Νωρίς το πρωί, στον δρόμο για τη δουλειά. Οι περισσότεροι από εμάς θυμόμαστε τους εαυτούς μας να ανοίγουμε το ραδιόφωνο του αυτοκινήτου καθ’ οδόν, προκειμένου να ακούσουμε τις πρωινές εκπομπές και το ενημερωτικό δελτίο για την κίνηση στους δρόμους, ώστε να αποφύγουμε τις «κακοτοπιές», μέσα από συντομότερες διαδρομές χωρίς κυκλοφοριακή συμφόρηση, κερδίζοντας χρόνο.
Τα τελευταία χρόνια, το σενάριο αυτό αποτελεί παρελθόν, αφού η έντονη κίνηση έχει πια παγιωθεί, δημιουργώντας έναν καθημερινό Γολγοθά για τους οδηγούς, οι οποίοι, σχεδόν δεν έχει νόημα πια να έχουν το νου τους στο δελτίο της κίνησης, αφού όλοι οι κεντρικοί άξονες της Αθήνας είναι καθημερινά στο «κόκκινο» τις ώρες αιχμής.
Και αν η πανδημία έφερε – αναγκαστικά – μία αποκλιμάκωση τις κατάστασης, μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων και την επιστροφή στην κανονικότητα, η κατάσταση φαίνεται πως έχει εκτροχιαστεί με την έντονη κίνηση στο Λεκανοπέδιο της Αττικής να έχει μετατραπεί σε καθημερινή ρουτίνα.
Οι ώρες αιχμής που τείνουν να καλύψουν όλη την εργάσιμη μέρα
Όπως αποκαλύπτουν μάλιστα οι συγκοινωνιολόγοι, το οδικό δίκτυο στο λεκανοπέδιο της Αττικής ήταν κορεσμένο ήδη πριν από το ξέσπασμα του κορονοϊού, με αποτέλεσμα να παρατηρείται έντονο πρόβλημα κατά τις ώρες αιχμής. Ωστόσο, αυτό που παρατηρείται πλέον είναι ότι ακόμη και αυτές οι ώρες, έχουν αυξηθεί. Μέχρι τότε, ως ώρες αιχμής εντοπιζόταν το διάστημα 8 με 10 το πρωί και το απόγευμα 3 με 5 το απόγευμα. Τώρα πια, η συμφόρηση έχει «απλωθεί» τόσο το πρωί, όσο και το απόγευμα, ξεπερνώντας το συνολικό τετράωρο που ίσχυε μέχρι πρόσφατα. Αντιθέτως, τις καθημερινές, παρατηρείται έντονη κίνηση από πολύ νωρίς το πρωί και μέχρι και τις πρώτες μεσημβρινές ώρες και αργότερα, μέχρι τις 8-9 το βράδυ.
Το παράδοξο και τα αίτια της βασανιστικής ρουτίνας
Δεν θα σταθούμε ιδιαιτέρως στο κακό οδικό δίκτυο, την ανεπάρκεια στο πλάτος των οδικών αξόνων, όπου αυτό απαιτείται και τις ελλιπείς υποδομές γενικότερα, αφού είναι αυτονόητα.
Το παράδοξο που πρέπει να αναφέρουμε είναι το γεγονός ότι όλα αυτά έρχονται σε μία εποχή όπου οι εκτοξεύσεις στις τιμές των καυσίμων διαδέχονται η μία μετά την άλλη. Από την άλλη πλευρά, κατά τη διάρκεια της πανδημίας σημειώθηκε ρεκόρ στις πωλήσεις οχημάτων – πουλήθηκαν περίπου 200.000 οχήματα – χωρίς να παρατηρηθεί η ανάλογη απόσυρση και χωρίς να ενισχυθούν οι διαθέσιμες υποδομές.
