Η Θεσσαλονίκη παραμένει συνώνυμη με τη φοιτητική ζωή, έχοντας δεκαετίες τώρα χτίσει μια εικόνα πόλης που ζει και αναπνέει στον ρυθμό των πανεπιστημίων της.
Κάθε Σεπτέμβριο χιλιάδες νέοι από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό γεμίζουν τις γειτονιές της, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα ζωντανή και νεανική που καθορίζει τον χαρακτήρα της. Πίσω όμως από αυτή την ελκυστική εικόνα κρύβεται ένα πρόβλημα που χρόνο με τον χρόνο βαθαίνει, καθώς η στέγη για τους φοιτητές μετατρέπεται σε πολυτέλεια. Η συνύπαρξη παλαιού αποθέματος κατοικιών, περιορισμένης νέας οικοδομικής δραστηριότητας και μιας τουριστικής αγοράς που απορροφά συνεχώς περισσότερα διαμερίσματα, έχει διαμορφώσει μια εξαιρετικά πιεστική πραγματικότητα.
Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Αξιών της GEOAXIS για το 2025, η εικόνα της αγοράς αποτυπώνεται με αριθμούς που δείχνουν την απόσταση ανάμεσα στη ζήτηση και την προσφορά, φέρνοντας στο προσκήνιο ένα ζήτημα που επηρεάζει όχι μόνο τους φοιτητές αλλά και τη συνολική κοινωνική και οικονομική λειτουργία της Θεσσαλονίκης. Η μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης φοιτητικού διαμερίσματος αυξήθηκε μέσα σε μία δεκαετία κατά 108%, από 4,8 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο το 2016 σε 10,1 ευρώ το 2025. Αυτό σημαίνει ότι ένας τυπικός χώρος 48 τ.μ. κοστίζει πλέον περίπου 482 ευρώ τον μήνα, ποσό που απέχει αρκετά από τα διαθέσιμα εισοδήματα πολλών οικογενειών. Και το πρόβλημα δεν είναι στατικό, από την στιγμή που μόνο την τελευταία χρονιά, τα ενοίκια ανέβηκαν κατά 5,8%, επιβεβαιώνοντας ότι η δυναμική της αγοράς παραμένει ανηφορική.
Πέρα από τις τιμές, όμως, έχει σημασία να δούμε την ποιότητα του διαθέσιμου αποθέματος. Στο κέντρο της πόλης, εκεί όπου συχνά προτιμούν να μένουν οι φοιτητές για να βρίσκονται κοντά στις σχολές και στη ζωή της Θεσσαλονίκης, τα διαμερίσματα που προσφέρονται έχουν μέσο όρο ηλικίας τα 51 έτη. Η εικόνα αυτή υποδηλώνει όχι μόνο την έλλειψη νέων κατασκευών, αλλά και το γεγονός ότι μεγάλο μέρος των κατοικιών δεν μπορεί να καλύψει με επάρκεια τις σύγχρονες ανάγκες, είτε σε ενεργειακή απόδοση είτε σε ποιότητα υποδομών.
Την ήδη πιεσμένη κατάσταση έρχεται να επιβαρύνει ακόμη περισσότερο η τουριστική δραστηριότητα. Η παρουσία βραχυχρόνιων μισθώσεων, τύπου Airbnb, απορροφά μεγάλο αριθμό διαθέσιμων διαμερισμάτων στο κέντρο, συρρικνώνοντας περαιτέρω την προσφορά για φοιτητές. Το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει ενταθεί, με αποτέλεσμα οι τιμές να διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα. Οι ιδιοκτήτες, αξιοποιώντας την πίεση της ζήτησης, συχνά στρέφονται σε πλήρως επιπλωμένα διαμερίσματα, επιχειρώντας να διαφοροποιηθούν και να πετύχουν υψηλότερα μισθώματα.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι ιδιωτικές φοιτητικές εστίες εμφανίζονται ως μια λύση που καλύπτει τα κενά της αγοράς. Παρά το υψηλότερο κόστος, περίπου 630 ευρώ τον μήνα για ένα δωμάτιο 28 τ.μ., προσφέρουν ένα ολοκληρωμένο μοντέλο διαμονής που περιλαμβάνει ρεύμα, νερό, θέρμανση, ίντερνετ, φύλαξη και καθαριότητα. Το μοντέλο «all inclusive» κερδίζει έδαφος, κυρίως γιατί δίνει στους γονείς τη δυνατότητα να γνωρίζουν εκ των προτέρων το συνολικό κόστος και ταυτόχρονα να εξασφαλίζουν ένα οργανωμένο και ασφαλές περιβάλλον για τα παιδιά τους. Η επιβάρυνση μπορεί να φτάνει έως και 40% σε σχέση με ένα απλό διαμέρισμα, ωστόσο η αίσθηση ασφάλειας και προβλεψιμότητας θεωρείται συχνά ανεκτίμητη.
