δεδομένο, αλλά κυρίως ως ευκαιρία.
Το επόμενο κεφάλαιο θα κριθεί όχι από τις επόμενες εξαγορές, αλλά από τις επιλογές που θα κάνουν αυτοί οι όμιλοι στη διαχείριση των σχολείων που απέκτησαν.
Το παιχνίδι παίζεται πλέον σε διεθνές ταμπλό
Θα επενδύσουν σε υποδομές, καινοτομία και προσωπικό; Ή θα αναζητήσουν μόνο το κέρδος, μειώνοντας το πιο ανθρώπινο στυλ που παραδοσιακά είχαν τα ελληνικά ιδιωτικά σχολεία;
Το βέβαιο είναι ότι η ιδιωτική εκπαίδευση στην Ελλάδα δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια. Το παιχνίδι παίζεται πλέον σε διεθνές ταμπλό, με μεγάλους παίκτες, σκληρούς κανόνες και υψηλό διακύβευμα.
Το μόνο που απομένει να δούμε, είναι ποιοι θα αποκτήσουν τον έλεγχο και θα εκπαιδεύσουν την επόμενη γενιά, κι αν εκτός από τους αριθμούς και τα κέρδη, επενδύσουν και στο -απαραίτητο για την εκπαίδευση- ήθος.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
