Επεκτείνοντας τη φυσική της παρουσία στην Ευρώπη και επιβεβαιώνοντας τη στρατηγική φιλοδοξία να αναδειχθεί σε παγκόσμιο ηγέτη στον τομέα των υποδομών τεχνητής νοημοσύνης, η OpenAI ανακοίνωσε την έναρξη της κατασκευής του πρώτου της ευρωπαϊκού κέντρου δεδομένων, υπό την επωνυμία Stargate, στη βόρεια Νορβηγία.
Το εγχείρημα αυτό δεν αποτελεί απλώς άλλη μία προσθήκη σε ένα παγκόσμιο δίκτυο data centers, αλλά ενσωματώνει μια επένδυση πολλαπλών διαστάσεων – τεχνολογική, ενεργειακή, γεωπολιτική – σχεδιασμένη να καλύψει τις ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις υπολογιστικής ισχύος που προϋποθέτει η ανάπτυξη προηγμένων μοντέλων AI.
Η επιλογή της περιοχής Kvandal, κοντά στο Narvik, κάθε άλλο παρά τυχαία υπήρξε. Η Νορβηγία διαθέτει αφθονία σε ανανεώσιμη, υδροηλεκτρικά παραγόμενη ενέργεια, ενώ η συγκεκριμένη γεωγραφική ζώνη χαρακτηρίζεται από χαμηλή εγχώρια κατανάλωση και περιορισμένη δυνατότητα διοχέτευσης πλεονάζουσας ενέργειας σε γειτονικές αγορές, εξαιτίας ελλείψεων σε διασυνδετικά δίκτυα. Έτσι, η αξιοποίηση της τοπικής παραγωγής μέσω ενός ενεργοβόρου data center κρίνεται όχι μόνο συμφέρουσα από πλευράς κόστους, αλλά και κρίσιμη για την αποσυμφόρηση του εθνικού ενεργειακού ισοζυγίου. Η υλοποίηση της μονάδας θα γίνει από κοινοπραξία της βρετανικής εταιρείας Nscale και της νορβηγικής Aker, οι οποίες μοιράζονται ισότιμα τη χρηματοδότηση και την κατασκευαστική ευθύνη. Η OpenAI θα είναι ο αποκλειστικός αποδέκτης των υπολογιστικών υπηρεσιών που θα προκύψουν από τη νέα εγκατάσταση.
Το αρχικό επενδυτικό σχέδιο περιλαμβάνει την ανάπτυξη ισχύος 20 μεγαβάτ και συνολική επένδυση 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων, 1 δισ. από κάθε εταίρο, με στόχο την εγκατάσταση έως και 100.000 GPU της NVIDIA μέχρι το τέλος του 2026. Οι μονάδες αυτές αποτελούν την κρίσιμη βάση της σύγχρονης υπολογιστικής ισχύος για την τεχνητή νοημοσύνη, χάρη στις εξαιρετικές δυνατότητές τους σε παράλληλη επεξεργασία δεδομένων, που απαιτείται για την εκπαίδευση και τη λειτουργία εξελιγμένων γλωσσικών και γνωσιακών μοντέλων. Η υποδομή έχει τη δυνατότητα μελλοντικής επέκτασης έως τα 230 MW, γεγονός που θα την κατατάξει στις μεγαλύτερες και ισχυρότερες ενεργειακά εγκαταστάσεις τεχνητής νοημοσύνης στην Ευρώπη.
