Ο παγκόσμιος πλούτος το 2025 δείχνει μια οικονομία που, παρά τις αναταράξεις των τελευταίων ετών, εξακολουθεί να παρουσιάζει ανοδική πορεία. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία των νοικοκυριών αυξήθηκαν το 2024 κατά 7,7%, αγγίζοντας ιστορικά υψηλά επίπεδα και σηματοδοτώντας μια σαφή επαναφορά μετά την περίοδο αβεβαιότητας που προκάλεσαν ο επίμονος πληθωρισμός, η άνοδος των επιτοκίων και οι γεωπολιτικές εντάσεις, οι οποίες είχαν περιορίσει τις αποδόσεις και τη ρευστότητα των προηγούμενων ετών. Η σταθεροποίηση των νομισματικών πολιτικών και η ενίσχυση των επενδύσεων σε μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια λειτούργησαν ως βασικοί καταλύτες αυτής της ανάκαμψης, όπως παρουσιάζεται στη νέα έκθεση Allianz Global Wealth Report 2025.
Σε διεθνές επίπεδο, ο καθαρός χρηματοοικονομικός πλούτος, η αξία δηλαδή των επενδύσεων και των αποταμιεύσεων αφαιρουμένων των χρεών, ανήλθε στα 233 τρισεκατομμύρια ευρώ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη εξακολουθούν να συγκεντρώνουν περίπου τα δύο τρίτα αυτού του πλούτου, ωστόσο η Ασία κερδίζει διαρκώς έδαφος, με την Κίνα και την Ινδία να αναδεικνύονται σε νέους πυρήνες δημιουργίας κεφαλαίου. Υπογραμμίζεται ότι μέσα στην τελευταία δεκαετία, τα περιουσιακά στοιχεία των ασιατικών νοικοκυριών αυξήθηκαν σχεδόν τρεις φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο, επιβεβαιώνοντας τη μετατόπιση του οικονομικού κέντρου βάρους προς Ανατολάς.
Η μελέτη αναδεικνύει παράλληλα και τις κοινωνικές ανισορροπίες που συνοδεύουν αυτή την άνοδο. Το ανώτερο 10% των νοικοκυριών εξακολουθεί να κατέχει πάνω από το ήμισυ του συνολικού πλούτου, ενώ τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα επωφελούνται λιγότερο από τις αποδόσεις των χρηματοπιστωτικών αγορών. Ωστόσο, η Allianz σημειώνει πως η «γενιά των αποταμιευτών» που σχηματίστηκε την περίοδο της πανδημίας παραμένει ενεργή, καθώς εκατομμύρια νοικοκυριά σε όλο τον κόσμο συνεχίζουν να διοχετεύουν κεφάλαια σε αποταμιεύσεις, επενδυτικά προϊόντα και συνταξιοδοτικά ταμεία, επιδιώκοντας σταθερότητα σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας.
Η Ευρώπη ακολουθεί μια πιο ήπια αλλά σταθερή ανοδική πορεία. Ο καθαρός πλούτος των ευρωπαϊκών νοικοκυριών αυξήθηκε κατά 5,4% το 2024, φτάνοντας τα 70 τρισεκατομμύρια ευρώ. Οι αγορές του Βορρά, όπως η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες, παρουσίασαν συγκρατημένες αλλά ασφαλείς αποδόσεις, ενώ οι χώρες του Νότου, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, επωφελήθηκαν περισσότερο από την ανατίμηση των ακινήτων και την ενίσχυση των αποταμιεύσεων. Οι βελτιωμένες επιδόσεις των ευρωπαϊκών αγορών μετοχών και ομολόγων συνέβαλαν καθοριστικά στην ανάκτηση των απωλειών του 2022, όταν για πρώτη φορά μετά από μία δεκαετία ο παγκόσμιος πλούτος είχε μειωθεί.
