Οι πόλεις του κόσμου ανακαλύπτουν ξανά τα grand hotels, όχι ως αρχιτεκτονικά μνημεία αλλά ως ζωντανούς οργανισμούς κύρους, οικονομίας και κοινωνικής επιρροής…
… Οι χώροι που φιλοξένησαν βασιλείς, πολιτικούς, συγγραφείς και σκάνδαλα μετατρέπονται σε σκηνές όπου η πολυτέλεια ξανασυνδέεται με το δικαίωμα στην επιρροή. Στις αρχές του 20ού αιώνα, τα μεγάλα ξενοδοχεία ήταν το φυσικό σκηνικό της υψηλής τάξης. Το Ritz στο Παρίσι, το Savoy στο Λονδίνο, το Plaza στη Νέα Υόρκη, το Μεγάλη Βρεταννία στην Αθήνα. Εκεί γίνονταν οι συναντήσεις που άλλαζαν πολιτικές, εκεί διαμορφώνονταν οι συμμαχίες του χρήματος. Για δεκαετίες, το grand hotel ήταν σύμβολο εξουσίας γιατί συνδύαζε κάτι σπάνιο, την ιδιωτικότητα με τη δημόσια προβολή στον ίδιο χώρο. Η παγκοσμιοποίηση και η ψηφιακή κουλτούρα έμοιαζαν να το εκτοπίζουν. Τα boutique hotels και τα short stays έδωσαν προσωρινά άλλη έννοια στην πολυτέλεια, πιο άμεση, πιο «ανθρώπινη». Όμως η ανάγκη για κύρος δεν εξαφανίστηκε. Σήμερα, η επιστροφή των grand hotels λειτουργεί σαν επαναφορά ισορροπίας. Η νέα ελίτ αναζητά τόπους που προσφέρουν όχι μόνο πολυτέλεια, αλλά και την αίσθηση ότι συμμετέχει σε μια διαχρονική ιστορία.
Η αρχιτεκτονική του κύρους και η νέα τάξη των διαμονών
Η πολυτέλεια του 21ου αιώνα δεν χρειάζεται επιτήδευση. Χρειάζεται συνέχεια. Τα grand hotels επιβιώνουν επειδή διατηρούν το αρχιτεκτονικό τους βάρος και το μετατρέπουν σε εμπειρία. Οι ανακαινίσεις δεν στοχεύουν μόνο στην άνεση αλλά στην αποκατάσταση του μύθου. Η αισθητική τους, από τους μαρμάρινους διαδρόμους μέχρι τις αίθουσες με τα κρύσταλλα και τα βαριά ξύλα, δεν αντιγράφει το παρελθόν, το ανασυνθέτει. Ο επισκέπτης δεν επιλέγει απλώς ένα ξενοδοχείο, επιλέγει να κατοικήσει μέσα σε ένα αφήγημα εξουσίας. Η ιστορία του κτιρίου, οι φωτογραφίες των προσώπων που έμειναν εκεί, οι αφηγήσεις των γεγονότων που συνέβησαν στους διαδρόμους του, λειτουργούν ως μέρος της εμπειρίας. Το grand hotel δεν προσφέρει μόνο υπηρεσίες, προσφέρει συμμετοχή σε έναν μύθο που εξακολουθεί να παράγει κοινωνικό κύρος. Η πανδημία επιτάχυνε την επιστροφή στην αναζήτηση χώρων με σταθερότητα και ταυτότητα. Τα μεγάλα ξενοδοχεία, με τις κλασικές τους αξίες ασφάλειας και υπηρεσίας, λειτούργησαν σαν αντίβαρο στο απρόσωπο του βραχυχρόνιου τουρισμού. Το 2024, οι διεθνείς αφίξεις στα ιστορικά luxury hotels αυξήθηκαν κατά 19%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Knight Frank. Η νέα γενιά ταξιδιωτών υψηλού εισοδήματος δεν ενδιαφέρεται για ανώνυμη πολυτέλεια. Θέλει χώρο με πρόσωπο και υπόβαθρο. Οι αλυσίδες που διαχειρίζονται ιστορικά ξενοδοχεία, όπως η Raffles, η Dorchester Collection ή η Oetker Group, επενδύουν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια στην αναβίωση παλιών εμβληματικών χώρων, από το Hotel de Crillon στο Παρίσι έως το Peninsula στο Λονδίνο. Η εμπειρία δεν στηρίζεται πια μόνο στη διαμονή. Συνδέεται με την κοινωνική λειτουργία του χώρου. Οι στοές, τα εστιατόρια και τα bars των grand hotels μετατρέπονται σε κέντρα σύγχρονης επιρροής, όπου επιχειρηματίες, πολιτικοί και καλλιτέχνες συνυπάρχουν στο ίδιο περιβάλλον κύρους.
