Η καθημερινότητα των Ελλήνων βρίσκεται σε φάση βαθιάς ψηφιακής αναδιάρθρωσης. Από τις διαδικτυακές αγορές και τη συνεχή παρουσία στα κοινωνικά δίκτυα μέχρι τη ραγδαία εξάπλωση της τεχνητής νοημοσύνης, η τεχνολογία παύει να είναι απλό εργαλείο και εξελίσσεται σε καθοριστικό παράγοντα που διαμορφώνει συνήθειες, αντιλήψεις και τρόπους ζωής. Το κινητό τηλέφωνο, που πριν από λίγα χρόνια περιοριζόταν κυρίως στην επικοινωνία, έχει μετατραπεί σε ατομικό κέντρο πληροφόρησης, εργασίας και ψυχαγωγίας, αποτυπώνοντας τη μετάβαση σε μια κοινωνία που λειτουργεί σχεδόν εξ ολοκλήρου σε ψηφιακό περιβάλλον.
Τα δεδομένα αυτά προκύπτουν από την τελευταία έκδοση της έρευνας Focus on Tech Life της Focus Bari. Τα φετινά ευρήματα σκιαγραφούν μια κοινωνία που υιοθετεί γρήγορα την τεχνολογία και παράλληλα αναζητά ισορροπίες ανάμεσα στην καινοτομία και την ανθρώπινη διάσταση της καθημερινότητας. Σύμφωνα με την έρευνα, το 99% των Ελλήνων χρησιμοποιεί πλέον smartphone, ενώ οι περισσότεροι αφιερώνουν καθημερινά κατά μέσο όρο 131 λεπτά στην οθόνη του κινητού τους. Στις ηλικίες 16 έως 24 ετών, ο χρόνος αυτός ανεβαίνει στα 168 λεπτά ημερησίως, κάτι που δείχνει ότι για τους νεότερους η ψηφιακή συνδεσιμότητα δεν είναι μια απλή συνήθεια, αλλά αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητάς τους. Η αυξημένη χρήση εξηγείται από την ανάγκη για άμεση πληροφόρηση, τη διαρκή επικοινωνία με άλλους χρήστες και την ψυχαγωγία μέσα από περιεχόμενο βίντεο, μουσική ή παιχνίδια.
Η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί το νέο πεδίο εξοικείωσης των πολιτών με την ψηφιακή εποχή. Τρεις στους πέντε Έλληνες, δηλαδή ποσοστό 60%, έχουν ήδη δοκιμάσει εφαρμογές που βασίζονται σε τεχνολογίες AI, όπως εργαλεία συνομιλίας ή δημιουργίας περιεχομένου. Η εξοικείωση είναι πιο έντονη στις γυναίκες και στις ηλικίες έως 44 ετών, γεγονός που δείχνει ότι η νέα τεχνολογία απευθύνεται σε ευρύτερα κοινά. Η διάδοση της ΤΝ συνδέεται με την αυξημένη εμπιστοσύνη προς τα ψηφιακά μέσα, με τη χρήση τους στην εργασία, αλλά και με την επιθυμία για δημιουργικότητα και ευκολία μέσα από την αυτοματοποίηση.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει παγιωθεί ως βασικός τρόπος κατανάλωσης. Οκτώ στους δέκα Έλληνες, δηλαδή ποσοστό 80%, πραγματοποίησαν διαδικτυακές αγορές το τελευταίο εξάμηνο, με τις χρεωστικές κάρτες να αποτελούν το κυριότερο μέσο πληρωμής. Η εξάπλωση αυτή αποδίδεται στην αναζήτηση ευκολίας και ταχύτητας, στη δυνατότητα επιλογών και στη βελτίωση των συστημάτων ασφάλειας στις συναλλαγές. Παράλληλα, η εξοικείωση με τις ηλεκτρονικές αγορές που ενισχύθηκε κατά την περίοδο της πανδημίας έχει οδηγήσει στη διαμόρφωση μιας νέας καταναλωτικής κουλτούρας που πλέον διατηρείται σταθερή.