Ταυτόχρονα, οι ανάγκες κινητικότητας μετά την πανδημία έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, ενώ η ανάπτυξη του τουρισμού, ειδικά τους θερινούς μήνες, εκτός από τα θετικά αποτελέσματα για την οικονομία, έχει και την αρνητική της πλευρά, καθώς στην πραγματικότητα, επειδή ενισχύονται και οι ανάγκες της εφοδιαστικής αλυσίδας, τα οχήματα που βγαίνουν στους δρόμους, ιδιαίτερα γύρω από το ιστορικό κέντρο, είναι πολύ περισσότερα.
Παράλληλα, και η οδηγική συμπεριφορά έχει τις συνέπειές της. Λόγω των ρυθμών της καθημερινότητας που γίνονται ολοένα και πιο έντονοι, των αυξημένων υποχρεώσεων και της συνεχούς «βιασύνης», το τελευταίο διάστημα παρατηρείται αύξηση των οχημάτων τα οποία κάνουν στάση ή σταθμεύουν παράνομα, σε λωρίδες κυκλοφορίας, γεγονός που επιτείνει την κίνηση.
Από την άλλη, δεν είναι λίγοι αυτοί που, ως ένα σημείο δίκαια, δυσκολεύονται να «πειστούν» από την αποτελεσματικότητα στην εξυπηρέτηση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και στρέφονται, χωρίς δεύτερη συζήτηση, στο τιμόνι.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας σημειώθηκε ρεκόρ στις πωλήσεις οχημάτων, χωρίς να παρατηρηθεί η ανάλογη απόσυρση και χωρίς να ενισχυθούν οι διαθέσιμες υποδομές.
«Κόλαση» οι κεντρικοί άξονες της Αθήνας
Το πρόβλημα εντοπίζεται πια σε όλες τις κεντρικές αρτηρίες της Αθήνας, οι οποίες συνδέουν βόρεια, νότια, δυτικά και ανατολικά προάστια, και βέβαια το κέντρο της πόλης. Λεωφόρος Κηφισού, Μεσογείων, Κηφισίας, Ποσειδώνος και Βουλιαγμένης, μοιάζουν πια με τον καθημερινό εφιάλτη των οδηγών.
Ως εκ τούτου, μεγιστοποιούνται και οι πιθανότητες για απρόοπτα συμβάντα στον δρόμο, όπως τροχαία ατυχήματα, αλλά και βλάβες σε οχήματα που δυσχεραίνουν περισσότερο την κατάσταση, δημιουργώντας μεγαλύτερες καθυστερήσεις και συμφόρηση, με αποτέλεσμα να έχουμε έναν φαύλο κύκλο. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα όσον αφορά αυτή την τάση, είναι αυτό του Κηφισού, όπου, καθημερινά καταγράφονται ουρές χιλιομέτρων, οι οποίες μάλιστα επιβαρύνονται από το πλήθος βαρέων οχημάτων που κινούνται επί του δρόμου, ενώ, ταυτόχρονα τα τροχαία είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο. Η λεωφόρος Κηφισού μάλιστα, έχει χαρακτηριστεί από τους ειδικούς ως η πιο επιβαρυμένη αρτηρία της Αττικής, αφού συνδέει μετακινήσεις μεγάλων αποστάσεων και πολλές περιοχές της Αθήνας, με τις περισσότερες να μην εξυπηρετούνται άμεσα από τα ΜΜΜ. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι, σύμφωνα με στοιχεία που είχε δώσει στη δημοσιότητα ο πρώην υπουργός Προστασίας του Πολίτη Γιάννης Οικονόμου, μέσα σε ένα χρόνο, μεταξύ 2022 και 2023, η ημερήσια αύξηση των οχημάτων που περνούσαν από τον Κηφισό υπολογίστηκε γύρω στα 20.000 με 30.000 οχήματα.
