Η μείωση της σπατάλης τροφίμων αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη πρόκληση για τη χώρα μας τα επόμενα χρόνια, καθώς τα στοιχεία δείχνουν πως στην Ελλάδα απορρίπτονται μεγάλες ποσότητες φαγητού κάθε χρόνο, την ίδια στιγμή που χιλιάδες πολίτες δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, κάθε κάτοικος της Ελλάδας «σπαταλά» 201 κιλά τροφίμων ετησίως, ποσότητα που είναι η τρίτη υψηλότερη ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι αισθητά χαμηλότερος, στα 130 κιλά ανά άτομο ετησίως, γεγονός που τοποθετεί τη χώρα μας πολύ πάνω από το σύνολο της Ε.Ε.
Η εικόνα αυτή επιβεβαιώνεται και από τα δεδομένα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), σύμφωνα με τα οποία περισσότερα από 2 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων καταλήγουν στα σκουπίδια κάθε χρόνο στην Ελλάδα. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό –και ανησυχητικό– νούμερο, ιδιαίτερα αν σκεφτεί κανείς ότι το 7% του πληθυσμού αντιμετωπίζει μέτρια ή σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια, δηλαδή αδυνατεί να καλύψει βασικές διατροφικές ανάγκες.
Η μεταβολή στις διατροφικές συνήθειες λόγω της ανησυχίας για το περιβάλλον
Ωστόσο συνειδητοποίηση γύρω από την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της καθημερινής μας κατανάλωσης στην υγεία του πλανήτη φαίνεται ότι μπορεί να αλλάξει ριζικά τα επόμενα χρόνια τις διατροφικές μας επιλογές. Οι καταναλωτές, περισσότερο από ποτέ, στρέφονται προς τρόφιμα που συνδυάζουν τη θρεπτική αξία με τον σεβασμό στο περιβάλλον, δημιουργώντας ένα νέο, πιο υπεύθυνο διατροφικό μοντέλο.
Η αγορά των λεγόμενων «πράσινων τροφίμων» αναμένεται να αναπτυχθεί θεαματικά μέσα στα επόμενα χρόνια. Σύμφωνα με τη Dimension Market Research, η παγκόσμια αξία της αγοράς αυτής υπολογίζεται ότι έφτασε τα 558 δισ. δολάρια έως το 2024 και να διπλασιαστεί στα 1,16 τρισ. δολάρια μέχρι το 2033, με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 8,5%. Πρόκειται για μία από τις πιο ραγδαία εξελισσόμενες τάσεις στη βιομηχανία τροφίμων, που συνδέεται άμεσα με τις νέες προτεραιότητες των καταναλωτών: υγεία, βιωσιμότητα και διαφάνεια.
Από τη μόδα στη συνειδητή επιλογή
Αν και τα «πράσινα» τρόφιμα μπήκαν στη ζωή μας τη δεκαετία του 1990, μόλις την τελευταία δεκαετία η ζήτησή τους εκτοξεύτηκε. Οι καταναλωτές στρέφονται όλο και περισσότερο σε βιολογικά, φυτικά ή plant-based προϊόντα, αποφεύγοντας την υπερβολική κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών. Οι εναλλακτικές φυτικές πρωτεΐνες και τα υποκατάστατα ζωικών προϊόντων, άλλοτε περιθωριακές επιλογές, βρίσκονται πλέον στα ράφια των περισσότερων σούπερ μάρκετ και εστιατορίων.
Την ίδια στιγμή, η διαφάνεια γίνεται καθοριστικός παράγοντας. Οι καταναλωτές ζητούν ξεκάθαρες πληροφορίες για την προέλευση και τα συστατικά των προϊόντων, απορρίπτοντας το λεγόμενο greenwashing, δηλαδή τις ψευδείς περιβαλλοντικές δηλώσεις. Αυτή η απαίτηση ωθεί τις επιχειρήσεις να επενδύσουν σε διαφανή σήμανση, καθαρούς καταλόγους συστατικών και διαδικασίες πιστοποίησης.