Στον χώρο των κοινωνικών δικτύων η συμμετοχή είναι σχεδόν καθολική. Το 95% των γυναικών και το 92% των ανδρών δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν καθημερινά social media, τα οποία έχουν εξελιχθεί από απλό μέσο ψυχαγωγίας σε κεντρικό χώρο ενημέρωσης και κοινωνικής επιρροής. Μέσα από αυτά, οι χρήστες συμμετέχουν στον δημόσιο διάλογο, ενημερώνονται, αλληλεπιδρούν και διαμορφώνουν καταναλωτικές τάσεις. Παράλληλα, τα μέσα αυτά ενισχύουν την προβολή των επιχειρήσεων και λειτουργούν ως εργαλείο αυτοέκφρασης και επαγγελματικής ταυτότητας.
Η ψηφιακή ενσωμάτωση δεν είναι όμως ομοιόμορφη. Το λεγόμενο ψηφιακό χάσμα εξακολουθεί να διακρίνει την ελληνική κοινωνία.
Οι πολίτες άνω των 50 ετών, και κυρίως οι γυναίκες αυτής της ηλικιακής ομάδας, εκφράζουν περισσότερες ανησυχίες για τις επιπτώσεις της υπερβολικής χρήσης της τεχνολογίας, όπως η αποξένωση, η απώλεια προσωπικής επαφής και η εξάρτηση από τις οθόνες. Οι νεότερες γενιές, αντίθετα, βλέπουν στην τεχνολογία μια ευκαιρία για δημιουργία, επικοινωνία και κοινωνική ένταξη.
Η εικόνα αυτή αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Η έκθεση της Eurostat Digitalisation in Europe – 2025 δείχνει ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε φάση ψηφιακής ωρίμανσης και ότι η τεχνολογία έχει διεισδύσει σε όλες τις πτυχές της ζωής των πολιτών. Το 93% των Ευρωπαίων χρησιμοποιεί το διαδίκτυο, το 77% πραγματοποιεί διαδικτυακές αγορές και το 72% κάνει χρήση τραπεζικών υπηρεσιών μέσω ίντερνετ, ενώ το 70% αξιοποιεί ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες. Παράλληλα, το 76% των πολιτών χρησιμοποιεί κάποια συνδεδεμένη συσκευή, γεγονός που αποδεικνύει την εξάπλωση του Internet of Things στην καθημερινότητα.
Στον επιχειρηματικό τομέα, το 74% των ευρωπαϊκών εταιρειών έχει φτάσει σε βασικό επίπεδο ψηφιακής ωριμότητας, όμως μόνο το 13% αξιοποιεί τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης και το 22% προσφέρει εκπαίδευση σε ψηφιακές δεξιότητες. Περίπου 10 εκατομμύρια εργαζόμενοι απασχολούνται σε επαγγέλματα πληροφορικής, αντιστοιχώντας στο 5% του εργατικού δυναμικού της Ένωσης, αν και ο ευρωπαϊκός στόχος είναι να φτάσουν τα 20 εκατομμύρια έως το 2030. Παρά την πρόοδο, το 44% των πολιτών της Ε.Ε. εξακολουθεί να στερείται βασικών ψηφιακών δεξιοτήτων, κάτι που αναδεικνύει την ανάγκη για περισσότερη εκπαίδευση και ισότιμη πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες.
Η Ελλάδα βαδίζει με ταχύτητα προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό, αναζητώντας ωστόσο ισορροπία ανάμεσα στην τεχνολογική και την κοινωνική πρόοδο, όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη. Το επόμενο στοίχημα δεν είναι μόνο η πρόσβαση στα μέσα, αλλά η ουσιαστική αξιοποίησή τους με ασφάλεια και υπευθυνότητα. Η ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων, η προστασία των προσωπικών δεδομένων και η καλλιέργεια μιας κουλτούρας υπεύθυνης χρήσης της τεχνολογίας θα καθορίσουν αν αυτή η γρήγορη μετάβαση θα αποφέρει πραγματικά κοινωνικά και οικονομικά οφέλη.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
