Παρά τις πληθωριστικές πιέσεις και τη συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης, η οργανωμένη λιανική τροφίμων παραμένει ένας από τους πιο στιβαρούς πυλώνες της οικονομίας.
Έτσι, οι μεγάλοι παίκτες συνεχίζουν να επενδύουν σε δίκτυα, υπηρεσίες και υποδομές, διεκδικώντας μερίδιο σε μια πίτα που δεν παύει να αναδιανέμεται.
Στο επίκεντρο της «μάχης» βρίσκεται ο Σκλαβενίτης, ο οποίος εξακολουθεί να λειτουργεί ως «βαρόμετρο» για την αγορά, έχοντας εδραιώσει την κυριαρχία του μετά την εξαγορά του Μαρινόπουλου, η οποία πολλαπλασίασε τόσο τα σημεία παρουσίας όσο και τον τζίρο.
Ταυτόχρονα βέβαια οι ανταγωνιστές του δεν μένουν άπραγοι και αναπτύσσουν τις δικές τους στρατηγικές.
Η Lidl πιέζει σταθερά στο μέτωπο της τιμής, ο Βασιλόπουλος «χτίζει» δίκτυο γειτονιά-τη-γειτονιά μέσω franchise, ο Μασούτης με τη συμφωνία για την Κρητικός στοχεύει στην ουσιαστική του κάθοδο στην Αττική, τα Carrefour επιχειρούν δυναμική επιστροφή συνδυάζοντας νοσταλγία με καινοτομίες και η Metro επενδύει συστηματικά στο δίκτυό της.
Το σκηνικό συμπληρώνουν δίκτυα όπως τα Bazaar και ο Γαλαξίας, που επιδιώκουν συγκριτικό πλεονέκτημα με στοχευμένες κινήσεις.
Τι μαρτυρά η μεγάλη εικόνα
Ο κλάδος βρίσκεται σε φάση ανασχηματισμού, με συμφωνίες που ωριμάζουν και αναμένεται να αλλάξουν ισορροπίες και μερίδια.
Ο «θρόνος» ανήκει σταθερά στον Σκλαβενίτη, η δεύτερη θέση φαίνεται -παρά την απουσία επίσημων στοιχείων- να πηγαίνει στη γερμανική Lidl, ενώ με την ολοκλήρωση της εξαγοράς της Κρητικός η Μασούτης διεκδικεί την τρίτη από την ΑΒ Βασιλόπουλος.
Σημαντικό ρόλο φυσικά διαδραματίζει και ο τουρισμός καθώς ολοένα περισσότεροι επισκέπτες στρέφονται στα σούπερ μάρκετ, τροφοδοτώντας πρόσθετη ζήτηση σε όλη τη σεζόν.
Σκλαβενίτης: Πρωτιά που δεν αμφισβητείται
Η αγορά των σούπερ μάρκετ μπορεί να έχει έντονο ανταγωνισμό, η πρώτη θέση όμως αυτή τη στιγμή ανήκει δεδομένα σε έναν. Το 2024 ο τζίρος του ομίλου Σκλαβενίτης ανέβηκε στα 5,56 δισ. ευρώ από 5,15 δισ. ένα χρόνο πριν, μια άνοδος της τάξης του 7,8%.
Το μικτό αποτέλεσμα άγγιξε τα 1,44 δισ. (έναντι 1,35 δισ.), ενώ η λειτουργική κερδοφορία (EBITDA) διαμορφώθηκε στα 374,6 εκατ. ευρώ.
Τα καθαρά κέρδη μετά φόρων αυξήθηκαν στα 108,7 εκατ. από 97 εκατ., επιβεβαιώνοντας ότι η κλίμακα αποδίδει, όχι μόνο σε πωλήσεις αλλά και σε αποτέλεσμα. Η καθαρή θέση ενισχύθηκε στα 361 εκατ. από 305 εκατ., την ώρα που οι επενδύσεις σε πάγια within the year έφτασαν τα 179,4 εκατ. ευρώ.
