Η αγορά ακινήτων, τόσο σε ελληνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο φαίνεται να αλλάζει πρόσωπο, καθώς δεν αρκεί πλέον να έχεις «καλά τετραγωνικά» σε «καλή τοποθεσία».
Οι νέες δυνάμεις που διαμορφώνουν το real estate διεθνώς -η κλιματική κρίση, η κοινωνική ανισότητα, η τεχνητή νοημοσύνη, η απαίτηση για βιωσιμότητα- επηρεάζουν δραστικά και τον πυρήνα της ελληνικής αγοράς.
Κάπως έτσι, το real estate παύει να αποτελεί απλώς έναν παραδοσιακό επενδυτικό τομέα και μετατρέπεται σε σταυροδρόμι περιβαλλοντικής συνείδησης, τεχνολογικής καινοτομίας και κοινωνικής ευθύνης.
Διεθνείς τάσεις που διαμορφώνουν τον νέο χάρτη
Χαρακτηριστικά είναι τα συμπεράσματα από το 31ο συνέδριο της European Real Estate Society (ERES), κατά τη διάρκεια του οποίου αναδείχθηκαν παγκόσμιες τάσεις που επηρεάζουν και την Ελλάδα.
Τάσεις που ξεκινούν από τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης στις αποτιμήσεις και τον σχεδιασμό και εκτείνονται μέχρι τις νέες απαιτήσεις για «πράσινη» χρηματοδότηση και την ανάγκη κοινωνικά βιώσιμων μοντέλων κατοικίας.
Ο κλιματικός κίνδυνος έχει περάσει από την περιφέρεια στον πυρήνα των στρατηγικών, με νέους δείκτες και συστήματα αποτίμησης ακινήτων να ενσωματώνουν κριτήρια ανθεκτικότητας, εξοικονόμησης ενέργειας και χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα.
Πιστοποιήσεις, Τεχνολογία και ESG
Όπως γίνεται πλέον όλο και πιο ορατό, το real estate του 21ου αιώνα απαιτεί νέους επαγγελματίες και νέες μεθόδους. Πιστοποιήσεις όπως το LEED και το WELL, συστήματα αυτοματισμού (BMS), χρήση AI και ψηφιακών εργαλείων για real-time διαχείριση κατανάλωσης, αλλάζουν τα δεδομένα.
Στην Ευρώπη υλοποιούνται ήδη έργα όπως το Ectogrid του Λονδίνου με αντλίες θερμότητας, ενώ στη Στοκχόλμη ξεκινά η κατασκευή της “Wood City” – της μεγαλύτερης ξύλινης πόλης στον κόσμο.
Η ελληνική πραγματικότητα: Μια νέα γενιά «πράσινων έργων»
Η Ελλάδα προσαρμόζεται δυναμικά στο νέο αυτό πρότυπο. Ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το έργο στο Ελληνικό, που αποτελεί τη μεγαλύτερη αστική ανάπλαση στην Ευρώπη.
Στην καρδιά του έργου βρίσκεται η βιωσιμότητα με σχεδιασμό για 2 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα πρασίνου, κτήρια σχεδιασμένα με προδιαγραφές LEED και WELL, προηγμένα συστήματα διαχείρισης ενέργειας και υδάτων, ήπιες μορφές μετακίνησης και ένα σύνολο υπηρεσιών που ενσαρκώνουν το πρότυπο της 15λεπτης πόλης.
Η Lamda Development δεν σχεδιάζει απλώς ένα νέο κομμάτι της πόλης, αλλά ένα παράδειγμα για το πώς μπορεί να λειτουργεί ένα βιώσιμο αστικό περιβάλλον.
Στην Αθηναϊκή Ριβιέρα, από τον Άλιμο μέχρι τη Βουλιαγμένη, το real estate αποκτά νέο χαρακτήρα. Οι αναπτύξεις κατοικιών, ξενοδοχείων και εμπορικών ζωνών σχεδιάζονται με σεβασμό στο περιβάλλον, ενσωματώνοντας διαδρόμους πρασίνου, πεζοδρόμους, ποδηλατόδρομους και άμεση σύνδεση με τη θαλάσσια ζώνη.
Ο στόχος είναι διπλός και περιλαμβάνει τόσο την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής για τους κατοίκους όσο και την ενίσχυση της τουριστική και επενδυτική ελκυστικότητα της περιοχής με όρους βιώσιμης ανάπτυξης.
Τα εμπορικά έργα Riviera Galleria και Εllinikon Mall ακολουθούν την ίδια κατεύθυνση. Στόχος τους είναι η πιστοποίηση Gold LEED και η αρχιτεκτονική τους εστιάζει στη μέγιστη αξιοποίηση φυσικού φωτισμού, την αποδοτική ψύξη και θέρμανση και τη χρήση πράσινων ταρατσών. Ο συνδυασμός εμπορικής δραστηριότητας και περιβαλλοντικής ευαισθησίας αποτελεί πλέον προϋπόθεση για τη βιωσιμότητα τέτοιων επενδύσεων.
Εξίσου εμβληματική είναι η περίπτωση του Πύργου Πειραιά. Το εμβληματικό κτήριο του λιμανιού, ύστερα από δεκαετίες αδράνειας, ανακαινίζεται ριζικά με στόχο να κατακτήσει την πιστοποίηση LEED Platinum.
