Οι πετρελαιοπαραγωγές μοναρχίες του Κόλπου, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία, επιδιώκουν να επαναπροσδιορίσουν το οικονομικό τους μέλλον, επενδύοντας μαζικά στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης.
Καθώς η παγκόσμια οικονομία περνά σε ψηφιακή φάση και το ενδιαφέρον στρέφεται όλο και περισσότερο στην ΑΙ, οι χώρες αυτές επιδιώκουν να μετατραπούν σε τεχνολογικούς κόμβους παγκόσμιας κλίμακας. Μεγάλο μέρος αυτής της στροφής βασίζεται στη χρηματοδότηση φιλόδοξων έργων, τη συνεργασία με αμερικανικές και άλλες δυτικές εταιρείες τεχνολογίας, και τη δημιουργία υποδομών μεγάλης κλίμακας, όπως κέντρα δεδομένων, πανεπιστημιακά ιδρύματα και επενδυτικά κεφάλαια που εστιάζουν αποκλειστικά στην τεχνητή νοημοσύνη.
Το Άμπου Ντάμπι, για παράδειγμα, διαχειρίζεται κρατικά επενδυτικά κεφάλαια ύψους 1,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Μέσω του ειδικού ταμείου MGX, κατευθύνει δισεκατομμύρια σε αναδυόμενες εταιρείες και τεχνολογικά έργα στον χώρο της ΑΙ. Παράλληλα, το εμιράτο ανακοίνωσε το έργο Stargate, το οποίο προβλέπει τη δημιουργία ενός τεράστιου συμπλέγματος data centers που θα εξυπηρετούν εταιρείες όπως η OpenAI και άλλους κορυφαίους παίκτες της αμερικανικής αγοράς. Πρόκειται για μια στρατηγική επένδυση που φιλοδοξεί να τοποθετήσει το Άμπου Ντάμπι στον χάρτη της τεχνητής νοημοσύνης, ως εναλλακτικό κέντρο στις ήδη ισχυρές αγορές της Δύσης.
Την ίδια στιγμή, η Σαουδική Αραβία δεν μένει πίσω. Στην πρόσφατη επίσκεψη του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στην ευρύτερη περιοχή, ανακοινώθηκαν συνεργασίες στρατηγικής σημασίας, μεταξύ των οποίων η κοινή επένδυση της Nvidia με την Humain, μιας νεοφυούς εταιρείας τεχνητής νοημοσύνης που υποστηρίζεται από σαουδαραβικά κεφάλαια. Το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία «εργοστασίων ΑΙ», εξοπλισμένων με εκατοντάδες χιλιάδες εξειδικευμένα τσιπ, συνολικού κόστους 10 δισ. δολαρίων.
Ο ενθουσιασμός των χωρών του Κόλπου για τη νέα τεχνολογική εποχή αντανακλά την επιθυμία τους να αποδεσμευτούν από την κυκλικότητα και την αστάθεια των εσόδων από τους υδρογονάνθρακες. Οι επενδύσεις στα κέντρα δεδομένων, τα οποία είναι απαραίτητα για την εκπαίδευση και λειτουργία των ισχυρών ΑΙ μοντέλων, γίνονται σε μεγάλο βαθμό με τη λογική της υποδομής αιχμής. Παρόλο που τα data centers εκπέμπουν μεγάλες ποσότητες θερμότητας και παραδοσιακά εγκαθίστανται σε ψυχρότερα κλίματα, οι χώρες του Κόλπου επιχειρούν να ξεπεράσουν αυτό το μειονέκτημα προσφέροντας φτηνή ενέργεια, άφθονη γη και κρατική στήριξη σε επίπεδο κινήτρων. Η τεχνολογική υποδομή που επιδιώκεται να χτιστεί δεν είναι απλώς σύγχρονη, αλλά είναι σχεδιασμένη ώστε να εξυπηρετεί μακροπρόθεσμους στρατηγικούς στόχους γεωοικονομικής επιρροής.
Πέρα από τις υλικές επενδύσεις, η τεχνολογική στρατηγική των Εμιράτων περιλαμβάνει και θεσμικές πρωτοβουλίες. Ένα παράδειγμα είναι το Πανεπιστήμιο Τεχνητής Νοημοσύνης Μοχάμεντ μπιν Ζαγέντ (MBZUAI), το οποίο όχι μόνο εκπαιδεύει νέες γενιές επιστημόνων ΑΙ, αλλά ιδρύει και τεχνολογικό παράρτημα στην Καλιφόρνια, σε μια προσπάθεια να ενισχυθεί η συνεργασία με τα κορυφαία οικοσυστήματα καινοτομίας της Δύσης. Στόχος είναι η ενσωμάτωση του Κόλπου στο διεθνές δίκτυο καινοτομίας, όχι μόνο ως επενδυτής, αλλά και ως παραγωγός τεχνολογικής γνώσης.
Παρότι οι φιλοδοξίες είναι μεγάλες, οι προκλήσεις παραμένουν έντονες. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η περιοχή υπολείπεται σημαντικά σε εγχώριο ανθρώπινο δυναμικό με εξειδίκευση στην ΑΙ, ενώ δεν διαθέτει καμία εταιρεία που να ηγείται σε παγκόσμιο επίπεδο στην ανάπτυξη μεγάλων γλωσσικών μοντέλων ή άλλων τεχνολογιών αιχμής. Επίσης, υπάρχουν επιφυλάξεις από διεθνείς παρατηρητές για το ενδεχόμενο να διαρρεύσει αμερικανική τεχνολογία σε τρίτες χώρες, όπως η Κίνα, μέσα από συνεργασίες στις οποίες συμμετέχουν τα κράτη του Κόλπου.
Επιπλέον, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκφράζουν ανησυχία για τις εργασιακές συνθήκες και τα ατομικά δικαιώματα στις χώρες αυτές, που ενδεχομένως να αποτελέσουν αντικίνητρο για εταιρείες ή ερευνητές που δίνουν ιδιαίτερη έμφαση σε ζητήματα ηθικής και διακυβέρνησης.
Για να αντισταθμίσουν αυτές τις αδυναμίες, τα ΗΑΕ και η Σαουδική Αραβία έχουν αναπτύξει πολιτικές προσέλκυσης ξένου ταλέντου. Προσφέρουν μακροπρόθεσμες άδειες παραμονής (γνωστές και ως «χρυσές βίζες»), φορολογικά κίνητρα και χαλαρότερο ρυθμιστικό πλαίσιο για ερευνητές και επιχειρήσεις τεχνολογίας. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η περιοχή βρίσκεται ήδη στην τρίτη θέση παγκοσμίως ως προς τη μετανάστευση ατόμων με δεξιότητες στην ΑΙ, πίσω μόνο από το Λουξεμβούργο και την Κύπρο.
Το τελικό στοίχημα για τις χώρες του Κόλπου είναι αφενός να οικοδομήσουν μια τεχνολογική υποδομή που θα προσελκύσει μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες και, αφετέρου, να δημιουργήσουν έναν γηγενή πυρήνα καινοτομίας. Αν πετύχουν, δεν θα είναι απλώς χρηματοδότες του μέλλοντος της ΑΙ, αλλά ενεργοί διαμορφωτές του.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