Το βλέμμα είναι ήδη στραμμένο σε ένα νέο επενδυτικό κύκλο για το 2026-2027, συνολικού ύψους περίπου 350 εκατ. ευρώ. Εμβληματικό μέρος του σχεδίου είναι το μεγάλο FoodHall στον Ρέντη, στις εγκαταστάσεις της πρώην ΠΙΤΣΟΣ, ένας πολυχώρος που φιλοδοξεί να επαναπροσδιορίσει την εμπειρία αγορών συνδυάζοντας γαστρονομία, ψυχαγωγία και πολιτισμό.
Σε επίπεδο δικτύου, τα καταστήματα ήταν 539 στο τέλος του 2024 και σήμερα ανέρχονται σε 541, με περίπου 753.000 επισκέπτες ημερησίως και 41.633 εργαζόμενους.
Επί της ουσίας λοιπόν μιλάμε για ένα μοντέλο κλίμακας, επενδύσεων και υποδομών που ορίζει τον ρυθμό της αγοράς.
ΑΒ Βασιλόπουλος: Η προσπάθεια για επαναφορά μέσω franchise και τεχνολογίας
Η ΑΒ βρίσκεται σε φάση ανασύνταξης με στόχο την επιστροφή στην κερδοφορία. Το 2024 κατέγραψε ζημιές 15,8 εκατ. ευρώ, ωστόσο οι λειτουργικοί δείκτες δείχνουν ανάκτηση δυνάμεων καθώς τα λειτουργικά κέρδη αυξήθηκαν πάνω από 2x στα 13,8 εκατ. ευρώ και το προσαρμοσμένο EBITDA ανέβηκε στα 26,7 εκατ. ευρώ.
Τα διαθέσιμα κεφάλαια ενισχύθηκαν επίσης στα 68,7 εκατ. ευρώ. Ο κύκλος εργασιών διαμορφώθηκε στα 1,94 δισ., καταγράφοντας υποχώρηση 1,8% από τα 1,97 δισ. του 2023, μια «θυσία» που αποδίδεται στην αναδιάρθρωση του δικτύου.
Η στρατηγική προτεραιότητα είναι σαφής και περιλαμβάνει ενίσχυση και ανάπτυξη μέσω franchise, επενδύσεις 41,5 εκατ. ευρώ σε νέα σημεία, πράσινες υποδομές, αποθήκες και τεχνολογία.
Το 2024 έκλεισε με 624 καταστήματα, με ορίζοντα τα 670 ως το τέλος του 2025, κυρίως μικρού μεγέθους σε αστικά σημεία. Μακροπρόθεσμα, ο στόχος φτάνει στα 900 καταστήματα έως το 2028, με μοχλό το δίκτυο συνεργατών.
Πρόκειται για ένα μοντέλο «γειτονιάς» που δίνει στην ΑΒ πρόσβαση σε μικρο-αγορές και ταχύτητα ανάπτυξης χωρίς υπερβολικό κεφαλαιακό βάρος.
Μασούτης: Έτοιμος για την κάθοδο στην Αθήνα
Η συμφωνία της Μασούτης με την Κρητικός βρίσκεται ένα βήμα πριν από την ολοκλήρωση και αναμένεται να αναβαθμίσει την πρώτη τόσο σε μέγεθος όσο και σε γεωγραφικό αποτύπωμα, κυρίως στην Αττική.
Για το 2024 ο τζίρος του ομίλου ανήλθε σε 1,14 δισ. ευρώ, ενισχυμένος κατά 5,9%, ενώ τα μικτά κέρδη διαμορφώθηκαν στα 287,5 εκατ. καταγράφοντας άνοδο 8,3%). Την ίδια ώρα, τα EBIT βρέθηκαν στα 27,3 εκατ. (+8%) και το EBITDA στα 72,2 εκατ. (+7,9%).
Παρά τη βελτίωση στη λειτουργική εικόνα, η καθαρή κερδοφορία υποχώρησε ελαφρά στα 5,97 εκατ. από 6,26 εκατ. ευρώ, καθώς το χρηματοοικονομικό κόστος ανέβηκε στα 18,3 εκατ. ευρώ.
