Η Γενιά Z, δηλαδή οι άνθρωποι που γεννήθηκαν περίπου από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2010, δεν είναι πλέον απλώς οι «νεότεροι» στην αγορά εργασίας. Σταδιακά και σταθερά, αναδεικνύονται σε μια από τις πιο επιδραστικές και μεταμορφωτικές δυνάμεις στο σύγχρονο εργασιακό τοπίο. Με τα μεγαλύτερα μέλη της να πλησιάζουν ή να έχουν ήδη μπει στα 30 τους χρόνια, η Gen Z έχει περάσει σε ενεργό ρόλο, διεκδικώντας όχι μόνο θέσεις και δικαιώματα, αλλά και έναν επανακαθορισμό του τι σημαίνει εργασία στον 21ο αιώνα.
Αυτό που κάνει τη Γενιά Z να ξεχωρίζει δεν είναι μόνο η ηλικία ή η τεχνολογική της άνεση, αν και τα δύο παίζουν ρόλο. Είναι, κυρίως, η βαθιά διαφοροποιημένη αντίληψή της για την εργασία, τους στόχους, την επιτυχία και την προσωπική ισορροπία. Σε αντίθεση με προηγούμενες γενιές που μεγάλωσαν με το δόγμα της ασφάλειας, της σταθερής θέσης εργασίας και της ιεραρχικής ανέλιξης, οι νέοι εργαζόμενοι σήμερα φαίνεται να έχουν άλλες προτεραιότητες, όπως σκοπός, αυθεντικότητα, προσωπική ανάπτυξη και ευελιξία.
Η αναζήτηση νοήματος αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονες αυτής της αλλαγής. Οι νέοι επαγγελματίες δεν αρκούνται σε έναν καλό μισθό. Θέλουν η δουλειά τους να έχει ουσία, να συνδέεται με τις προσωπικές τους αξίες και να προσφέρει κάτι μεγαλύτερο από ένα βιοποριστικό εισόδημα. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που απορρίπτουν ευκαιρίες με υψηλές απολαβές, εάν αισθανθούν ότι οι εργοδότες τους δεν ενστερνίζονται κοινωνικές αρχές όπως η ισότητα, η διαφάνεια, η ψυχική υγεία και η περιβαλλοντική υπευθυνότητα.
Η Γενιά Z έχει επηρεάσει βαθιά τον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται την κουλτούρα τους. Εταιρείες που αγνοούν τις ηθικές και κοινωνικές ανησυχίες των νεότερων εργαζομένων αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη δυσκολία να προσελκύσουν ή να διατηρήσουν ταλαντούχους ανθρώπους. Πολλοί εκπρόσωποι της Gen Z βλέπουν τον εαυτό τους όχι απλώς ως μέλη ενός οργανισμού, αλλά ως συμμέτοχους σε έναν ευρύτερο κοινωνικό σκοπό. Η εργασιακή τους ταυτότητα είναι συνυφασμένη με την προσωπική τους ηθική.
Αυτός ο νέος τρόπος σκέψης έχει και τις προκλήσεις του. Η αίσθηση απογοήτευσης, όταν η πραγματικότητα δεν συμβαδίζει με τις προσδοκίες, είναι πιο έντονη. Η ψυχική επιβάρυνση, η ανασφάλεια για το μέλλον και το άγχος αποτελούν καθημερινές εμπειρίες για μεγάλο μέρος αυτής της γενιάς. Το οικονομικό περιβάλλον στο οποίο ενηλικιώθηκαν, με ακριβή στέγαση, δύσκολη πρόσβαση στην ιδιοκτησία και υψηλά επίπεδα δανεισμού, δεν τους επιτρέπει να προσεγγίσουν την εργασία με την αίσθηση σταθερότητας που γνώρισαν οι προηγούμενοι. Αυτό δημιουργεί ένα διαρκές αίσθημα αναζήτησης και μετακίνησης, γιατί αν δεν ικανοποιηθούν, απλώς φεύγουν.
