Μπορεί το 2021 να ήταν μια χρονιά με κορυφαίες επιδόσεις για τις νεοφυείς επιχειρήσεις σε παγκόσμια κλίμακα, τα επόμενα δύο χρόνια που ακολούθησαν ήταν δύσκολα. Γεωπολιτικές εντάσεις, διεθνής πληθωρισμός, ενεργειακή κρίση και η επενδυτική εμπιστοσύνη σε χαμηλά επίπεδα, ειδικά μετά το σοκ της πανδημίας και των επιπτώσεών της, δεν άφηνε πολλά περιθώρια πίστης για ανάκαμψη.
Το 2024, όμως, μπορεί να θεωρηθεί ως ένα έτος μετάβασης και προσπάθειας εξισορρόπησης για το παγκόσμιο οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων. Σαφώς και η αξία των επενδύσεων δεν κατάφερε να αγγίξει αυτή του 2021, παρ’ όλα αυτά η αγορά διατήρησε ένα αξιοσημείωτο επίπεδο αντοχής, με συνολικές επενδύσεις που ξεπέρασαν τα 285 δισεκατομμύρια δολάρια διεθνώς.
Οι επενδυτές ήταν επιφυλακτικοί απέναντι σε εταιρείες που δεν είχαν αποδείξει ακόμη την βιωσιμότητα των επιχειρηματικών τους μοντέλων, γι’ αυτό και υπήρξε συγκράτηση στη χρηματοδότηση των mega deals άνω των 250 εκατομμυρίων δολαρίων.
Το επενδυτικό ενδιαφέρον, όμως, διατηρήθηκε ισχυρό σε επιλεγμένους τομείς, οι οποίοι όχι μόνο έδειξαν ανθεκτικότητα στην οικονομική αβεβαιότητα, αλλά προσέλκυσαν και στρατηγικά κεφάλαια λόγω της σημασίας τους στην παγκόσμια ατζέντα. Η τεχνητή νοημοσύνη, η βιοτεχνολογία, οι λύσεις υγειονομικής περίθαλψης, η πράσινη ενέργεια και οι τεχνολογίες βιωσιμότητας συνέχισαν να βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος διεθνώς, απορροφώντας μεγάλο μέρος των επενδύσεων. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Καλιφόρνια και ειδικότερα η Silicon Valley διατήρησαν την κυριαρχία τους ως το κορυφαίο οικοσύστημα καινοτομίας και ανάπτυξης startups παγκοσμίως, ενώ στην Ασία, η Κίνα και η Ινδία, συνέχισαν να κερδίζουν μερίδιο στις συνολικές χρηματοδοτήσεις, προσελκύοντας σημαντικά κεφάλαια, ιδιαίτερα στους τομείς fintech, logistics τεχνολογίας και πράσινης ενέργειας.
Η Ευρώπη, το 2024 ακολούθησε την παγκόσμια τάση, με συγκρατημένη άνοδο και προσπάθειες εξισορρόπησης. Συνολικά, οι ευρωπαϊκές startups κατάφεραν να συγκεντρώσουν περίπου 56 δισεκατομμύρια δολάρια, επίδοση που χαρακτηρίζεται από πολλούς αναλυτές ως σταθεροποιητική, καθώς ανέκοψε την πτωτική πορεία του 2023 και σηματοδότησε την επιστροφή της εμπιστοσύνης στις δυνατότητες της ευρωπαϊκής τεχνολογικής σκηνής. Το Λονδίνο διατήρησε τον ρόλο της πρωτεύουσα της τεχνολογίας στην Ευρώπη, συγκεντρώνοντας κεφάλαια άνω των 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ πόλεις όπως το Παρίσι, το Βερολίνο, η Στοκχόλμη και η Μάλτα κατέγραψαν εντυπωσιακούς ρυθμούς χρηματοδότησης σε τομείς αιχμής. Ιδιαίτερα αξιοσημείωτη ήταν η ενίσχυση της χρηματοδότησης στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, ο οποίος συγκέντρωσε περίπου το 18% των συνολικών VC επενδύσεων της Ευρώπης για το 2024, επιβεβαιώνοντας τη διαρκώς αυξανόμενη σημασία του κλάδου στο ευρωπαϊκό τεχνολογικό τοπίο.
