Ο αγροδιατροφικός τομέας αποτελεί σταθερά μία από τις πιο εξωστρεφείς και ανθεκτικές δυνάμεις της ελληνικής οικονομίας. Τα ελληνικά τρόφιμα διατηρούν υψηλή θέση στις προτιμήσεις των διεθνών καταναλωτών, τόσο για την αυθεντικότητά τους όσο και για τη σύνδεσή τους με τη μεσογειακή διατροφή και τον υγιεινό τρόπο ζωής. Το 2024, τα τρόφιμα αντιπροσώπευσαν περίπου το 20% των συνολικών εξαγωγών εμπορευμάτων της Ελλάδας, ποσοστό που επιβεβαιώνει τον ρόλο τους.
Η δυναμική αυτή δεν είναι θεωρητική. Σύμφωνα με ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος για το πρώτο τρίμηνο του 2025, τα τρόφιμα είχαν θετική καθαρή συνεισφορά στην αύξηση των εξαγωγών της χώρας, ενώ παραδοσιακά ελληνικά προϊόντα, όπως η φέτα, το γιαούρτι, το ελαιόλαδο και οι ελιές, αποτέλεσαν τη ραχοκοκαλιά αυτής της επίδοσης. Τα προϊόντα αυτά δεν είναι απλώς μέρος της διατροφικής ταυτότητας της Ελλάδας, αλλά ενσαρκώνουν μια παγκόσμια τάση προς την υγιεινή και φυσική διατροφή.
Το ελαιόλαδο συνεχίζει να είναι ο απόλυτος πρωταγωνιστής στις ελληνικές εξαγωγές τροφίμων. Το 2024, οι εξαγωγές ελαιολάδου ανήλθαν σε 1,26 δισεκατομμύρια δολάρια, διατηρώντας την Ελλάδα στην τρίτη θέση παγκοσμίως. Μεταξύ των κορυφαίων εξαγωγικών εταιρειών ξεχωρίζουν η Minerva, η Terra Creta και η Gaea, με εξαγωγές σε δεκάδες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Κίνα. Η πρόκληση που παραμένει είναι η ενίσχυση της επώνυμης εξαγωγής, καθώς μεγάλο μέρος του ελληνικού ελαιολάδου εξάγεται ακόμη χύμα, ιδιαίτερα προς την Ιταλία, και επαναπροωθείται ως ιταλικό προϊόν. Η παγκόσμια κατανάλωση ελαιολάδου προβλέπεται να αυξηθεί κατά 10% το 2025, ενισχύοντας τις ελληνικές προοπτικές και δημιουργώντας ευκαιρίες για αναβάθμιση της παρουσίας των ελληνικών brands στις διεθνείς αγορές.
Αντίστοιχη δυναμική παρουσιάζουν και οι ελιές, με ιδιαίτερη έμφαση στην ποικιλία Καλαμών. Κορυφαίοι εξαγωγείς είναι οι εταιρείες Gaea, Kalamata Papadimitriou και Konstantopoulos (Olymp), με παρουσία σε περισσότερες από 60 χώρες. Οι εξαγωγές φρέσκων φρούτων και λαχανικών, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι ελιές, ξεπέρασαν τα 1,86 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση άνω του 8%, ενώ πάνω από το 75% αυτών κατευθύνθηκε στην ΕΕ.
Η φέτα, ίσως το πιο εμβληματικό ελληνικό προϊόν, έχει κατακτήσει ισχυρή θέση στις διεθνείς αγορές. Εταιρείες όπως η ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε., η Kolios και η Mevgal εξάγουν φέτα σε περισσότερες από 50 χώρες, με παρουσία σε αγορές όπως η Ευρώπη, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς. Η διατήρηση της ΠΟΠ και των εμπορικών συμφωνιών είναι κρίσιμη, καθώς πιέσεις από λευκά τυριά τύπου φέτας και πιθανοί δασμοί απειλούν την ανταγωνιστικότητα. Παράλληλα, η διαφοροποίηση των προϊόντων (π.χ. βιολογική φέτα, φέτα με μειωμένο αλάτι) ανοίγει νέους διαύλους για εξαγωγική επέκταση.
Το ελληνικό στραγγιστό γιαούρτι συνεχίζει να καταγράφει εντυπωσιακές επιδόσεις, ειδικά σε ΗΠΑ και Βόρεια Ευρώπη. Η Kri Kri αναδεικνύεται σε δυναμικό εξαγωγέα, ενώ η FAGE και η Olympos έχουν εδραιωμένη διεθνή παρουσία, με εξαγωγές σε περισσότερες από 40 χώρες. Οι τάσεις της αγοράς για προϊόντα με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη και λιγότερα λιπαρά προσφέρουν νέες ευκαιρίες διαφοροποίησης, ενώ η καινοτομία και η προσαρμογή στις απαιτήσεις του σύγχρονου καταναλωτή αποτελούν προϋπόθεση για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας.
Παρά τα παραπάνω, ο τομέας των τροφίμων δεν μένει ανεπηρέαστος από τις διεθνείς εξελίξεις. Οι Έλληνες εξαγωγείς αντιμετωπίζουν προκλήσεις όπως η αύξηση του κόστους μεταφοράς, οι διακυμάνσεις στις τιμές πρώτων υλών, η έλλειψη εργατικών χεριών στην αγροτική παραγωγή και οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις. Η πιθανή επαναφορά δασμών από τις ΗΠΑ σε προϊόντα όπως η φέτα και το ελαιόλαδο έχει προκαλέσει ανησυχία στον κλάδο. Ταυτόχρονα, η προσαρμογή στις συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις πιστοποίησης και τυποποίησης σε αγορές όπως η Βόρεια Αμερική και η Ασία συνιστά μια ακόμη πρόκληση για τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Το 2025, οι προοπτικές για τις ελληνικές εξαγωγές τροφίμων παραμένουν θετικές. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, οι εξαγωγές αγαθών αναμένεται να αυξηθούν κατά 3-4% σε πραγματικούς όρους, με τον τομέα των τροφίμων να συμβάλλει σημαντικά. Ειδικότερα, οι εξαγωγές τροφίμων αυξήθηκαν κατά 18% σε πραγματικούς όρους το τελευταίο τρίμηνο του 2024 και κατά 13,1% στο πρώτο τρίμηνο του 2025.
Η επιμονή στην ποιότητα, η ενίσχυση της επωνυμίας, η καλύτερη αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων για την προώθηση των εξαγωγών και η ενεργή συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις και αγορές αναμένεται να ενισχύσουν περαιτέρω τη διεθνή παρουσία των ελληνικών τροφίμων.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