Στο ελληνικό σκηνικό, η πορεία του χρηματοοικονομικού πλούτου εμφανίζεται εντυπωσιακά θετική. Η χώρα σημείωσε τη μεγαλύτερη αύξηση καθαρού πλούτου μεταξύ των οικονομιών του Νότου, με άνοδο που υπερβαίνει το 80% την τελευταία εξαετία. Η δυναμική αυτή συνδέεται με την άνοδο των τιμών σε μετοχές, ομόλογα και ακίνητα, αλλά και με τη σταθερή συσσώρευση αποταμιεύσεων που ξεκίνησε μετά την πανδημία και εξακολουθεί να ενισχύει τη χρηματοοικονομική θέση των νοικοκυριών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι τραπεζικές καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 34,5 δισ. ευρώ από το τέλος του 2019 έως τον Σεπτέμβριο του 2025, ενώ μόνο το τελευταίο δωδεκάμηνο η άνοδος έφτασε τα 4,26 δισ. ευρώ. Παράλληλα, το ενδιαφέρον για επενδυτικά προϊόντα ενισχύθηκε σημαντικά, καθώς οι καθαρές εισροές σε αμοιβαία κεφάλαια ξεπέρασαν τα 4 δισ. ευρώ μέσα στους πρώτους εννέα μήνες του 2025, ανεβάζοντας το συνολικό ενεργητικό του κλάδου στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαπέντε ετών. Τα ελληνικά νοικοκυριά συμμετείχαν επίσης ενεργά στις εκδόσεις εταιρικών ομολόγων, όπως της Aegean και της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, μέσω των οποίων αντλήθηκαν συνολικά 750 εκατ. ευρώ, μια ένδειξη ότι η επενδυτική κουλτούρα στη χώρα αλλάζει και διαφοροποιείται.
Ενδεικτικό της μεταβολής αυτής είναι η μείωση του δανεισμού. Από τον Δεκέμβριο του 2024 έως τον Σεπτέμβριο του 2025, το υπόλοιπο των δανείων των νοικοκυριών προς τις τράπεζες υποχώρησε κατά περίπου 750 εκατ. ευρώ, γεγονός που δείχνει μια σαφή στροφή προς μεγαλύτερη δημοσιονομική πειθαρχία και περιορισμό του χρέους. Τα ελληνικά νοικοκυριά φαίνεται να επιλέγουν πλέον την ενίσχυση των περιουσιακών τους στοιχείων έναντι της κατανάλωσης, στάση που αντικατοπτρίζει αφενός αυξημένη εμπιστοσύνη στη σταθερότητα της οικονομίας και αφετέρου την ανάγκη θωράκισης απέναντι σε πιθανές μελλοντικές αναταράξεις.
Πίσω από αυτή τη συνολική βελτίωση, ωστόσο, παραμένει η ανισοκατανομή του πλούτου. Μεγάλο μέρος των χρηματοοικονομικών κερδών συγκεντρώνεται στα ανώτερα εισοδηματικά στρώματα, ενώ η πλειονότητα των νοικοκυριών εξακολουθεί να στηρίζεται κυρίως στην ακίνητη περιουσία. Η συσσώρευση αποταμιεύσεων δεν αφορά όλους, καθώς οι πληθωριστικές πιέσεις και το υψηλό κόστος ζωής περιορίζουν σημαντικά τη δυνατότητα αποταμίευσης του μέσου νοικοκυριού.
Παρά τις υφιστάμενες ανισότητες, η συνολική τάση δείχνει ότι η Ελλάδα εδραιώνεται ανάμεσα στις χώρες με συνεχή αύξηση του καθαρού ιδιωτικού πλούτου. Η ενίσχυση των αποταμιεύσεων, η μικρότερη εξάρτηση από τον δανεισμό και η σταδιακή εξοικείωση με πιο σύνθετα επενδυτικά προϊόντα αντανακλούν μια οικονομία που ωριμάζει και αποκτά μεγαλύτερη ανθεκτικότητα. Αν και η πρόοδος αυτή δεν αφορά το σύνολο των νοικοκυριών, ένα μέρος του πληθυσμού έχει ανακτήσει τις απώλειες της κρίσης και σε ορισμένες περιπτώσεις έχει ξεπεράσει τα επίπεδα πλούτου του 2007, πριν από την μεγάλη ύφεση.
Η παγκόσμια πορεία του πλούτου φαίνεται να επιταχύνεται, αν και οι κοινωνικές ανισότητες παραμένουν έντονες και το χάσμα ανάμεσα στα εισοδηματικά στρώματα διευρύνεται. Στην Ελλάδα, η αύξηση του χρηματοοικονομικού πλούτου έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς υποδηλώνει την αποκατάσταση ενός κλίματος εμπιστοσύνης προς την οικονομία και τη σταδιακή ενίσχυση της αποταμίευσης και των επενδύσεων.
Ωστόσο, η θετική αυτή τάση δεν αγγίζει όλα τα νοικοκυριά στον ίδιο βαθμό. Ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού εξακολουθεί να κινείται στα όρια της οικονομικής αντοχής, χωρίς ουσιαστική βελτίωση των εισοδημάτων του. Σε μια περίοδο όπου η οικονομική ασφάλεια αποτελεί καθοριστική επιδίωξη, η συσσώρευση πλούτου δεν αντανακλά μόνο την επιθυμία για ευημερία, αλλά και την προσπάθεια πολλών πολιτών να διασφαλίσουν ένα πιο σταθερό μέλλον μέσα σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