Η τοποθέτηση των εστιών στο κέντρο της πόλης, σε σημεία όπως η Καμάρα και η Εγνατία, προσθέτει στην ελκυστικότητά τους. Η εύκολη πρόσβαση στα πανεπιστήμια και στις υπηρεσίες της πόλης, η ύπαρξη κοινότητας και η συνεχής επίβλεψη δημιουργούν ένα περιβάλλον που δύσκολα μπορεί να προσφέρει μια παραδοσιακή μίσθωση. Για πολλούς φοιτητές, οι ιδιωτικές εστίες δεν είναι μόνο μια στέγη, αλλά και μια οργανωμένη εμπειρία ζωής.
Παράλληλα, η συγκατοίκηση αρχίζει να παίζει όλο και πιο σημαντικό ρόλο. Με το κόστος να ανεβαίνει συνεχώς, πολλοί φοιτητές προτιμούν να μοιραστούν ένα μεγαλύτερο διαμέρισμα, μειώνοντας το ατομικό τους έξοδο. Για τους ιδιοκτήτες, η λύση αυτή φαντάζει επίσης πιο ασφαλής, καθώς εξασφαλίζει υψηλότερα συνολικά έσοδα και περιορίζει τα ρίσκα από μικρότερες ενοικιάσεις. Η τάση αυτή διαμορφώνει μια νέα αγορά, όπου τα μεγαλύτερα διαμερίσματα με πολλές κρεβατοκάμαρες αποκτούν αυξημένη ζήτηση.
Το στεγαστικό ζήτημα, όμως, δεν έχει μόνο οικονομικές συνέπειες. Αρχίζει να επηρεάζει και τον ίδιο τον χάρτη των εκπαιδευτικών επιλογών. Όλο και περισσότεροι φοιτητές εξετάζουν το κόστος και τη διαθεσιμότητα στέγης πριν αποφασίσουν σε ποια πόλη θα σπουδάσουν. Η Θεσσαλονίκη, παρά τη μακρά της παράδοση και τη φοιτητική της κουλτούρα, βρίσκεται έτσι αντιμέτωπη με έναν ανταγωνισμό που δεν αφορά μόνο τα πανεπιστήμια, αλλά και τις συνθήκες διαβίωσης που αυτά προσφέρουν.
Η εικόνα που προκύπτει είναι σύνθετη. Από τη μία πλευρά, η πόλη εξακολουθεί να προσελκύει νέους από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, διατηρώντας την αίγλη της. Από την άλλη, η στεγαστική πίεση και οι υψηλές τιμές απειλούν να υπονομεύσουν αυτό το πλεονέκτημα. Οι ιδιωτικές εστίες και η συγκατοίκηση λειτουργούν ως βαλβίδες αποσυμπίεσης, αλλά το πρόβλημα της φοιτητικής στέγης δεν παύει να απαιτεί πιο μακροπρόθεσμες λύσεις. Χωρίς επενδύσεις σε νέα, σύγχρονα και προσιτά καταλύματα, η Θεσσαλονίκη κινδυνεύει να δει τη φήμη της ως κορυφαίος φοιτητικός προορισμός να δοκιμάζεται.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
