Η Βόρεια Ελλάδα, και πιο συγκεκριμένα η Θεσσαλονίκη, διαθέτει όλα τα βασικά χαρακτηριστικά για να εξελιχθεί σε έναν ισχυρό διακομιστικό κόμβο για το ηλεκτρονικό εμπόριο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Η στρατηγική της γεωγραφική θέση, που τη φέρνει σε άμεση σύνδεση με τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, η Εγνατία Οδός και η σιδηροδρομική γραμμή συνθέτουν ένα πλέγμα υποδομών που μπορούν να υποστηρίξουν αυξημένο όγκο μεταφορών και διανομών. Παράλληλα, η παρουσία πανεπιστημιακών ιδρυμάτων με τεχνογνωσία στον τομέα της διοίκησης εφοδιαστικής αλυσίδας αποτελεί ένα πρόσθετο πλεονέκτημα για την ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού με εξειδίκευση στα logistics. Αν η περιοχή καταφέρει να αξιοποιήσει αυτές τις υποδομές με στοχευμένες επενδύσεις και συντονισμένη στρατηγική, μπορεί να αναδειχθεί σε logistics hub με διεθνή εμβέλεια.
Ωστόσο, η πραγματικότητα παραμένει πιο σύνθετη. Παρά τις προοπτικές, η Βόρεια Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρά εμπόδια στην προσπάθεια να ενισχύσει τον ρόλο της στην αλυσίδα εφοδιασμού του ηλεκτρονικού εμπορίου. Οι περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην περιοχή δεν διαθέτουν ούτε τις απαραίτητες υποδομές, ούτε την τεχνολογική υποστήριξη για να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά. Μικρές αποθήκες κάτω των 1.000 τετραγωνικών, περιορισμένος αριθμός καθημερινών παραγγελιών, βασικά ERP συστήματα και χρήση απλών εργαλείων για τη διαχείριση αποθεμάτων, σκιαγραφούν την πραγματική εικόνα του επιχειρηματικού τοπίου. Η πλειονότητα των e-shops εξακολουθεί να στηρίζεται σε in-house αποθήκευση, με μικρή αξιοποίηση εξωτερικών παρόχων 3PL, και κυρίως για υποστηρικτικές ανάγκες.
Το πρόβλημα δεν εντοπίζεται μόνο στην έλλειψη υποδομών, αλλά και στη δυσκολία πρόσβασης σε τεχνολογίες και καινοτόμες πρακτικές. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν διαθέσιμες αποθηκευτικές εγκαταστάσεις στην περιοχή, μόνο ένα μικρό ποσοστό αυτών αξιοποιείται για e-commerce. Η χαμηλή τεχνολογική υιοθέτηση, όπως η περιορισμένη χρήση συστημάτων WMS, RF scanners ή αυτόματων λύσεων συλλογής, δείχνει ότι η μετάβαση σε πιο αποδοτικά και σύγχρονα μοντέλα logistics παραμένει αργή.
Επιπλέον, υπηρεσίες όπως το click & collect, τα smart lockers και η αυθημερόν παράδοση που ήδη λειτουργούν σε μεγαλύτερη κλίμακα στην Αττική, στη Βόρεια Ελλάδα είναι ακόμα σε αρχικά στάδια. Μην ξεχνάμε ότι και οι τοπικές ανάγκες διαφοροποιούνται σημαντικά. Η χαμηλή πληθυσμιακή πυκνότητα, οι μεγαλύτερες αποστάσεις και η συγκέντρωση δραστηριότητας σε λίγα αστικά κέντρα, καθιστούν την ανάπτυξη τέτοιων λύσεων πιο απαιτητική.
Ανασταλτικός παράγοντας παραμένει και το ανθρώπινο δυναμικό. Παρότι υπάρχουν ισχυρά ακαδημαϊκά ιδρύματα, δεν υπάρχει ακόμη ένας οργανωμένος μηχανισμός κατάρτισης και επανειδίκευσης που να τροφοδοτεί την αγορά με ειδικευμένο προσωπικό σε τομείς όπως η διαχείριση αποθεμάτων, η χρήση συστημάτων logistics και οι πολυκαναλικές παραδόσεις. Το έλλειμμα αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο μέσω της συνεργασίας των πανεπιστημίων με τις επιχειρήσεις και της δημιουργίας ολοκληρωμένων οικοσυστημάτων εκπαίδευσης και εφαρμογής στην πράξη.
Παρά τις δυσκολίες, υπάρχουν στρατηγικές λύσεις που μπορούν να φέρουν ουσιαστικά αποτελέσματα. Η δημιουργία συνεργατικών σχημάτων μεταξύ μικρομεσαίων επιχειρήσεων – όπως κοινές αποθήκες, hubs ή αστικά κέντρα ενοποίησης εμπορευμάτων – θα μπορούσε να μειώσει το κόστος και να βελτιώσει την αποδοτικότητα. Παράλληλα, η αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων όπως το ΕΣΠΑ, το Ταμείο Ανάκαμψης ή τα ευρωπαϊκά διασυνοριακά προγράμματα, μπορεί να ενισχύσει επενδύσεις σε εξοπλισμό και εκπαίδευση. Η επιτυχής μετάβαση δεν θα έρθει από μεμονωμένες προσπάθειες, αλλά από συλλογικές και καλά συντονισμένες ενέργειες που θα συνδυάζουν δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Τα συμπεράσματα αυτά επιβεβαιώνονται από την πρώτη πανελλαδική μελέτη για το e-commerce logistics και το last-mile delivery, την οποία διεξήγαγαν η OPTILOG Advisory Services και η O.Mind Creatives. Η έρευνα, που παρουσιάστηκε το 2024 στη Θεσσαλονίκη, αναλύει το ελληνικό οικοσύστημα του ηλεκτρονικού εμπορίου και αποτυπώνει με σαφήνεια τόσο τις δυνατότητες όσο και τις αδυναμίες των επιμέρους περιοχών. Η μελέτη αναδεικνύει ότι ενώ η Αττική συγκεντρώνει σχεδόν το σύνολο των μεγάλων παικτών του κλάδου, η Βόρεια Ελλάδα διαθέτει τις βάσεις για ένα εντελώς διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης. Ένα μοντέλο αποκεντρωμένο, συνεργατικό και με διεθνή προσανατολισμό.
Η Θεσσαλονίκη, ως κύρια πύλη προς τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη, έχει τη δυνατότητα να μετατραπεί σε logistics gateway της ευρύτερης περιοχής. Για να γίνει, όμως, αυτό πραγματικότητα, χρειάζεται στρατηγική, τεχνογνωσία, επένδυση και κυρίως βούληση σε θεσμικό και επιχειρηματικό επίπεδο.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
