Δωμάτιο με θέα μόνο για τους πελάτες. Έτσι περιγράφουν οι εργαζόμενοι του τουρισμού την εμπειρία τους. Σε μία σεζόν που αναμένεται να κινηθεί κοντά στα περσινά μεγέθη – ρεκόρ, οι εργαζόμενοι στον κλάδο δεν ψάχνουν για tips, ψάχνουν για ταβάνι. Με ενοίκια για κοντέινερ που συναγωνίζονται σουίτες, ο ελληνικός τουρισμός στήνεται πάνω σε εργατικά θαύματα.
Παρόλο που κατά καιρούς υπάρχουν μαρτυρίες «έξωσης» δημοσίων υπαλλήλων από κατοικίες στα νησιά, το υπουργείο Τουρισμού έχει δώσει τη δυνατότητα αξιοποίησης των εγκαταστάσεων δωματίων προσωπικού των ξενοδοχειακών καταλυμάτων προκειμένου να διατίθενται προς μίσθωση από προσωπικό του ευρύτερου δημοσίου τομέα (όπως ενδεικτικά ιατρών και νοσηλευτών του ΕΣΥ, Κέντρων Υγείας, δασκάλων και καθηγητών, πυροσβεστών εποχικής απασχόλησης), κάτι που έχει θεσμοθετήσει από το 2024. Σύμφωνα με τις ελάχιστες απαιτήσεις που έχουν καθοριστεί, οι χώροι διαμονής πρέπει να έχουν εμβαδόν τουλάχιστον 14 τ.μ. για δίκλινα υπνοδωμάτια και κοινόχρηστη κουζίνα τουλάχιστον 15 τ.μ., ώστε να διασφαλίζονται αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για το προσωπικό, ενώ επιβάλλεται πρόστιμο ύψους 10.000 ευρώ όταν διαπιστωθεί έλλειψη των κατ’ ελάχιστον παραπάνω προδιαγραφών στους χώρους.
Ως λύση προέβαλε τη δημιουργία κατοικιών σε σχεδόν «παροπλισμένες» ξενοδοχειακές μονάδες, ο Αχιλλέας Κωνσταντακόπουλος, κατά τη διάρκεια της παρουσίας του στο 6ο Συνέδριο Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων. Σύμφωνα με τον ίδιο, «η Πορτογαλία και η Ισπανία έχουν τουρισμό όλο το χρόνο, όχι μόνο επειδή έχουν σωστά τουριστικά προϊόντα, αλλά επειδή έχουν ζήτηση χάρη στους αγοραστές κατοικιών που θέλουν να αποσβέσουν». Φέρνοντας το παράδειγμα της Ίμπιζας, ο ίδιος πρόσθεσε ότι πρέπει η αγορά να λύσει το πρόβλημα. «Τα ξενοδοχεία ενός και δύο αστέρων θα αντιμετωπίσουν προβλήματα εξαιτίας του ανταγωνισμού. Αποσύρονται κλίνες από την αγορά, μετατροπή σε δωμάτια εργαζομένων, δημοσίων υπαλλήλων, αστυνομικών και γιατρών και παράλληλα δυνατότητα δόμησης της μισής έκτασης σε νέα ξενοδοχεία υψηλού επιπέδου».
Την ίδια άποψη συμμερίστηκε και ο Ευτύχης Βασιλάκης. «Υπάρχει ένα πρόβλημα το οποίο δημιουργήθηκε σε μεγάλο βαθμό από το γεγονός ότι δε χτιζόταν τίποτα. Σήμερα δεν έχουμε χέρια για να χτίσουμε. Άρα η καλύτερη αξιοποίηση, η εξισορρόπηση των αναγκών των εργαζομένων με ανάγκες του τόπου είναι η λύση, χρειάζεται μεγαλύτερη ευρύτητα».
Πάντως, ορισμένες εταιρείες στην Ελλάδα έχουν ήδη προχωρήσει, ή σχεδιάζουν, την κατασκευή κατοικιών για εργαζομένους στον τουριστικό τομέα, είτε ενταγμένων σε σύνθετες τουριστικές αναπτύξεις είτε ως αυτόνομες υποστηρικτικές υποδομές. Την ίδια στιγμή, πληθαίνουν οι πρωτοβουλίες για τη δημιουργία στέγης ειδικά για εποχικούς εργαζομένους, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το οξύ πρόβλημα της έλλειψης διαθέσιμων κατοικιών στους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της χώρας.
Η Grivalia Hospitality σχεδιάζει την ανάπτυξη πολυτελούς θερέτρου που περιλαμβάνει ξενοδοχείο 302 κλινών, εγκαταστάσεις ευεξίας, εστιατόρια, χώρους άθλησης, καθώς και χώρους διαμονής και ψυχαγωγίας για το προσωπικό στο Six Senses Megalonisos στους Πεταλιούς της Εύβοιας. Η Aktor είχε αναλάβει την κατασκευή συγκροτήματος κατοικιών στην Άνω Μερά Μυκόνου, ειδικά σχεδιασμένο για τη φιλοξενία εργαζομένων τουριστικών επιχειρήσεων. Το έργο περιλαμβάνει 95 δωμάτια με συνολική δυναμικότητα 248 κλινών. Η επένδυση ανέρχεται σε 12 εκατ. ευρώ και χρηματοδοτείται με 10 εκατ. ευρώ. Το συγκρότημα αναπτύσσεται σε τέσσερα ιδιόκτητα οικόπεδα της εταιρείας, με συνολική δομημένη επιφάνεια 3.500 τ.μ..
Ανάλογη, βέβαια, είναι η κατάσταση και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στη Βαρκελώνη τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 70% την τελευταία δεκαετία, ενώ στις Βαλεαρίδες Νήσους, η αύξηση έφτασε το 158%, καθιστώντας τη στέγαση απρόσιτη για πολλούς εργαζομένους. Η αλυσίδα ξενοδοχείων Melia αγοράζει ακίνητα για τη στέγαση των εργαζομένων της, αντιμετωπίζοντας την κρίση στέγασης που προκαλείται και από την αύξηση των βραχυχρόνιων ενοικιάσεων μέσω πλατφορμών, όπως το Airbnb.
Και στην Ιταλία, στο νησί Κάπρι, η αύξηση του τουρισμού έχει οδηγήσει σε έλλειψη προσιτής στέγασης, αναγκάζοντας εργαζομένους, όπως δάσκαλοι και γιατροί, να μετακινούνται καθημερινά από την ηπειρωτική χώρα. Εκεί, οι τοπικές αρχές έχουν επιβάλει τέλος επίσκεψης και εξετάζουν περιορισμούς στις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις για να αντιμετωπίσουν την υπερτουρισμό και την κρίση στέγασης.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.