Τα ίδια κεφάλαια κινήθηκαν στα 121 εκατ., το ενεργητικό στα 813 εκατ., ενώ το ανθρώπινο δυναμικό αυξήθηκε σε 13.124 εργαζομένους, από 12.886).
Ακόμα, η αλυσίδα προγραμματίζει στο τέλος του 2025 ένα ακόμη Grand Μασούτης στις Τρεις Γέφυρες, μαζί με την ανάπτυξη δύο εννεαώροφων πολυκατοικιών στο ίδιο οικόπεδο.
Σε συνδυασμό με την στόχευση στην αγορά της Αθήνας, ο Μασούτης δείχνει έτοιμος να διεκδικήσει ακόμα μεγαλύτερο μερίδιο παρά τον έντονο αγωνισμό.
Κρητικός: Γρήγορη ανάπτυξη αλλά με «κόστος» κεφαλαίου
Από την πλευρά της, η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός έκλεισε το 2024 με αύξηση πωλήσεων στα 777,7 εκατ. ευρώ από 702 εκατ. καταγράφοντας άνοδο 10,78% και επιβεβαιώνοντας την επιθετική στρατηγική ανάπτυξης των τελευταίων ετών.
Ακόμη πιο έντονη ήταν η βελτίωση στο μικτό αποτέλεσμα, που ανέβηκε κατά 16,3% στα 184,5 εκατ., με το μικτό περιθώριο να βελτιώνεται στο 23,73%, από 22,59%, ένδειξη καλύτερων εμπορικών συμφωνιών και διαχείρισης. Ακόμα, το EBITDA έφτασε τα 37 εκατ. (+13,1%) με περιθώριο 4,75%.
Ωστόσο, την ίδια ώρα, στα κέρδη προ φόρων σημειώθηκε πτώση 15%, αφού αυτά βρέθηκαν στα 4,7 εκατ. από 5,5 εκατ., ενώ και στα καθαρά κέρδη υπήρξε μείωση ~14%, υποχωρόντας στα 3,9 εκατ. από 4,7 εκατ. ευρώ.
Πρόκειται για μία εξέλιξη που εξηγείται καθώς τα χρηματοοικονομικά έξοδα «φούσκωσαν» στα 10,6 εκατ. (+21,3%), τόσο από δάνεια όσο και από μισθώσεις/δικαιώματα χρήσης. Τα σημεία πώλησης μειώθηκαν στα 874 (από 896), ενώ το προσωπικό ξεπέρασε τους 4.000.
Ουσιαστικά, η εταιρεία κέρδισε όγκο και εμπορική ισχύ, αλλά πλήρωσε το τίμημα του ακριβότερου χρήματος, ένα trade-off που η ένταξη στη Μασούτης μπορεί να εξομαλύνει μέσω οικονομιών κλίμακας.
METRO / My Market: Στο επίκεντρο franchise και ανακαινίσεις
Η METRO ΑΕΒΕ έκλεισε το 2024 με ενοποιημένες καθαρές πωλήσεις 1,62 δισ. ευρώ, ενισχυμένες κατά 1,9%, και πρόβλεψη για 1,7 δισ. το 2025, ενώ στο δίκτυο προστέθηκαν 26 νέα καταστήματα, επιβεβαιώνοντας ότι η οργανική ανάπτυξη παραμένει σε τροχιά.
Στη γραμμή κερδοφορίας, το EBITDA διαμορφώθηκε στα 75 εκατ. ευρώ (από 77,2 εκατ.), τα κέρδη προ φόρων στα 23 εκατ. (από 31,4 εκατ.) και τα καθαρά κέρδη στα 23,01 εκατ. (από 26,1 εκατ.). Οι επενδύσεις έφτασαν τα 47 εκατ., κυρίως για επέκταση δικτύου.
Παρατηρείται δηλαδή μια υποχώρηση στα κέρδη παρά την -μικρή- αύξηση του τζίρου. Σύμφωνα μς τις εκτιμήσεις, οι πιέσεις από ενέργεια, καύσιμα, ενοίκια και επιτόκια, αλλά και από παρεμβάσεις στην εμπορική πολιτική, «στένεψαν» τα περιθώρια.