Σε αντίστοιχα «ρεκόρ» κινούνται και οι υπόλοιπες λεωφόροι της Αθήνας, ίσως σε λίγο μικρότερη κλίμακα, γεγονός βέβαια που πάντα εξαρτάται από τα καθημερινά απρόοπτα.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι η ίδια εικόνα καταγράφεται και για την Αττική Οδό, όπου έχει αυξηθεί πολύ η ζήτηση μετακινήσεων με αποτέλεσμα να παρατηρείται έντονη κυκλοφοριακή συμφόρηση και σε τμήματά της. Και αυτό γιατί τα ΜΜΜ δεν καλύπτουν πια αποστάσεις, οι οποίες πλέον πρέπει να γίνουν μόνο οδικώς.
Σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε το 2023 η αμερικανική εταιρία ερευνών που έχουν να κάνουν με τις μετακινήσεις στις πόλεις, INRIX η Αθήνα είναι η 26η πόλη στον κόσμο με τη μεγαλύτερη κυκλοφοριακή επιβάρυνση, με τους οδηγούς να χάνουν κατά μέσο όρο 78 ώρες τον χρόνο ακινητοποιημένοι σε μποτιλιαρίσματα. Πρώτοι έρχονται οι Λονδρέζοι με 156 ώρες και δεύτεροι οι οδηγοί στο Σικάγο με 138.
Παράλληλα, στην Αττική κυκλοφορούν περισσότερα από 2,5 εκατομμύρια ΙΧ, τα οποία, όπως εξηγούν οι ειδικοί, προτιμούν για τις μετακινήσεις τους, έναντι των δικύκλων και των ΜΜΜ, οι πολίτες.
Η Αθήνα είναι η 26η πόλη στον κόσμο με τη μεγαλύτερη κυκλοφοριακή επιβάρυνση.
Μέσα Μαζικής Μεταφοράς: Ένα κεφάλαιο που «πονάει»
Μεγάλη μερίδα πολιτών δεν προτιμούν τα ΜΜΜ για τις μετακινήσεις τους. Αυτό οφείλεται όμως μόνο στην ευκολία και την άνεση που προσφέρει το αυτοκίνητο;
Η αλήθεια είναι πως η καθημερινότητα στα ΜΜΜ δεν είναι αρκετά ελκυστική, ώστε να πείσει και τους πιο δύσπιστους. Μεγάλες καθυστερήσεις στα δρομολόγια, απαρχαιωμένα οχήματα και συρμοί που εμφανίζουν συνεχώς βλάβες κατά τη διάρκεια των μετακινήσεων, με επιβάτες να βγαίνουν «κακήν κακώς», στην καλύτερη περίπτωση, χάνοντας τα ραντεβού τους, υπερβολικός αριθμός επιβατών, οι οποίοι αναγκάζονται να «στοιβάζονται» τις ώρες αιχμής, σε συνθήκες τριτοκοσμικές. Παράλληλα, με το ξέσπασμα της πανδημίας και τον φόβο της ασθένειας, αρκετοί είπαν μια για πάντα «αντίο» στη μετακίνηση με τα Μέσα.
Τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς θα έδιναν σημαντική «ανάσα» στο κυκλοφοριακό πρόβλημα, αν λειτουργούσαν άρτια. Δυστυχώς, αυτά καλύπτουν ως ένα μέρος τις ανάγκες των πολιτών, αλλά όχι στον βαθμό που θα έπρεπε. Και αυτό γιατί τους λείπει κυρίως η αξιοπιστία όσον αφορά την ώρα άφιξης (κυρίως για τις λεωφορειακές γραμμές και τα τρόλεϊ), η σωστή συχνότητα των δρομολογίων. Ταυτόχρονα, συγκριτικά με την υπόλοιπη Ευρώπη, ο Έλληνας στερείται της παιδείας της χρήσης των Μέσων, όμως για να επιτευχθεί αυτή, θα πρέπει να υπάρξουν και τα αντίστοιχα κίνητρα.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
