Μία τοπική επιχείρηση με έδρα το Βαθύ της Αίγινας, αποτελεί μία από τις παλαιότερες που δραστηριοποιούνται στην καλλιέργεια τις φιστικιάς και παράγει κελυφωτό φυστίκι Αίγινας ΠΟΠ με την επωνυμία «Φιστίκια Χαϊμαντάς». Επικεφαλής της είναι τα αδέρφια Ελένη και Νίκος Αλυφαντής, με καταγωγή από αγροτική οικογένεια, οι πρόγονοι των οποίων ασχολούνταν με την καλλιέργειας της φιστικιάς, τη μελισσοκομία και την κτηνοτροφία. «Ο πατέρας του παππού μου ήταν κτηνοτρόφος. Εκείνος ξεκίνησε από μικρή ηλικία ως εργάτης.
Ήταν ένας πολύ προκομένος άνθρωπος που έπρεπε να δουλεύει σκληρά για να τα βγάλει πέρα. Στις αρχές του 1900, απέκτησε ένα κτήμα στην Αίγινα ο εξ Αθηνών ορμώμενος, Περόγλου, φυτεύοντας διάφορα δέντρα σε μία περίοδο που γίνονταν αρκετοί πειραματισμοί για το τι θα μπορούσε να ευδοκιμήσει στο νησί. Μεταξύ των καλλιεργειών που αναπτύχθηκαν, ο παππούς μου αντιλήφθηκε ότι η φιστικά ευδοκιμούσε περισσότερο. Σταδιακά άρχισε να διαδίδεται η καλλιέργεια και τότε το προϊόν κόστιζε μία λίρα το κιλό, τιμή πολύ υψηλή για την εποχή. Βλέποντας τις προοπτικές που είχε το προϊόν λόγω της υψηλής τιμής του, ο παππούς μου πήγε στη Χίο και αγόρασε τσικουδόσπορο. Τον φύτεψε και μπόλιασε τις καλλιέργειές του με υποκείμενα φιστικιάς και ξεκίνησε να βάζει από το 1908 φιστικές δίπλα στα αμπέλια», αφηγείται στο TheTotalBusiness η Ελένη Αλυφαντή.
«Έφτασε κάποια στιγμή να έχει περίπου 500 στρέμματα. Ήταν από τους πρωτοπόρους στο νησί, ενώ δημιούργησε και δικό του φυτώριο απ’ όπου αγόραζαν οι παραγωγοί του νησιού. Ακολούθησε ο πατέρας μας και σήμερα εμείς. Θα μπορούσαμε να ακολουθήσουμε κάτι άλλο. Αλλά δεν το κάναμε. Ο λόγος είναι ότι με τα χρόνια δημιουργούνται σχέσεις και όλοι μας δενόμαστε με έναν τόπο. Στην πορεία σκεφτήκαμε να το τυποποιήσουμε και να ψήσουμε τον καρπό, δημιουργώντας δική μας βιοτεχνία, ενώ πουλάμε πλέον και τα προϊόντα μας μέσω eshop».
Έντονη η επίδραση της κλιματικής αλλαγής
Η ίδια περιγράφει ότι η κλιματική αλλαγή έχει επηρεάσει έντονα τις καλλιέργειες. «Το 2012 είχαμε μία αρκετά καλή παραγωγή γιατί οι κλιματικές συνθήκες ήταν οι κατάλληλες, με ψυχρό χειμώνα και αρκετές βροχές. Ωστόσο τα τελευταία 30 χρόνια έχει επιβαρυνθεί η παραγωγή του φιστικιού στην Αίγινα, ενώ την τελευταία δεκαετία η επιδείνωση έχει γίνει εντονότερη. Το 2024 χάσαμε περίπου το 90% της παραγωγής μας. Για παράδειγμα το κάθε δέντρο παρήγαγε 7 κιλά το 2012 και το 2024 μας έδωσε μόλις 320 γραμμάρια. Φέτος ο καιρός ήταν ευνοϊκότερος καθότι οι θερμοκρασίες του χειμώνα ήταν χαμηλότερες, ενώ υπήρξαν και βροχοπτώσεις. Ωστόσο η παραγωγή δεν είναι μεγάλη, καθώς τα δέντρα έχουν υποστεί σοκ από την κλιματική κρίση».
Η τιμή κιλού για ένα προϊόν που είναι τόσο σπάνιο και σε έλλειψη δεν είναι ιδιαίτερα υψηλή, όπως επισημαίνει η Ελένη Αλυφαντή. «Το κόστος παραγωγής είναι πολύ υψηλό, ενώ δυσκολευόμαστε πολύ να βρούμε εργάτες. Τα μεροκάματα έχουν φτάσει ακόμα και τα 100 ευρώ. Επίσης, τα μηχανήματα είναι πολύ ακριβά για να μπορέσει κανείς να κάνει μηχανική συγκομιδή, με το κόστος εξοπλισμού να αγγίζει τις 100.000 ευρώ. Επομένως είναι ακόμα πιιο δύσκολο να αντιμετωπίσουμε την έλλειψη εργατικού δυναμικού. Η τιμή που απολαμβάνει φέτος ο αγρότης θα κινηθεί σε περίπου στα 10 ευρώ το κιλό, έχοντας ξεκινήσει από 14 ευρώ. Η μείωση τιμής προήλθε από το γεγονός ότι σε άλλες περιοχές πουλήθηκε το κελυφωτό φιστίκι με τιμή παραγωγού 9 ευρώ, γεγονός που επηρέασε και την Αίγινα. Ταυτόχρονα υπάρχει ζήτηση για φιστικόψυχα λόγω και της Dubai Chocolate, ενώ το κελυφωτό συχνά υποκαθίσταται από εισαγόμενα φιστίκια, που βαφτίζονται ως ‘Αιγίνης’».
Η οικογενειακή επιχείρηση διαθέτει εκτός από φιστικόψυχα και φιστίκι με το κέλυφος, προϊόντα μεταποίησης όπως ψημένο φιστίκι και παράγωγα όπως παστέλι, καραμελωμένο φιστίκι, γλυκίσματα. «Το φιστίκι έχει δημιουργήσει brand name και είναι η τρίτη χρονιά που βγαίνει ως ο καλύτερος ξηρός καρπός στον κόσμο. Είναι ταυτισμένο με την πολιτιστική και οικονομική δραστηριότητα στο νησί. Και με κάθε τρόπο οφείλουμε να το διαφυλάξουμε», καταλήγει η κυρία Αλυφαντή.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