Για το 2025 προβλέπονται τρία νέα καταστήματα και εκτεταμένες ανακαινίσεις σε εννέα. Σήμερα το δίκτυο αριθμεί 270 σημεία, εκ των οποίων 43 My market Local (franchise), ενώ ως το τέλος του 2025 αναμένονται 33 νέες προσθήκες, με τα Local να γίνονται 70 συνολικά και τα 14 εξ αυτών να βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη.
Η Metro αποτελεί μια σταθερή δύναμη της αγοράς που επενδύει στο μοντέλο «κοντά στον πελάτη», διευρύνοντας footprint και φρεσκάροντας εμπειρία, αναζητά όμως ίσως το κάτι παραπάνω που θα τη βοηθήσει να αναπτυχθεί περισσότερο.
Carrefour: Επιστροφή με μίγμα νοσταλγίας και νέων κινήσεων
Μια ακόμα κίνηση που έχει στρέψει πάνω της την προσοχή της αγοράς είναι αυτή της Retail & More (θυγατρική του ομίλου AVE) που «έφερε πίσω» τα Carrefour.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, καταγράφει καθαρή βελτίωση δεικτών καθώς στο α’ εξάμηνο 2025, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών από συνεχιζόμενες δραστηριότητες ανήλθε στα 13,33 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας άνοδο 14,3%.
Σε επίπεδο μητρικής, οι πωλήσεις έφτασαν τα 7,11 εκατ., ενισχυμένο κατά 34,7% σε σχέση με το 2024, ενώ το EBITDA μπορεί να παραμένει αρνητικό σε ενοποιημένη βάση, παρουσιάζοντας ζημιές 914 χιλ., είναι όμως αισθητά καλύτερο σε σχέση με πριν.
Σε επίπεδο εταιρείας σημειώθηκαν για πρώτη φορά κέρδη 371 χιλ. ευρώ, έναντι ζημιών το 2024. Ακόμα, οι ενοποιημένες ζημίες μετά φόρων περιορίστηκαν στα 303 χιλ. ευρώ, ενώ η εταιρεία γύρισε σε καθαρή κερδοφορία 1,53 εκατ. ευρώ.
Το δίκτυο επεκτείνεται σε τουριστικούς προορισμούς, ενώ η αρχική συμφωνία για την απόκτηση του 40% της Bazaar θεωρείται στρατηγικό σημείο καμπής, αν τελικά υλοποιηθεί.
Το brand αξιοποιεί το «κεφάλαιο μνήμης» των Ελλήνων καταναλωτών, αλλά χτίζει και νέα αφήγηση με υπηρεσίες και συνεργασίες, ένας συνδυασμός που μπορεί να αποδώσει σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Bazaar: Aνάπτυξη με «καθαρό» ισολογισμό
Την δική της παρουσία διατηρεί στην αγορά η Bazaar, η οποία το 2024 είδε τον τζίρο της να φτάνει στα 248,37 εκατ. ευρώ, με σταθερό μικτό περιθώριο στο 24%.
Το μικτό κέρδος διαμορφώθηκε στα 61,91 εκατ. ευρώ, ενώ τα κέρδη προ φόρων ήταν 5,4 εκατ., καταγράφοντας μικρή υποχώρηση από τα 5,79 εκατ. την προηγούμενη χρονιά.
Ένα κρίσιμο στοιχείο πάντως είναι ο μηδενικός συνολικός δανεισμός και η κάλυψη των υποχρεώσεων από ίδια κεφάλαια. Παράλληλα, οι στοχευμένες επενδύσεις για ενίσχυση του δικτύου ξεπέρασαν τα 1,9 εκατ. ευρώ, με το ανθρώπινο δυναμικό να φτάνει τους 1.592 εργαζομένους.
Η Bazaar δείχνει ότι εδραιώνεται στον χώρο των convenience discount stores, με 162 καταστήματα, ιδιόκτητα και franchise, ενώ η πειθαρχία στον ισολογισμό δίνει «μαξιλάρι» για ευέλικτες κινήσεις σε περιβάλλον υψηλού κόστους.