Η επαγγελματική κινητικότητα έχει γίνει σχεδόν συνώνυμη με τη Gen Z. Η ιδέα ότι κάποιος θα παραμείνει για χρόνια στον ίδιο εργοδότη δεν θεωρείται πλέον αυτονόητη. Ίσα-ίσα, συχνά θεωρείται και ανεπιθύμητη. Οι νέοι εργαζόμενοι δίνουν μεγάλη έμφαση στην ευελιξία. Θέλουν να εργάζονται από όπου τους εξυπηρετεί, να έχουν λόγο στον καθορισμό του ωραρίου τους, να μπορούν να συνδυάζουν την εργασία με την προσωπική τους ζωή. Οι υβριδικές μορφές απασχόλησης – ένα μείγμα φυσικής και απομακρυσμένης παρουσίας – δεν είναι πια προνόμιο ή τάση για πολλούς, αλλά είναι προϋπόθεση.
Η πανδημία επιτάχυνε αυτή την αλλαγή, αλλά η ζήτηση για ευελιξία υπήρχε ήδη. Η Gen Z διεκδικεί τον χώρο και τον χρόνο της με τρόπο διαφορετικό, και φαίνεται ότι επηρεάζει και τις υπόλοιπες γενιές. Όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι ανεξαρτήτως ηλικίας υιοθετούν αυτά τα νέα πρότυπα, αναγνωρίζοντας την αξία της ισορροπίας και της προσαρμοστικότητας.
Η επαγγελματική φιλοδοξία, αν και εξακολουθεί να υπάρχει, παίρνει διαφορετική μορφή. Οι τίτλοι και οι παραδοσιακές «βαθμίδες» ιεραρχίας δεν είναι πλέον ο βασικός στόχος. Η Gen Z επιδιώκει εξέλιξη, αλλά με όρους που προωθούν την προσωπική εξέλιξη, τη μάθηση, τη δημιουργικότητα και –συχνά– την ελευθερία να πειραματιστεί με παράλληλες δραστηριότητες. Οι λεγόμενοι «side hustles» δεν είναι απλώς εναλλακτικές πηγές εισοδήματος, αλλά αποτελούν τρόπους έκφρασης, ανεξαρτησίας και αυτοπραγμάτωσης.
Πολλοί νέοι συνδυάζουν την εργασία σε μια επιχείρηση με την ανάπτυξη προσωπικών έργων, μικρών επιχειρήσεων ή δημιουργικών εγχειρημάτων. Δεν βλέπουν τον εαυτό τους εγκλωβισμένο σε έναν μόνο ρόλο. Θέλουν πολλαπλές ταυτότητες, διαφορετικές εμπειρίες και τη δυνατότητα να εξελίσσονται διαρκώς.
Αυτή η πολυδιάστατη αντίληψη για την εργασία αλλάζει ριζικά τη φύση των οργανισμών. Οι εταιρείες καλούνται πλέον να δημιουργούν περιβάλλοντα όχι μόνο αποδοτικά, αλλά και ανθρώπινα, να προσελκύουν όχι απλώς υπαλλήλους αλλά συνοδοιπόρους, και να προσφέρουν όχι μόνο εργασία αλλά σκοπό. Αν θέλουν να παραμείνουν ανταγωνιστικές, πρέπει να ακούν περισσότερο, να προσαρμόζονται γρηγορότερα και να αντιλαμβάνονται ότι η νέα γενιά δεν παίζει με τους κανόνες του χθες.
Η Γενιά Z δεν είναι απλώς άλλη μια φάση στην αλυσίδα της γενεαλογικής διαδοχής. Είναι ο καθρέφτης ενός κόσμου που αλλάζει, ενός τρόπου σκέψης που συνδέει την εργασία με την ταυτότητα, την κοινωνική ευθύνη και την εσωτερική πληρότητα. Αν και η πορεία της συνοδεύεται από προκλήσεις, η επιρροή της είναι αδιαμφισβήτητη. Και ίσως, μέσα από τις διεκδικήσεις και τις επαναστάσεις της, να ανοίγει ο δρόμος για έναν εργασιακό κόσμο πιο αυθεντικό, πιο δίκαιο και, τελικά, πιο ανθρώπινο.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
