Το Λαύριο, μια πόλη με ιστορική και μνημειακή ταυτότητα, βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο μιας ευρείας μεταμόρφωσης που φιλοδοξεί να ενώσει το βιομηχανικό της παρελθόν με ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, βιωσιμότητας και επενδυτικού ενδιαφέροντος. Στην καρδιά αυτής της αλλαγής βρίσκεται η αξιοποίηση του λιμένα Λαυρίου αλλά και του του πρώην εργοστασίου Καρέλλα, γνωστού και ως «Αιγαίον», με επενδυτική συμμετοχή της Τράπεζας Πειραιώς, της εταιρείας ακινήτων «Κέκρωψ» και της ΓΕΚ Τέρνα.
Το φιλόδοξο σχέδιο έχει ήδη χαρακτηριστεί από στελέχη της αγοράς ως ένα «Μίνι Ελληνικό» για τη νοτιοανατολική Αττική. To σημαντικό στο ακίνητο έχει επιφάνεια 97.262 τετραγωνικά μέτρα και έχει ενταχθεί στο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Λαυρίου με αντικείμενο τον καθορισμό της χρήσης γης. Το έργο εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει περίπου το 2026 αρχικά με την κατεδάφιση κτισμάτων και το 2027 με την εκκίνηση των έργων ανέγερσης. Προβλέπεται ότι θα έχει οικιστικές και επαγγελματικές καθώς το λιμάνι του Λαυρίου εκτιμάται πως θα προσελκύσει και επιχειρήσεις μέσω της παραχώρησής του που είναι σε εξέλιξη.
Την εξέλιξη της πόλης θα ενισχύσει και η αξιοποίηση του λιμανιού όπου η διαγωνιστική διαδικασία ήδη έχει ξεκινήσει να υλοποιείται. Ωστόσο, δύο από τους πέντε συνολικά ενδιαφερόμενους για την ανάληψη της παραχώρησης του λιμένα Λαυρίου κατέθεσαν προσφυγές στην Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων κατά της συμμετοχής των ανταγωνιστών τους. Έτσι, το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών στον σχετικό διαγωνισμό, που ξεκίνησε το ΤΑΙΠΕΔ και συνεχίζει το Υπερταμείο, δεν θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Τρίτη 21 Οκτωβρίου, όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί. Θυμίζουμε ότι το διοικητικό συμβούλιο του Υπερταμείου, το οποίο τρέχει τον διαγωνισμό, πριν από δύο εβδομάδες τους φακέλους των πέντε ενδιαφερόμενων σχημάτων. Πρόκειται για την Κοινοπραξία ΓΕΚ Τέρνα – Celestyal, την Κοινοπραξία Ιντερκατ ΑΕ – Beaufort Sea Shipping Corp. – Newsphone Hellas ΑΕ, την Κοινοπραξία Olympic Marine ΑΕ – Cruise Terminal Investment Limited Sarl, την Israel Shipyards Industries Ltd και τη Jet Plan Shipping Co Ltd.
Μία περιοχή με έντονη βιομηχανική δραστηριότητα έως τον 19ο αιώνα
Η περιοχή του Λαυρίου κουβαλά μια βαριά κληρονομιά. Από την κλασική αρχαιότητα, όταν η εξόρυξη αργύρου στη Λαυρεωτική χρηματοδότησε τον στόλο της Αθήνας, έως τον 19ο αιώνα, όταν αποτέλεσε κέντρο της ελληνικής βιομηχανικής δραστηριότητας, το Λαύριο συνδέθηκε με την παραγωγή και τη μεταλλουργία. Το ίδιο του το όνομα, που προέρχεται από τη λέξη «λαύρα» – στενό πέρασμα ή στοά – μαρτυρεί τη μεταλλευτική του ταυτότητα. Το βιομηχανικό τοπίο, γεμάτο καμινάδες, μηχανουργεία και εργοστάσια, διαμόρφωσε για δεκαετίες την οικονομία και την κοινωνία της περιοχής. Όμως, όταν η μεταλλευτική και βιομηχανική δραστηριότητα άρχισε να φθίνει, το Λαύριο βρέθηκε αντιμέτωπο με την πρόκληση της επαναχρησιμοποίησης αυτών των εκτάσεων.