Γαλαξίας: Πίεση στην κερδοφορία
Σε ό,τι αφορά στον Γαλαξία, η γνωστή αλυσίδα κινήθηκε το 2024 με μηδενικό δανεισμό, αλλά είδε τα κέρδη της να υποχωρούν αισθητά.
Ειδικότερα, ο κύκλος εργασιών διαμορφώθηκε στα 514,28 εκατ. ευρώ, μειωμένος κατά 3,99% από τα 535,6 εκατ. ευρώ, ενώ τα κέρδη προ φόρων μειώθηκαν στα 7,9 εκατ., επίδοση που μεταφράζεται σε απώλεια 53,6% από τα 17 εκατ. και τα καθαρά κέρδη στα 5,92 εκατ., μειωμένα κατά 56,9% από τα 13,8 εκατ.
Την ίδια ώρα, τα EBITDA καταγράφονται στα 16,65 εκατ. σημειώνοντας υποχώρηση 37,5% από τα 26,6 εκατ. ευρώ.
Πάντως, παρά την κάμψη, η εταιρεία τονίζει τη σταθερότητα της κερδοφορίας της σε περιβάλλον έντονου ανταγωνισμού, συνεχίζοντας στο μεταξύ να επενδύει καθώς πάνω από 5,1 εκατ. ευρώ κατευθύνθηκαν σε ίδρυση και λειτουργία νέων καταστημάτων, με αποσβέσεις 9,6 εκατ. ευρώ.
Το «συντηρητικό» χρηματοοικονομικό προφίλ προστατεύει από τους κραδασμούς των επιτοκίων, αλλά η εμπορική πίεση που δέχεται αποτελεί ένα πρόβλημα που αναζητά λύση.
Lidl: Με όπλο τις χαμηλές τιμές
Παρότι η Lidl δεν δημοσιεύει αντίστοιχα οικονομικά αποτελέσματα, υπολογίζεται ότι αυτή τη στιγμή βρίσκεται στη δεύτερη θέση της αγοράς.
Πρόκειται για μια κατάκτηση που έχει οικοδομηθεί πάνω στο value-for-money και στη δύναμη της ιδιωτικής ετικέτας.
Η «γραμμή» της είναι σαφής και περιλαμβάνει επιθετική τιμολόγηση, βελτίωση αγοραστικής εμπειρίας και υποστηρικτικές υποδομές.
Άλλωστε, σε μια περίοδο όπου η τιμή γίνεται ξανά ο υπ’ αριθμόν ένα παράγοντας επιλογής, το discount μοντέλο παραμένει εξαιρετικά ανταγωνιστικό.
Τι δείχνει η επόμενη μέρα
Η ελληνική αγορά σούπερ μάρκετ κινείται σε δύο ταχύτητες. Από τη μία, η κλίμακα και οι υποδομές, όπως αυτές του Σκλαβενίτη, δημιουργούν πλεονεκτήματα που δύσκολα ανατρέπονται βραχυπρόθεσμα.
Από την άλλη, οι κινήσεις των υπολοίπων παικτών, όπως για παράδειγμα τα franchise δίκτυα του Βασιλόπουλου, η στοχευμένη γεωγραφική επέκταση του Μασούτη μέσα από την Κρητικός, η «υβριδική» στρατηγική της Carrefour που συνδυάζει νοσταλγία και καινοτομία, οι χαμηλές τιμές των lidl και η ανάπτυξη της Metro διατηρεί τον ανταγωνισμό «ζωντανό» σε κάθε γειτονιά.
Η μάχη θα κριθεί στο ράφι
Με τους τουρίστες να ενισχύουν τις πωλήσεις εποχικά και το κόστος χρήματος να παραμένει κρίσιμος παράγοντας, η πολύπλοκη εξίσωση της κερδοφορίας θα λυθεί από όσους καταφέρουν να ισορροπήσουν ανάμεσα σε τιμή, εμπειρία, brand και δίκτυο.
Μπορεί λοιπόν ο «κυρίαρχος» δείχνει ακλόνητος, αλλά η μάχη για το υπόλοιπο της πίτας μόλις άρχισε και θα κριθεί εκεί όπου πάντα κρίνονται όλα, δηλαδή στο ράφι.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
