Σε λιγότερο από 10 μέρες έρχεται επίσημα η Black Friday, η ημέρα που έχει καταφέρει μέσα σε λιγότερο από μια δεκαετία να γίνει ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά γεγονότα και στην ελληνική αγορά.
Φέτος, η Black Friday «πέφτει» στις 28 Νοεμβρίου και ακολουθεί η Cyber Monday την 1η Δεκεμβρίου, διαμορφώνοντας έναν πυρήνα έντονου εμπορικού ενδιαφέροντος τόσο για καταναλωτές όσο και για επιχειρήσεις.
Κι όμως, η εικόνα που έχουμε σήμερα απέχει πολύ από αυτό που ενέπνευσε το όνομα της ημέρας στις ΗΠΑ, εκεί όπου η Black Friday γεννήθηκε στα μέσα του 20ού αιώνα ως η ανεπίσημη έναρξη της χριστουγεννιάτικης καταναλωτικής περιόδου. Στις ΗΠΑ, οι ουρές έξω από τα καταστήματα, οι “doorbusters” και η αίσθηση ότι «μια μέρα τον χρόνο βρίσκεις πραγματικά μεγάλες ευκαιρίες» ήταν για δεκαετίες μέρος του τελετουργικού.
Στην Ελλάδα, όμως, η Black Friday εξελίχθηκε σε κάτι διαφορετικό και, συγκεκριμένα, σε μια μακρά περίοδο προσφορών που επεκτείνεται εβδομάδες πριν και μετά την επίσημη ημερομηνία.
Πώς έφτασε η Black Friday στην Ελλάδα
Η ελληνική αγορά ήρθε σε επαφή με το concept το 2015, όταν τα πρώτα μεγάλα καταστήματα τοποθέτησαν διακριτικά αυτοκόλλητα στις βιτρίνες τους, δοκιμάζοντας τα νερά. Το κοινό δεν είχε ξαναζήσει οργανωμένη «ημέρα εκπτώσεων» εκτός των κλασικών εκπτωτικών περιόδων, και αυτό έδωσε στο γεγονός έναν αέρα καινούριου.
Μέσα σε μόλις ένα χρόνο, το 2016, η Black Friday άρχισε να διαδίδεται με ταχύτητα. Και με την πανδημία να εκτοξεύει τις ηλεκτρονικές πωλήσεις, ο θεσμός απέκτησε πλέον ψηφιακό χαρακτήρα, ανοίγοντας τον δρόμο για προσφορές που αντί για μία μέρα διαρκούν εβδομάδες. Οι περισσότεροι retailers υιοθέτησαν τις πρώτες καμπάνιες ήδη από τις αρχές Νοεμβρίου, αποστέλλοντας προσωποποιημένα email, ανεβάζοντας αναρτήσεις στα social media και λανσάροντας «κύματα» προσφορών με rotation προϊόντων.
Σήμερα, στην Ελλάδα, η Black Friday έχει μετατραπεί περισσότερο σε μια mini περίοδο εκπτώσεων πριν τα Χριστούγεννα παρά σε ένα μονοήμερο «σοκ τιμών». Η «ταυτότητα» της ημέρας έχει αλλοιωθεί, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι η εμπορική της βαρύτητα έχει μειωθεί. Απλώς η στρατηγική των επιχειρήσεων έχει προσαρμοστεί πλήρως στο ελληνικό καταναλωτικό περιβάλλον.
Η Cyber Monday και ο σύγχρονος «μαραθώνιος» προσφορών
Στο εξωτερικό, η Cyber Monday, η Δευτέρα που ακολουθεί την Black Friday, είχε παραδοσιακά χαρακτήρα καθαρά ψηφιακών εκπτώσεων, με ηλεκτρονικές συσκευές και gadgets να πρωταγωνιστούν. Φέτος, πέφτει την 1η Δεκεμβρίου, συνεχίζοντας φυσικά την εκπτωτική δραστηριότητα ενός τετραημέρου που κάποτε χαρακτηριζόταν «εκρηκτικό».
