Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου (ΕΑΣ Νάξου) ιδρύθηκε το 1926 από μια χούφτα αγροτικών συνεταιρισμών που ενώθηκαν για να εξυπηρετήσουν τα μέλη τους και να αξιοποιήσουν μικρές ποσότητες γάλακτος. Σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, έχει εξελιχθεί σε έναν από τους σημαντικότερους συνεταιριστικούς οργανισμούς στην Ελλάδα, συμβάλλοντας καθοριστικά στην οικονομία της Νάξου και στην ανάδειξη προϊόντων που έχουν κατακτήσει την εγχώρια και διεθνή αγορά. Η πρώτη μεγάλη στροφή ήρθε το 1955, όταν μια ομάδα αγελαδοτρόφων, με τη στήριξη της Ένωσης, αποφάσισε να παράξει δικό της τυρί. Έτσι γεννήθηκε η Γραβιέρα Νάξου, που το 1996 απέκτησε την πολυπόθητη αναγνώριση ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης). Λίγα χρόνια αργότερα, η ΕΑΣ Νάξου επένδυσε σε σύγχρονη Μονάδα Επεξεργασίας Γάλακτος, ενισχύοντας περαιτέρω την παραγωγή και την ποιότητα. Η δραστηριότητα όμως δεν περιορίστηκε στα γαλακτοκομικά.
Πατάτα Νάξου: Πωλείται συσκευασμένη στα μεγάλα σούπερ μάρκετ
Η Πατάτα Νάξου, ένα ακόμη εμβληματικό προϊόν του νησιού, απέκτησε οργανωμένο συσκευαστήριο και πιστοποιήθηκε ως ΠΓΕ (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη). Σήμερα, τα προϊόντα της ΕΑΣ Νάξου βρίσκονται στα ράφια μεγάλων αλυσίδων όπως Σκλαβενίτης, ΑΒ Βασιλόπουλος και Lidl, με ενιαία σήμανση και συσκευασία που προστατεύει την αυθεντικότητα και την προστιθέμενη αξία τους. Πρόκειται για μία κίνηση που έχει υλοποιήσει τα τελευταία χρόνια ο Συνεταιρισμός προκειμένου να προσδώσει ταυτότητα και brand στα προϊόντα και ειδικά στην πατάτα, η οποία συνήθως πωλείται σε χύδην μορφή. Το 2014, η ΕΑΣ Νάξου μετατράπηκε σε Αγροτική Εταιρική Σύμπραξη – Ανώνυμη Εταιρεία, με 12 συνεταιρισμούς-μετόχους, δίνοντας νέα οργανωτική δομή και δυναμική. Σήμερα απασχολεί 135 μόνιμους εργαζόμενους και περίπου 40 εποχικούς, ενώ διαθέτει ισχυρό δίκτυο διανομής στη Νάξο, τις Μικρές Κυκλάδες, τη Μύκονο, την Πάρο και τη Σαντορίνη.
Δ. Καπούνης: Οι προκλήσεις για τον πρωτογενή τομέα
Ο πρόεδρος της ΕΑΣ Νάξου, Δημήτρης Καπούνης, αναγνωρίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας. Μιλώντας στο TheTotalBusiness, τόνισε ότι η φετινή παραγωγή πατάτας ήταν ικανοποιητική, ωστόσο «αν δεν βρέξει το φθινόπωρο δεν θα υπάρξει νέα παραγωγή, λόγω έλλειψης νερού». Παράλληλα, επισήμανε τον κίνδυνο που υφίσταται από τις εισαγόμενες πατάτες που «υπονομεύουν την ταυτότητα και την αξία της γνήσιας Πατάτας Νάξου». Για το μέλλον, η ΕΑΣ Νάξου σχεδιάζει επενδύσεις ύψους 5 εκατ. ευρώ σε νέες υποδομές, όπως ψυγεία, μηχανήματα και μονάδες επεξεργασίας γάλακτος και γιαουρτιού, με στόχο να ενισχύσει περαιτέρω την παραγωγική της βάση. Όπως σημειώνει ο κ. Καπούνης, «αν η πολιτεία δεν μας προστατεύσει, θα απευθυνθούμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκεί από όπου λάβαμε και την πιστοποίηση για την Πατάτα Νάξου». Με σταθερά βήματα, η ΕΑΣ Νάξου αποδεικνύει ότι ένας συνεταιρισμός μπορεί να συνδυάσει την ιστορία, την παράδοση και την ποιότητα με την εξωστρέφεια και την ανάπτυξη, παραμένοντας σημείο αναφοράς για τον αγροτικό κόσμο των Κυκλάδων.
Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου (ΕΑΣ Νάξου), που εδώ και σχεδόν έναν αιώνα αποτελεί τον βασικό μοχλό ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα στο νησί, κατέγραψε για το 2024 οικονομικά αποτελέσματα που δείχνουν σταθερότητα αλλά και περιορισμένα κέρδη. Ο ετήσιος κύκλος εργασιών ανήλθε σε 26,03 εκατ. ευρώ, παραμένοντας πρακτικά αμετάβλητος σε σχέση με το 2023 (26,13 εκατ. ευρώ). Το μικτό αποτέλεσμα διαμορφώθηκε στα 3,54 εκατ. ευρώ, ενώ τα καθαρά κέρδη μετά φόρων περιορίστηκαν σε μόλις 40,9 χιλ. ευρώ, χαμηλότερα από τα 57,3 χιλ. ευρώ της προηγούμενης χρονιάς.
Οι προκλήσεις του πρωτογενούς τομέα και η ανθεκτικότητα του εκατονταετούς συνεταιρισμού των Κυκλάδων
Παρά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας, ο συνεταιρισμός συνεχίζει να επενδύει και να ενισχύει τη θέση του, τόσο στην παραγωγή γάλακτος όσο και στη συσκευασία και διάθεση της περίφημης Πατάτας Νάξου ΠΓΕ και της Γραβιέρας Νάξου ΠΟΠ. Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι μέσα στην πορεία της στο χρόνο, η Ε.Α.Σ. Νάξου έχει λάβει πληθώρα διακρίσεων και βραβείων, με σημαντικότερα το Χρυσό Βραβείο Γεύσης στην Ελλάδα και τα δύο Αστέρια στον Διαγωνισμό Ανώτερης Γεύσης του Ινστιτούτου iTQi στις Βρυξέλλες, τα έτη 2015, 2016 και 2018.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