Ανάλογη στροφή παρατηρείται και στη συσκευασία, όπου οι εταιρείες αναζητούν λύσεις που μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, όπως ανακυκλώσιμα, βιοαποδομήσιμα ή επαναχρησιμοποιούμενα υλικά. Παράλληλα, αναπτύσσονται τα λεγόμενα λειτουργικά τρόφιμα, δηλαδή προϊόντα εμπλουτισμένα με προβιοτικά, βιταμίνες και υπερτροφές, που στοχεύουν στην ενίσχυση της ευεξίας και της ανοσοποιητικής λειτουργίας.
Οι συστάσεις του WWF για μια πιο «πράσινη» διατροφή
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός για τη Φύση (WWF) υπογραμμίζει ότι η διατροφή μας επηρεάζει σημαντικά το περιβάλλον και προτείνει απλές αλλά ουσιαστικές αλλαγές για έναν πιο βιώσιμο τρόπο ζωής:
- Περισσότερα φυτά, λιγότερο κρέας. Η εκτροφή ζώων ευθύνεται για περίπου το 15% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ενώ απαιτεί τεράστιες ποσότητες νερού και γης. Η κατανάλωση περισσότερων φυτικών τροφών και η μείωση των ζωικών συμβάλλει καθοριστικά στη μείωση του οικολογικού αποτυπώματος.
- Ποικιλία στο πιάτο. Το 75% της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων βασίζεται σε μόλις 12 φυτά και 5 ζωικά είδη, γεγονός που απειλεί τη βιοποικιλότητα και την επισιτιστική ασφάλεια. Η κατανάλωση μεγαλύτερης ποικιλίας τροφίμων ενισχύει τη φύση και τοπικές καλλιέργειες.
- Υπεύθυνες επιλογές θαλασσινών. Με το 94% των ιχθυαποθεμάτων να υπεραλιεύεται ή να βρίσκεται στα όρια βιωσιμότητας, η επιλογή ψαριών από πιστοποιημένες πηγές είναι κρίσιμη για την προστασία των θαλασσών.
- Λιγότερη σπατάλη. Ένα στα τρία τρόφιμα που παράγονται παγκοσμίως καταλήγουν στα σκουπίδια. Το πάγωμα των περισσευμάτων και η αγορά χύμα προϊόντων μπορεί να μειώσει σημαντικά τη σπατάλη τροφίμων και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
- Καλλιέργησε τα δικά σου τρόφιμα. Η παραγωγή φρούτων και λαχανικών στο σπίτι μειώνει το αποτύπωμα μεταφορών και ενισχύει τη σύνδεση με τη φύση.
- Επίλεξε προϊόντα με πιστοποιημένο φοινικέλαιο (RSPO). Η μη βιώσιμη παραγωγή φοινικέλαιου προκαλεί εκτεταμένη αποψίλωση. Προτίμηση σε πιστοποιημένα προϊόντα μειώνει τις επιπτώσεις στην άγρια ζωή και το κλίμα.
- Πες «όχι» στο πλαστικό. Η επιλογή προϊόντων χωρίς περιττή συσκευασία και η χρήση επαναχρησιμοποιούμενων τσαντών μειώνει τη ρύπανση από μικροπλαστικά.
- Φάε εποχιακά και τοπικά. Η αγορά προϊόντων από ντόπιους παραγωγούς μειώνει το ανθρακικό αποτύπωμα των μεταφορών και στηρίζει τις τοπικές οικονομίες.
Η νέα εποχή της συνειδητής κατανάλωσης
Οι σύγχρονοι καταναλωτές δεν αναζητούν απλώς υγιεινά προϊόντα, αλλά τροφές με αξίες. Θέλουν να γνωρίζουν ότι αυτό που τρώνε παράγεται με σεβασμό προς τη φύση, τα ζώα και τις κοινότητες. Ο συνδυασμός τεχνολογίας, καινοτομίας και οικολογικής ευαισθησίας οδηγεί σε μια νέα εποχή διατροφής — όπου η υγεία του ανθρώπου και του πλανήτη συμβαδίζουν.
Η «πράσινη διατροφή» δεν είναι πλέον μια τάση. Είναι ο τρόπος με τον οποίο το μέλλον του πλανήτη σερβίρεται σήμερα στο πιάτο μας.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
