Η παγκόσμια οικονομία εισέρχεται σε μία περίοδο έντονης αβεβαιότητας και επιβράδυνσης, σύμφωνα με όσα μεταδίδουν διεθνή μέσα ενημέρωσης, όπως το Reuters, τα οποία βασίζονται στην τελευταία έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Ο διεθνής χρηματοπιστωτικός οργανισμός κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας, καθώς καταγράφεται ο χαμηλότερος ρυθμός ανάπτυξης από το 2008, εκτός των δύο χρόνων παγκόσμιας ύφεσης που σημειώθηκαν το 2009 και το 2020. Η έκθεση αναδεικνύει σειρά διαρθρωτικών, πολιτικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων που συνδυαστικά έχουν δημιουργήσει ένα εξαιρετικά δυσμενές περιβάλλον για την παγκόσμια ανάπτυξη.
Μόλις πριν από λίγους μήνες, η εικόνα έδειχνε πιο αισιόδοξη. Οι οικονομολόγοι περίμεναν ότι η παγκόσμια οικονομία θα κατάφερνε να ανακάμψει σταθερά από την πανδημία, χωρίς απότομες μεταβολές. Όμως, μια σειρά απρόβλεπτων γεγονότων έχει ανατρέψει αυτές τις προβλέψεις. Εμπορικές διαμάχες, κυρίως με επίκεντρο τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη συνεχιζόμενη πολιτική τους σε ό,τι αφορά τους δασμούς, έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα ανασφάλειας στις διεθνείς αγορές. Παράλληλα, η αστάθεια σε γεωπολιτικό επίπεδο, με πολεμικές συγκρούσεις, ενεργειακές κρίσεις και νέους ψυχροπολεμικούς ανταγωνισμούς, επιδεινώνουν περαιτέρω την κατάσταση.
Η Παγκόσμια Τράπεζα υποβάθμισε τις προβλέψεις ανάπτυξης για περίπου το 70% των χωρών. Η νέα πρόβλεψη για την παγκόσμια οικονομία το 2025 είναι 2,3%, σχεδόν μισή ποσοστιαία μονάδα κάτω από τις εκτιμήσεις στις αρχές του έτους. Το ποσοστό αυτό είναι ιδιαίτερα χαμηλό αν ληφθεί υπόψη η ανάγκη για ισχυρή ανάκαμψη και αναθέρμανση των οικονομιών. Αν επιβεβαιωθούν αυτές οι εκτιμήσεις, τότε τα πρώτα επτά χρόνια της δεκαετίας του 2020 θα είναι τα πιο αδύναμα σε όρους μέσης ανάπτυξης από τη δεκαετία του 1960.
Η οικονομική αυτή επιβράδυνση δεν επηρεάζει μόνο αριθμούς και στατιστικές, αλλά επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα των ανθρώπων σε παγκόσμιο επίπεδο. Η χαμηλή ανάπτυξη σημαίνει λιγότερες επενδύσεις, περιορισμένες νέες θέσεις εργασίας, αυξημένες πιέσεις στα εισοδήματα και μεγαλύτερες δυσκολίες για τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, ο κίνδυνος κοινωνικών εντάσεων αυξάνεται, καθώς οι κυβερνήσεις δεν διαθέτουν τους πόρους να χρηματοδοτήσουν κοινωνικά προγράμματα, να επενδύσουν στην υγεία και την παιδεία ή να αντιμετωπίσουν το αυξανόμενο δημόσιο χρέος.
Η έκθεση δεν περιορίζεται σε αριθμούς. Καταγράφει τους λόγους αυτής της κάμψης, επισημαίνοντας ως βασικές αιτίες την επιδείνωση των εμπορικών σχέσεων, την πολιτική αβεβαιότητα, την αποδυνάμωση της εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών και τις ανισότητες μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων οικονομιών. Επιπλέον, ο ρόλος της κλιματικής κρίσης γίνεται πλέον πρωταγωνιστικός. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που πλήττουν με αυξανόμενη συχνότητα πολλές περιοχές του πλανήτη, όπως οι παρατεταμένες ξηρασίες, οι πλημμύρες και οι πυρκαγιές, προκαλούν τεράστιες ζημιές σε βασικούς παραγωγικούς τομείς, ιδιαίτερα στη γεωργία και τις μεταφορές.
Η δυσμενής εικόνα συμπληρώνεται από την υποτονική απόδοση των μεγάλων οικονομιών. Η Κίνα, που τα τελευταία χρόνια αποτελούσε βασικό μοχλό ανάπτυξης, δείχνει σημάδια επιβράδυνσης, επηρεασμένη από την κρίση στον τομέα των ακινήτων, τις δημογραφικές μεταβολές και τις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η ανάπτυξη παραμένει ασθενής, κυρίως λόγω του υψηλού ενεργειακού κόστους και των γεωπολιτικών προκλήσεων. Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, διατηρούν έναν σχετικό δυναμισμό, αλλά η νομισματική τους πολιτική, με υψηλά επιτόκια για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, δημιουργεί εμπόδια στην κατανάλωση και τις επενδύσεις.
Η Παγκόσμια Τράπεζα επισημαίνει ότι, παρόλο που μια γενικευμένη ύφεση δεν θεωρείται το πιθανότερο σενάριο, ο κίνδυνος αυτός δεν μπορεί να αποκλειστεί αν δεν ληφθούν έγκαιρα μέτρα. Η ανάγκη για πολιτικές ενίσχυσης της ανάπτυξης είναι επιτακτική. Ο οργανισμός καλεί τις κυβερνήσεις να προχωρήσουν σε στοχευμένες επενδύσεις, ιδιαίτερα σε τομείς που μπορούν να προσφέρουν μακροπρόθεσμα οφέλη, όπως η πράσινη ενέργεια, οι ψηφιακές υποδομές, η καινοτομία και η εκπαίδευση.
Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην ανάγκη για πολυμερή συνεργασία και συντονισμό. Η έκθεση σημειώνει πως η επίλυση των εμπορικών διαφορών, η σταθεροποίηση των γεωπολιτικών σχέσεων και η στήριξη των πιο ευάλωτων οικονομιών θα είναι καθοριστικές για την πορεία των επόμενων ετών. Παράλληλα, υπογραμμίζεται η ανάγκη για μεταρρυθμίσεις στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί πιο αποτελεσματικά ο παγκόσμιος δανεισμός, να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους και να αποτραπούν κρίσεις τύπου 2008.
Καθώς η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, οι αποφάσεις που θα ληφθούν τους επόμενους μήνες μπορεί να καθορίσουν όχι μόνο την πορεία των εθνικών οικονομιών, αλλά και την ίδια τη σταθερότητα του διεθνούς συστήματος. Η Παγκόσμια Τράπεζα στέλνει το μήνυμα ότι το κόστος της αδράνειας θα είναι μεγαλύτερο από το κόστος της δράσης.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