Διαχείριση ακινήτων και παραλιών από τη δημοτική εταιρεία ΔΑΝΕΤΑΛ
Τα τελευταία χρόνια, η δημοτική αρχή έχει κινηθεί στρατηγικά ώστε να προετοιμάσει το έδαφος για βιώσιμη ανάπτυξη. Δημιουργήθηκε η δημοτική εταιρεία ΔΑΝΕΤΑΛ Α.Ε., η οποία διαχειρίζεται ακίνητα και παραλίες, ενώ δρομολογήθηκαν έργα υποδομής και ΣΔΙΤ που στοχεύουν στη βελτίωση των τοπικών συνθηκών. Παράλληλα, το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου, που έχει συμβασιοποιηθεί με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος και το Υπουργείο Περιβάλλοντος, αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, επιτρέποντας την υλοποίηση ώριμων επενδυτικών έργων. Οι χρήσεις γης έχουν ήδη καθοριστεί μέσω του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου και το σχετικό ΦΕΚ τέθηκε σε ισχύ τον περασμένο Μάρτιο, ανοίγοντας τον δρόμο για μια νέα εποχή αναπλάσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, η επένδυση της Πειραιώς και της Τέρνα στο πρώην εργοστάσιο Καρέλλα αποκτά κομβική σημασία. Ο χώρος των περίπου εκατό στρεμμάτων, σε εξαιρετική θέση μπροστά στο λιμάνι του Λαυρίου, προορίζεται για ανάπτυξη μεικτής χρήσης, που θα περιλαμβάνει πολιτιστικούς χώρους, εμπορικά συγκροτήματα, κατοικίες, πράσινες ζώνες και υποδομές ανοιχτής πρόσβασης. Η λογική θυμίζει το μεγάλο έργο του Ελληνικού, αλλά σε πιο τοπική κλίμακα. Στόχος είναι η δημιουργία ενός νέου αστικού πυρήνα, όπου το βιομηχανικό παρελθόν δεν θα κατεδαφιστεί, αλλά θα αναδειχθεί μέσα από την επανάχρηση των ιστορικών κτιρίων και την ενσωμάτωσή τους στη σύγχρονη αρχιτεκτονική.
Ο ρόλος του Λαυρίου στην εποχή της μετα-παγκοσμιοποίησης
Η προοπτική αυτή έρχεται σε μια συγκυρία όπου οι πόλεις καλούνται να επαναπροσδιορίσουν τον ρόλο τους. Στην εποχή της μετα-παγκοσμιοποίησης, όπου οι ροές κεφαλαίου, πληροφορίας και ανθρώπων γίνονται πιο σύνθετες και οι εθνικές οικονομίες αναζητούν αυτονομία, οι τοπικές ηγεσίες αποκτούν κρίσιμο ρόλο. Οι πόλεις δεν είναι πλέον παθητικοί αποδέκτες πολιτικών που χαράσσονται αλλού, αλλά ενεργοί κόμβοι σχεδιασμού, συνεργασιών και επενδύσεων. Στην περίπτωση του Λαυρίου, ο δήμος επιχειρεί να συνδέσει την τοπική ανάπτυξη με ευρύτερους στρατηγικούς στόχους, διατηρώντας παράλληλα τη φυσιογνωμία και την κοινωνική συνοχή της περιοχής.
Επενδύσεις από ιδιώτες και Δημόσιο
Η επένδυση της Πειραιώς και της Τέρνα εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλέγμα έργων που ήδη έχουν λάβει χώρα είτε από δημόσιους είτε από ιδιωτικούς φορείς. Η φαρμακοβιομηχανία ELPEN έχει αναπτύξει σημαντικές εγκαταστάσεις στην περιοχή. Ταυτόχρονα έχουν εγκριθεί πολεοδομικές μελέτες για 9.500 στρέμματα σε παραλιακές ζώνες από την Παλαιά Φώκαια έως το Πόρτο Ράφτη. Παράλληλα, προχωρούν δύο μεγάλες αναπλάσεις, ύψους 8,5 και 6,5 εκατομμυρίων ευρώ, σε Λαύριο και Κερατέα, που περιλαμβάνουν φυτεύσεις πρασίνου, πεζοδρόμους και αναβαθμίσεις δημόσιων χώρων. Η ίδρυση του πρώτου Διεθνούς Ορνιθολογικού Μουσείου και η ένταξη του Γεωπάρκου της Λαυρεωτικής στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO ενισχύουν περαιτέρω τη φυσιογνωμία της περιοχής ως σημείο πολιτιστικού και περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος.
Οι λεπτές ισορροπίες για την επόμενη μέρα
Ωστόσο, κάθε μεγάλη ανάπλαση συνοδεύεται από προκλήσεις. Η κοινωνική ισορροπία είναι ένα από τα κρίσιμα ζητήματα. Η άνοδος των τιμών ακινήτων, η πιθανή τουριστικοποίηση και η πίεση σε κατοίκους χαμηλότερου εισοδήματος θα μπορούσαν σύμφωνα με κάποιους που παρακολουθούν την εξέλιξη του Λαυρίου, να αλλοιώσουν τον χαρακτήρα της πόλης. Εξίσου σημαντική είναι η διατήρηση της πολιτιστικής ταυτότητας.
Ταυτόχρονα, η προοπτική ενός «Μίνι Ελληνικού» στο Λαύριο, αν υλοποιηθεί με όραμα και ορθολογική διαχείριση, μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο για το πώς η περιφέρεια της Αττικής μπορεί να συνδυάσει οικονομική ανάπτυξη, πολιτιστική διαχείριση και οικολογική ευαισθησία. Μια πόλη που δεν θα ξεχνά την ιστορία της, αλλά θα την εντάσσει ενεργά στη σύγχρονη ζωή, προσφέροντας νέες ευκαιρίες απασχόλησης, τουρισμού και κοινωνικής κινητικότητας. Από το υπόγειο δίκτυο των αρχαίων στοών έως τις σύγχρονες επενδύσεις, το Λαύριο δείχνει πως η ιστορία μπορεί να αποτελέσει θεμέλιο για την μελλοντική εικόνα της πόλης.
Σημαντική Σημείωση. Η φωτογραφία είναι από άρθρο της κ. Ηρώ Κουνάδη στο In2Life.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
