Η οικονομική αδυναμία των ελληνικών νοικοκυριών φαίνεται πως δεν είναι μόνο αποτέλεσμα των διαδοχικών κρίσεων της τελευταίας δεκαετίας, αλλά και της ελλιπούς χρηματοοικονομικής παιδείας που χαρακτηρίζει τη χώρα. Η πανευρωπαϊκή έρευνα Intrum European Consumer Payment Report 2025, που εξετάζει την οικονομική συμπεριφορά καταναλωτών σε 20 ευρωπαϊκές χώρες, παρουσιάζει ένα ανησυχητικό εύρημα. Ότι οι Έλληνες είναι από τους λιγότερο οικονομικά εκπαιδευμένους στην Ευρώπη.
Μόλις ένας στους πέντε Έλληνες έλαβε επαρκή οικονομική εκπαίδευση
Η Ελλάδα κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης. Μόλις το 20% των καταναλωτών θεωρεί ότι απέκτησε επαρκείς χρηματοοικονομικές γνώσεις στο σχολείο. Το ποσοστό αυτό απέχει σημαντικά από χώρες όπως η Νορβηγία (31%) και η Αυστρία (25%), υπογραμμίζοντας ένα χρόνιο έλλειμμα που επηρεάζει άμεσα τον τρόπο με τον οποίο οι πολίτες οργανώνουν τη ζωή τους.
Οι αναλυτές της Intrum επισημαίνουν ότι η ελλιπής οικονομική παιδεία οδηγεί σε μεγαλύτερο κίνδυνο λανθασμένων οικονομικών αποφάσεων, δυσκολία κατανόησης του κόστους του δανεισμού, αδυναμία ουσιαστικής διαχείρισης του οικογενειακού προϋπολογισμού, περιορισμένη αντίσταση στις αυξανόμενες οικονομικές πιέσεις.
Τα ελληνικά νοικοκυριά δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στους λογαριασμούς
Το ζήτημα της οικονομικής εκπαίδευσης συνδέεται άμεσα με τη συμπεριφορά πληρωμών. Η Ελλάδα βρίσκεται στη δεύτερη χειρότερη θέση στην Ευρώπη ως προς την έγκαιρη εξόφληση λογαριασμών καθώς μόλις το 67% των καταναλωτών πληρώνει εγκαίρως όλες τις υποχρεώσεις του. Σε άλλες χώρες, όπως η Ισπανία και η Αυστρία, το αντίστοιχο ποσοστό αγγίζει το 83%, ενώ ακόμη και σε οικονομίες υψηλού κόστους, όπως η Γερμανία και η Σουηδία, η συνέπεια στις πληρωμές παραμένει σε υψηλότερα επίπεδα από τα αντίστοιχα επίπεδα της Ελλάδας.
Πιο συνετοί οι Έλληνες στις online αγορές –Αναγκαστικά ή συνειδητά;
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι οι Έλληνες εμφανίζουν περιορισμένη αύξηση στις αυθόρμητες online αγορές. Μόλις το 25% δηλώνει ότι αγοράζει πιο αυθόρμητα σε σχέση με δύο χρόνια πριν, τη στιγμή που στην Ιρλανδία το ποσοστό φτάνει το 52% και στο Βέλγιο το 40%. Η συγκράτηση αυτή ερμηνεύεται ως αποτέλεσμα της οικονομικής πίεσης, αλλά και της μειωμένης αυτοπεποίθησης που συνοδεύει την ανεπαρκή γνώση γύρω από τη διαχείριση χρημάτων.
Γιατί η Ελλάδα χρειάζεται επειγόντως εθνική στρατηγική χρηματοοικονομικής παιδείας
Τα στοιχεία της Intrum καταδεικνύουν ότι η χρηματοοικονομική παιδεία δεν είναι «πολυτέλεια», αλλά κρίσιμο εργαλείο άμυνας απέναντι στην ακρίβεια, τα υψηλά επιτόκια και τις σύγχρονες μορφές οικονομικού κινδύνου.
Σε μια εποχή όπου η Ευρώπη ψηφιοποιεί τις συναλλαγές της και οι πολίτες χρειάζονται όλο και πιο σύνθετες γνώσεις για να προστατευθούν από υπερχρέωση, η Ελλάδα εμφανίζεται απροετοίμαστη.
Ένα σύγχρονο, συνεκτικό πρόγραμμα οικονομικής εκπαίδευσης από το σχολείο, σε συνδυασμό με δράσεις ενίσχυσης της οικονομικής εμπιστοσύνης και στήριξης των ευάλωτων νοικοκυριών, αποτελεί επιτακτική ανάγκη.
Πώς επηρεάζει τις επιλογές των καταναλωτών η οικονομική αβεβαιότητα
Την ίδια στιγμή η οικονομική αβεβαιότητα εξακολουθεί να επιβαρύνει το κλίμα στα ευρωπαϊκά νοικοκυριά και η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση Intrum European Consumer Payment Report 2025, η χώρα μας κατατάσσεται στις πρώτες θέσεις της Ευρώπης ως προς το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνουν νευρικότητα απέναντι σε αγορές υψηλής αξίας. Με το 61% των Ελλήνων να εμφανίζονται επιφυλακτικοί για μεγάλες αγορές (big ticket purchases) όπως αυτοκίνητα, ηλεκτρικές συσκευές ή άλλα ακριβά αγαθά, η Ελλάδα βρίσκεται τρίτη στην ευρωπαϊκή κατάταξη, πίσω μόνο από την Πορτογαλία (68%) και την Ιταλία (66%). Το εύρημα αυτό αντανακλά μια πραγματικότητα όπου το αυξημένο κόστος ζωής και η αβεβαιότητα για το διαθέσιμο εισόδημα οδηγούν τους καταναλωτές να είναι πιο εγκρατείς.
Η επιφυλακτικότητα διαφοροποιείται σημαντικά ανάμεσα στις γενιές. Οι Boomers εμφανίζονται οι λιγότερο ανήσυχοι, με το ποσοστό να περιορίζεται στο 34%, κάτι που πιθανώς συνδέεται με μεγαλύτερη οικονομική σταθερότητα. Αντίθετα, η Generation X και οι Millennials κινούνται γύρω στο 47% με 49%, δείχνοντας μια πιο μετρημένη αλλά αισθητή ανησυχία. Σαφώς πιο επιβαρυμένη εμφανίζεται η Generation Z, με 54% να δηλώνει νευρικότητα, καθώς οι νεότεροι καταναλωτές αντιμετωπίζουν δυσκολότερες συνθήκες εισόδου στην αγορά εργασίας και περιορισμένες δυνατότητες αποταμίευσης. Παρότι αυτά τα στοιχεία αφορούν πανευρωπαϊκό δείγμα, η εικόνα αυτή συμβαδίζει έντονα και με την ελληνική πραγματικότητα.
Η Ευρώπη εμφανίζεται πλέον ως μια ήπειρος δύο ταχυτήτων. Ο Βορράς παρουσιάζει σαφώς μικρότερα επίπεδα ανησυχίας, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Ελβετία όπου μόλις το 29% των καταναλωτών δηλώνει επιφυλακτικότητα, και ακολουθούν οι Κάτω Χώρες και η Αυστρία με ποσοστά γύρω στο 30–32%. Αντίθετα, ο ευρωπαϊκός Νότος-Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα και Ισπανία-εμφανίζει συστηματικά ποσοστά άνω του 55%, αποτυπώνοντας την ένταση των οικονομικών πιέσεων που δέχονται τα νοικοκυριά.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