Στην Ελλάδα, όμως, η διάκριση μεταξύ Black Friday και Cyber Monday έχει πλέον σχεδόν εξαφανιστεί. Οι περισσότερες προσφορές ξεκινούν νωρίτερα και καλύπτουν όλο το διάστημα, ενώ οι μεγάλοι retailers, όπως τα Public, το Πλαίσιο και ο Κωτσόβολος, έχουν ήδη βγει με εκπτώσεις πολύ πριν το ημερολόγιο πει «Black Friday». Η αγορά λειτουργεί σαν να έχει μπει σε ένα ιδιόμορφο pre-holiday sale που απλώς κορυφώνεται στα τέλη Νοεμβρίου.
Τι αναμένουν οι καταναλωτές φέτος
Σύμφωνα με την πρώτη ανάλυση της μεγάλης έρευνας EY Future Consumer Index 2025, η διάθεση για αγορές είναι φέτος σημαντικά ενισχυμένη. Σχεδόν δύο στους τρεις καταναλωτές (63%) δηλώνουν ότι σκοπεύουν να πραγματοποιήσουν αγορές, έναντι 50% πέρυσι.
Η μεγαλύτερη πρόθεση για αγορές εντοπίζεται στην ηλικιακή ομάδα 30-39, που σε ποσοστό 76% δηλώνει ότι θα εκμεταλλευτεί τις εκπτώσεις. Παράγοντες όπως η ύπαρξη παιδιών στο σπίτι, οι ανάγκες για τεχνολογικό εξοπλισμό ή η προετοιμασία για δώρα Χριστουγέννων ενισχύουν ακόμη περισσότερο αυτό το ποσοστό.
Οι κατηγορίες προϊόντων που βρίσκονται στο επίκεντρο είναι τεχνολογία και ηλεκτρονικές συσκευές, όπου στρέφονται συνολικά τα δύο τρίτα του κοινού. Ακολουθούν τα ρούχα και τα αξεσουάρ, ενώ πιο περιορισμένο αλλά υπαρκτό ενδιαφέρον καταγράφεται σε είδη σπιτιού, προϊόντα ομορφιάς και προσωπικής περιποίησης.
Ένα πολύ σημαντικό εύρημα είναι ότι το 81% των καταναλωτών δηλώνουν πως έχουν αναβάλει αγορές ενόψει των εκπτώσεων. Με άλλα λόγια, η Black Friday έχει γίνει σημείο αναφοράς στον ετήσιο προγραμματισμό των νοικοκυριών.
Οι επιφυλάξεις και η νέα κουλτούρα των προσφορών
Παρά την αυξημένη πρόθεση αγοράς, σχεδόν οι μισοί καταναλωτές αντιμετωπίζουν τις προσφορές με καχυποψία. Το 45% θεωρεί ότι οι εκπτώσεις δεν είναι πάντα πραγματικές, ενώ ένα 30% παρατηρεί ότι τα προϊόντα που τους ενδιαφέρουν δεν βρίσκονται συχνά σε προσφορά.
Αυτό συνδέεται και με το γεγονός ότι πολλές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τη Black Friday για να προωθήσουν κυρίως προϊόντα προηγούμενων σεζόν, καθαρίζοντας αποθέματα πριν τα Χριστούγεννα. Δεν είναι απαραίτητα κακό ή παραπλανητικό είναι όμως μια πραγματικότητα που δείχνει πως το μοντέλο των εκπτώσεων έχει μετατοπιστεί από το αμερικανικό «μια μέρα τρελών τιμών» σε ένα πιο ευρωπαϊκό «early holiday sales».
Παράλληλα, ένα κομμάτι του κοινού δηλώνει συναισθηματική κόπωση καθώς για ένα ποσοστό 13% η συνεχής πίεση για κατανάλωση προκαλεί άγχος. Από την άλλη, 19% περιμένουν με ενθουσιασμό την περίοδο, βλέποντάς την σχεδόν ως μικρή, ανεπίσημη γιορτή.