Η Ελλάδα, ωστόσο, βρέθηκε ξανά στην ουρά της Ευρώπης, με το συνολικό ποσό των επενδύσεων σε νεοφυείς επιχειρήσεις να περιορίζεται στα 58 εκατομμύρια δολάρια, εμφανίζοντας σημαντική πτώση σε σχέση με το 2023, όταν οι χρηματοδοτήσεις είχαν ανέλθει στα περίπου 90 εκατομμύρια. Η υποχώρηση αυτή αντανακλά τις διαρθρωτικές αδυναμίες του ελληνικού οικοσυστήματος startups, το οποίο παραμένει μικρό, με περιορισμένη διεθνή προβολή και εξάρτηση από ελάχιστα εγχώρια funds, χωρίς τη στήριξη ενός ώριμου τραπεζικού ή χρηματοοικονομικού πλαισίου που να ευνοεί τη χρηματοδότηση και ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών. Παρά τις προσπάθειες ορισμένων ιδιωτικών κεφαλαίων, οι ελληνικές startups συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην άντληση επαρκών κεφαλαίων, οδηγώντας αρκετές από αυτές να αναζητούν ευνοϊκότερα οικοσυστήματα στο εξωτερικό για να αναπτυχθούν.
Το 2025 ξεκίνησε με ελαφρώς πιο αισιόδοξα μηνύματα για την ευρωπαϊκή αγορά, καθώς στο πρώτο τρίμηνο καταγράφηκε αύξηση 2% στις συνολικές επενδύσεις, φθάνοντας τα 13,9 δισεκατομμύρια δολάρια, σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024. Η ανάκαμψη αυτή εντοπίζεται κυρίως στους γύρους Series B και Series C, οι οποίοι φαίνεται να απορροφούν τα περισσότερα κεφάλαια, με τους επενδυτές να δείχνουν μεγαλύτερη διάθεση να στηρίξουν εταιρείες που έχουν ήδη αποδείξει την εμπορική βιωσιμότητα των λύσεών τους και βρίσκονται σε φάση ταχείας κλιμάκωσης. Οι πρώιμοι γύροι παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητοι, ενώ οι mega γύροι επέστρεψαν δειλά, υποδηλώνοντας προσεκτική επιστροφή της εμπιστοσύνης για επενδύσεις υψηλών ποσών.
Η Ελλάδα, αντίθετα, συνέχισε τη φθίνουσα πορεία της, καθώς στο πρώτο τρίμηνο του 2025 οι συνολικές επενδύσεις ανήλθαν μόλις στα 20,1 εκατομμύρια δολάρια, καταγράφοντας ακόμα μία πτώση σε σχέση με τα ήδη χαμηλά επίπεδα του 2024. Μάλιστα, συγκρινόμενη με άλλες μικρές ευρωπαϊκές οικονομίες όπως η Εσθονία και η Σλοβακία, η Ελλάδα εμφανίζεται σε μειονεκτική θέση, καθώς δεν έχει καταφέρει να υιοθετήσει ένα φιλικό και ελκυστικό για επενδυτές περιβάλλον, γεγονός που διατηρεί την ανταγωνιστικότητά της σε χαμηλά επίπεδα.
Οι προβλέψεις για το σύνολο του 2025 παραμένουν αισιόδοξες σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο, με τους αναλυτές και τα επενδυτικά σχήματα να εκτιμούν ότι η αγορά θα συνεχίσει να βελτιώνεται, φθάνοντας ή και ξεπερνώντας τα 60 δισεκατομμύρια δολάρια στην Ευρώπη. Το ενδιαφέρον προβλέπεται να επικεντρωθεί περαιτέρω στους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης, της βιοτεχνολογίας, των πράσινων τεχνολογιών και της υγειονομικής περίθαλψης, τομείς οι οποίοι προσφέρουν όχι μόνο υψηλές αποδόσεις, αλλά και ισχυρή κοινωνική και περιβαλλοντική επίδραση.
Αντίθετα, η Ελλάδα δύσκολα θα μπορέσει να ακολουθήσει αυτή τη θετική συνθήκη χωρίς ουσιαστικές παρεμβάσεις σε πολιτικό, θεσμικό και χρηματοοικονομικό επίπεδο, οι οποίες θα είναι ικανές να στηρίξουν τη μετάβαση του οικοσυστήματος από την περιφέρεια, προς τον πυρήνα της ευρωπαϊκής αγοράς.
Εάν οι τρέχουσες τάσεις συνεχιστούν, το 2025 αναμένεται να καταγραφεί ως ακόμα ένα έτος χαμηλής δυναμικής για των ελληνικών startups, με τον κίνδυνο περαιτέρω απώλειας ταλέντου και επιχειρηματικών ευκαιριών προς πιο ώριμες και ανταγωνιστικές αγορές του εξωτερικού.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