Ο σχεδιασμός βασίζεται σε αρχές βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, με βιώσιμα υλικά, θερμομονώσεις τελευταίας τεχνολογίας και έξυπνα συστήματα διαχείρισης ενέργειας και φωτισμού. Η ανάπλαση αυτή φιλοδοξεί να μετατρέψει τον Πύργο σε ενεργειακά αυτόνομο και πλήρως ενταγμένο στον νέο, «πράσινο» ιστό της πόλης.
Ένα ανάλογο παράδειγμα αποτελεί και το νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού στον Βοτανικό, που ξεφεύγει από τη λογική ενός απλού αθλητικού έργου. Ο σχεδιασμός προβλέπει ενεργειακή απόδοση, φυσικό αερισμό, υλικά χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα και βιοκλιματικές παρεμβάσεις που θα συμβάλουν στην ανάταξη μιας περιοχής που για χρόνια ήταν περιβαλλοντικά και κοινωνικά παραμελημένη.
Τέλος, στον τομέα των logistics, ξεχωρίζει το νέο εμπορευματικό κέντρο στον Ασπρόπυργο, το οποίο υιοθετεί σχεδιασμό με ελάχιστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και ενσωματώνει φωτοβολταϊκά 25MW. Το έργο αναδεικνύει πώς ακόμη και οι πιο βιομηχανικές χρήσεις μπορούν να εξελιχθούν μέσα από τη βιώσιμη τεχνολογία και τις νέες προδιαγραφές ESG. Η επένδυση θα ξεπεράσει τα 300 εκατ. ευρώ, ενώ το έργο θα πραγματοποιηθεί από τη Streem Development που ανήκει στο αμερικανικό επενδυτικό κεφάλαιο ΗΙG Capital.
Η φιλοξενία ως πρωταγωνιστής της μετάβασης
Την ίδια στιγμή, η ξενοδοχειακή αγορά ενσωματώνει με ταχείς ρυθμούς πρακτικές βιωσιμότητας.
Σύμφωνα με το ΙΤΕΠ, περίπου 200 εκατ. ευρώ από τα 1 δισ. επενδύσεων το 2024 διοχετεύθηκαν σε πράσινες παρεμβάσεις μεταξύ των οποίων ενεργειακά τζάμια, BMS, θερμομόνωση, σταθμοί φόρτισης EV και αισθητήρες κατανάλωσης.
Τα 4άστερα και 5άστερα ξενοδοχεία ηγούνται, ενώ τα μικρότερα επενδύουν σε απλές, άμεσα εφαρμόσιμες λύσεις.
Παράλληλα, προχωρούν δράσεις διαχείρισης αποβλήτων και νερού, με ραγδαία αύξηση υποδομών ανακύκλωσης, επαναχρησιμοποίησης πετσετών και καταγραφής food waste.
Σημειώνεται ότι το 21% των μονάδων διαθέτει πλέον συστήματα παρακολούθησης κατανάλωσης ενέργειας.
Ο κοινωνικός ρόλος της Βιωσιμότητας
Η στροφή στη βιωσιμότητα δεν είναι μόνο τεχνική ή επενδυτική υπόθεση αλλά και κοινωνική. Οι «πράσινες» πόλεις συμβάλλουν στην ποιότητα ζωής, μειώνουν το ενεργειακό κόστος, ενισχύουν τη δημόσια υγεία και δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας.
Προγράμματα όπως το «Σπίτι μου 2», παρεμβάσεις για φοιτητική στέγη και νέα μοντέλα προσιτής κατοικίας αντανακλούν την ανάγκη για δίκαιη πρόσβαση σε ένα βιώσιμο μέλλον.
Η ελληνική αγορά μπορεί να επωφεληθεί εάν δοθούν κίνητρα για συμπεριληπτικές επενδύσεις που ενισχύουν την κοινωνική συνοχή.
Σε κάθε περίπτωση, και παρά την πρόοδο, το πλαίσιο παραμένει πολυδιάστατο. Η εκτόξευση των τιμών σε μία σειρά από περιοχές μαρτυρά ότι η βιωσιμότητα έρχεται μαζί και με προκλήσεις.
Οι πολιτικές πρέπει να εξισορροπούν ανάμεσα στην περιβαλλοντική και κοινωνική απόδοση. Επιπλέον, η τεχνολογική μετάβαση απαιτεί επιμόρφωση, πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία και στρατηγική υποστήριξη των ΜμΕ.
Κρίσιμο αλλά ενδιαφέρον σταυροδρόμι
Η αγορά real estate στην Ελλάδα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο αλλά και ενδιαφέρον σταυροδρόμι.
Η βιωσιμότητα είναι ο νέος κανόνας
Το περιβάλλον, η τεχνολογία και η κοινωνία δεν είναι πια εξωτερικές παράμετροι, αλλά θεμελιώδεις παράγοντες για την αποτίμηση, τον σχεδιασμό και τη βιωσιμότητα των έργων.
Από τα μεγάλα έργα αστικής ανάπλασης έως τα μικρά τουριστικά καταλύματα, ο κλάδος κινείται –αν και με ανομοιογένεια– προς ένα πιο πράσινο και κοινωνικά δίκαιο μέλλον καθώς η βιωσιμότητα δεν είναι πλέον πολυτέλεια αλλά ο νέος κανόνας.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