Πώς βλέπουν οι επιχειρήσεις τη φετινή περίοδο
Για τον κόσμο του λιανεμπορίου, η Black Friday είναι μια κρίσιμη ανάσα μέσα σε μια χρονιά γεμάτη αυξημένα κόστη και πιεσμένη κατανάλωση. Πέρυσι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ, συμμετείχε το 81% των επιχειρήσεων, ενώ σχεδόν οι μισές κατέγραψαν άνοδο στις πωλήσεις.
Περίπου 6 στις 10 επιχειρήσεις προσφέρουν εκπτώσεις 21%-40%, ενώ μία στις τρεις επεκτείνει τις εκπτώσεις σχεδόν σε όλο το εύρος του καταλόγου της. Τα ψηφιακά μέσα πληρωμών κυριαρχούν ολοκληρωτικά, ενώ σχεδόν τα 9 στα 10 καταστήματα δηλώνουν ιδιαίτερα ικανοποιημένα από την αυξημένη επισκεψιμότητα.
Σημαντικό είναι ότι οι επιχειρήσεις επενδύουν πλέον πολύ περισσότερο σε ψηφιακές υπηρεσίες, καλύτερη εξυπηρέτηση και πιο ευέλικτες διαδικασίες επιστροφών. Οι όροι του παιχνιδιού έχουν αλλάξει και οι retailers το γνωρίζουν την ίδια ώρα που η εμπιστοσύνη του καταναλωτή δεν θεωρείται δεδομένη.
Τι πρέπει να προσέξουν οι καταναλωτές
Αν και η αγορά έχει ωριμάσει σημαντικά, οι κίνδυνοι δεν λείπουν. Υπάρχουν ακόμη περιπτώσεις ψευδών εκπτώσεων, παραπλανητικών τιμών ή αμφίβολων ιστοσελίδων. Οι καταναλωτές καλούνται να παρακολουθούν την εξέλιξη τιμών μέσα στον χρόνο, να ελέγχουν την αξιοπιστία των καταστημάτων και να δίνουν προσοχή στις πολιτικές επιστροφών, ειδικά στις αγορές από φυσικά καταστήματα όπου δεν υπάρχει νομική υποχρέωση αποδοχής αλλαγών.
Στις online αγορές, η προσοχή σε ασφαλή sites και η αποφυγή δημόσιων Wi-Fi παραμένουν αυτονόητες πρακτικές. Εξίσου σημαντικός είναι ο έλεγχος των τελικών χρεώσεων, καθώς μεταφορικά, αντικαταβολές και επιπλέον υπηρεσίες μπορούν να ανεβάσουν το κόστος περισσότερο απ’ όσο φαίνεται αρχικά.
Η Black Friday μπορεί να είναι μια χρήσιμη περίοδος για στοχευμένες αγορές, αρκεί να υπάρχει προγραμματισμός και όχι παρορμητισμός.
Μια Παρασκευή διαφορετική από τις άλλες
Παρά τη μεταστροφή της ταυτότητάς της, η Black Friday εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική στιγμή για το ελληνικό λιανεμπόριο.
Η περίοδος αυτή αντανακλά μια σειρά από συνήθειες της εποχής, όπως τις ψηφιακές αγορές που καταλαμβάνουν πια το 84% των online συναλλαγών, τη σύνδεση της τεχνολογίας με την καθημερινότητα, αλλά και την ανάγκη των νοικοκυριών να αξιοποιούν κάθε ευκαιρία για καλύτερη τιμή.
Η «ελληνική» Black Friday παραμένει σημαντική
Φέτος, η προσμονή είναι μεγαλύτερη από πέρυσι και για καταναλωτές και για επιχειρήσεις. Κι αν οι ημέρες δεν θυμίζουν πλέον τη «μία και μοναδική» Black Friday των ΗΠΑ, έχουν εξελιχθεί στο δικό μας, ελληνικό μοντέλο.
Πιο απλωμένο, περισσότερο διαδικτυακό, πιο μετρημένο, αλλά ουσιαστικό για την αγορά.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