Η διπλωματία και η μυθολογία της πολυτέλειας
Η επένδυση σε ένα ιστορικό ξενοδοχείο δεν είναι μόνο επιχειρηματική επιλογή. Είναι πράξη πολιτισμικής στρατηγικής. Οι πόλεις γνωρίζουν ότι το σύμβολο ενός μεγάλου ξενοδοχείου λειτουργεί ως εργαλείο ταυτότητας. Το Waldorf Astoria στη Νέα Υόρκη, το Danieli στη Βενετία, το Oriental στη Μπανγκόκ, αποτελούν σημεία αναφοράς για την εικόνα της κάθε μητρόπολης. Οι κυβερνήσεις συνεργάζονται με επενδυτικούς ομίλους για την αποκατάσταση αυτών των εμβληματικών χώρων, γνωρίζοντας ότι η λάμψη τους έχει διπλωματική ισχύ. Ένα διεθνές συνέδριο ή μια συμφωνία που φιλοξενείται σε ένα grand hotel αποκτά διαφορετικό βάρος. Ο τόπος προσδίδει κύρος στο γεγονός, όπως άλλοτε οι αίθουσες των παλατιών. Η Αθήνα δεν αποτελεί εξαίρεση. Η Μεγάλη Βρεταννία διατηρεί τη θέση της ως σημείο πολιτικής συνάντησης και διεθνούς κύρους. Η αναβίωση του Αστέρα Βουλιαγμένης από τη Four Seasons εντάσσεται στην ίδια λογική της επανεφεύρεσης της αίγλης ως οικονομικής στρατηγικής. Η νέα εποχή των grand hotels δεν αφορά μόνο τον ταξιδιώτη. Αφορά την πόλη που τα φιλοξενεί και την εικόνα που εκπέμπει. Οι παλιοί τοίχοι αφηγούνται ιστορίες εξουσίας, επιθυμίας, πολιτισμού. Ο σύγχρονος φιλοξενούμενος αναγνωρίζει το βάρος αυτής της κληρονομιάς και την ενσωματώνει στο δικό του κοινωνικό αφήγημα. Το grand hotel δεν είναι πλέον χώρος ανάπαυσης. Είναι σύμβολο συνέχειας σε μια εποχή ταχύτητας και ρευστότητας. Είναι η σταθερά μέσα στο απρόβλεπτο. Η επιστροφή του δεν έχει να κάνει με την πολυτέλεια καθαυτή, αλλά με την ανάγκη για θεσμούς, για σημεία αναφοράς που αντιστέκονται στη φθορά του εφήμερου.
Η εξουσία επιστρέφει στο λόμπι
Τα grand hotels, έχουν εξουσία. Εξουσία όχι πολιτική ή θεσμική εξουσία, αλλά αυτό που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε πολιτισμική ισχύ ή συμβολικό κύρος. Εχουν εξουσία χώρου διαμορφωμένη επί έναν αιώνα στην τοπογραφία της ισχύος. Εκεί λαμβάνονται αποφάσεις, γίνονται συμφωνίες, χτίζονται δημόσιες εικόνες. Ο χώρος τους λειτουργεί ως ουδέτερο έδαφος επιρροής, σαν μικρόκοσμος όπου το κράτος, το κεφάλαιο και η κοινωνία συναντιούνται χωρίς επίσημους τίτλους. Έχουν εξουσία πρόσβασης γιατί δεν είναι όλοι καλεσμένοι. Τα grand hotels είναι χώροι φιλτραρισμένοι, επιλεκτικοί. Η παρουσία εκεί υποδηλώνει θέση, πρόσβαση, κοινωνικό βάρος. Διαθέτουν και εξουσία εικόνας ως ιστορικά ξενοδοχεία που διαμορφώνουν την αισθητική της πόλης. Συχνά γίνονται σύμβολα αστικής ταυτότητας. Ακόμη, διαθέτουν εξουσία πολιτισμού, παράγοντας πολιτισμική αφήγηση, από τον τρόπο που υπηρετούν, μέχρι το πώς διατηρούν την παράδοση. Είναι θεσμοί πολιτισμικής συνέχειας σε έναν κόσμο που αλλάζει διαρκώς. Δεν χρειάζονται θεσμούς, ούτε στέμματα. Η αρχιτεκτονική, η σιωπή των διαδρόμων, η στάση του προσωπικού και η αίσθηση συνέχειας δημιουργούν το περιβάλλον όπου η ισχύς αποκτά φυσική παρουσία. Και οι ηγετικές φυσιογνωμίες του σήμερα δεν κατοικούν σε παλάτια. Κινούνται σε λόμπι με ιστορία, σε τραπέζια όπου το πρωινό γίνεται διαπραγμάτευση και η ευγένεια καλύπτει αποφάσεις με διεθνές αποτύπωμα. Τα grand hotel παραμένουν οι χώροι όπου η επιρροή δεν δηλώνεται. Απλώς συμβαίνει. Η εξουσία εκεί δεν είναι θεατρική. Είναι οργανική…
… Ζει μέσα στη γεωμετρία των χώρων και στη σιωπηλή συνεννόηση όσων γνωρίζουν πώς λειτουργεί ο κόσμος των λίγων.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