Για να κατανοηθεί το εύρος αυτής της επένδυσης, είναι απαραίτητο να προσδιοριστεί τι ακριβώς είναι ένα data center στη σημερινή ψηφιακή εποχή. Πρόκειται για υποδομές που στεγάζουν εξειδικευμένο εξοπλισμό πληροφορικής, διακομιστές, αποθηκευτικά μέσα και δίκτυα υψηλών επιδόσεων, με σκοπό την αδιάλειπτη επεξεργασία και διακίνηση ψηφιακών δεδομένων. Ενώ παραδοσιακά εξυπηρετούσαν ανάγκες αποθήκευσης και βασικών υπολογιστικών εργασιών, η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης έχει μεταμορφώσει τη λειτουργία τους. Τα σύγχρονα data centers απαιτούν τεράστια υπολογιστική πυκνότητα, με εξειδικευμένα chips υψηλής απόδοσης, μηχανισμούς ενισχυμένης ψύξης και εξελιγμένα συστήματα ενεργειακής απόδοσης. Η κατανάλωση ενέργειας τέτοιων εγκαταστάσεων είναι αντίστοιχη μικρών πόλεων, καθιστώντας την επιλογή της τοποθεσίας και του μοντέλου λειτουργίας καίριας σημασίας. Δεν είναι τυχαίο ότι κολοσσοί όπως η Google, η Amazon, η Microsoft και η Meta επενδύουν μαζικά σε τέτοιες μονάδες, ανταγωνιζόμενοι όχι μόνο για την τεχνολογική υπεροχή, αλλά και για τη φυσική δυνατότητα να αναπτύσσουν τα δικά τους συστήματα τεχνητής νοημοσύνης.
Το Stargate στη Νορβηγία εντάσσεται σε ένα ευρύτερο οικοσύστημα υποδομών τεχνητής νοημοσύνης που φέρει την ίδια επωνυμία, αλλά δεν αποτελεί οργανικό τμήμα του ίδιου επιχειρηματικού σχήματος με το Stargate LLC που δραστηριοποιείται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η αμερικανική πρωτοβουλία έχει συγκροτηθεί από την OpenAI σε συνεργασία με διεθνείς τεχνολογικούς και επενδυτικούς εταίρους, με στόχο τη δημιουργία υπερδομών υπολογιστικής ισχύος και συνολικές επενδύσεις που προσεγγίζουν τα 500 δισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα χρόνια. Στο πλαίσιο αυτό, έχουν ήδη ανακοινωθεί σχέδια για έναν ακόμα κόμβο Stargate στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με τη μορφή τεχνολογικής πανεπιστημιούπολης που θα περιλαμβάνει ερευνητικά κέντρα, θερμοκοιτίδες νεοφυών επιχειρήσεων και προηγμένα εκπαιδευτικά προγράμματα. Η εγκατάσταση στη Νορβηγία, αν και ξεχωριστής λειτουργικής διάρθρωσης, ευθυγραμμίζεται με τη γενικότερη στρατηγική της OpenAI για την αποκέντρωση των κρίσιμων υποδομών AI και την ενίσχυση της ενεργειακής βιωσιμότητας στην ψηφιακή εποχή.
Στο ευρωπαϊκό σκέλος, η επένδυση αποκτά πρόσθετο συμβολισμό, καθώς ευθυγραμμίζεται με την πολιτική βούληση για ψηφιακή ανεξαρτησία και περιβαλλοντική υπευθυνότητα. Η δημιουργία τέτοιων υποδομών εντός Ευρώπης μειώνει την εξάρτηση από τις αμερικανικές πλατφόρμες cloud, ενώ ταυτόχρονα εξυπηρετεί τις αυστηρές κανονιστικές απαιτήσεις της ΕΕ για διαφάνεια, ασφάλεια δεδομένων και μηδενικό ενεργειακό αποτύπωμα. Η OpenAI έχει δεσμευθεί ότι το κέντρο στη Νορβηγία θα λειτουργεί αποκλειστικά με ανανεώσιμες πηγές, χωρίς χρήση ορυκτών καυσίμων, ενσωματώνοντας έτσι την πράσινη μετάβαση στην ίδια τη δομή του τεχνολογικού μέλλοντος.
Πέρα όμως από τον τεχνοοικονομικό σχεδιασμό, η πρωτοβουλία απαντά σε ένα θεμελιώδες ερώτημα της εποχής και συγκεκριμένα κατά πόσο η τεχνολογική πρόοδος μπορεί να συμβαδίζει με τη γεωπολιτική σταθερότητα και την οικολογική ισορροπία. Το Stargate της Νορβηγίας ενσαρκώνει ένα τέτοιο παράδειγμα, έναν κόμβο υψηλής υπολογιστικής ισχύος, σχεδιασμένο όχι μόνο για την καινοτομία, αλλά και για την ανθεκτικότητα, τη βιωσιμότητα και τη στρατηγική αυτονομία του ψηφιακού κόσμου.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
