Σε μια νέα εποχή ετοιμάζει να εισέλθει η Εγνατία Οδός, καθώς μπαίνει στην τελική ευθεία η παραχώρησή της στην κοινοπραξία ΓΕΚ Τέρνα – Egis για 35 χρόνια.
Παρά το τεράστιο μέγεθος και την κομβική γεωγραφική της θέση, η Εγνατία Οδός παρέμενε ένα έργο–σύμβολο που δεν κατάφερε να εξελιχθεί στον βαθμό που υποσχόταν και παρακολουθούσε σιωπηλά τις ανάγκες να αυξάνονται, ενώ η συντήρηση και οι παρεμβάσεις μειώνονταν.
Η οικονομική κρίση, η γραφειοκρατία και οι συνεχείς καθυστερήσεις άφησαν πίσω έναν οδικό άξονα που υπολειτουργούσε σε πολλά επίπεδα. Τώρα όμως, ύστερα από σχεδόν 15 χρόνια συζητήσεων, διαγωνισμών και ελέγχων, η Εγνατία εισέρχεται επιτέλους σε μια νέα πραγματικότητα.
Τη μεγάλη παραχώρηση στην κοινοπραξία ΓΕΚ Τέρνα – Egis, που φιλοδοξεί να της δώσει ξανά τον ρόλο που της αναλογεί.
Ένα έργο που έμεινε πίσω από τις ανάγκες του
Η σημασία της Εγνατίας Οδού για τη χώρα είναι αδιαμφισβήτητη. Πρόκειται για τον κεντρικό διάδρομο που ενώνει την Ηγουμενίτσα με τους Κήπους Έβρου, γεφυρώνοντας τη Δυτική με την Ανατολική Ελλάδα και εξυπηρετώντας τρεις πανευρωπαϊκές μεταφορικές αρτηρίες. Κι όμως, ο δρόμος που σχεδιάστηκε για να αποτελέσει στρατηγική υποδομή της χώρας, βρέθηκε τα τελευταία χρόνια να χαρακτηρίζεται από προβληματικό οδόστρωμα, περιοχές με κακό φωτισμό, ελλιπή σήμανση και μια μακρά σειρά από τεχνικές εκκρεμότητες.
Οι οδηγοί έχουν βιώσει τις συνέπειες με τον πιο άμεσο τρόπο καθώς έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με λακκούβες και σαμαράκια σε πολλά σημεία που οδηγούν σε απότομες αλλαγές λωρίδας, με αποτέλεσμα μεγάλη επικινδυνότητα, ειδικά για τα βαρέα οχήματα, αλλά και καθυστερήσεις κοντά σε διόδια που λειτουργούν με λίγες λωρίδες, ενώ ίσως το πιο αξιοσημείωτο είναι η απουσία ουσιαστικών Σταθμών Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών. Από τη Θεσσαλονίκη μέχρι τον Έβρο, οργανώσεις και φορείς έχουν επανειλημμένα εκφράσει την ανησυχία τους, μιλώντας για έναν οδικό άξονα που δεν ανταποκρίνεται στον ρόλο του.
Ακόμη πιο ανησυχητική ήταν η κατάσταση των σηράγγων και των γεφυρών. Πάνω από εξήντα σήραγγες της Εγνατίας παρέμεναν χωρίς την απαραίτητη πιστοποίηση ασφαλείας σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, ενώ μελέτες της Κομισιόν είχαν επισημάνει παραβάσεις σχετικά με τη διέλευση επικίνδυνων φορτίων. Το ίδιο ισχύει και για αρκετές γέφυρες που, σύμφωνα με εκθέσεις επιτήρησης, είχαν καταταχθεί σε κατηγορίες που απαιτούν εκτενή τεχνική παρέμβαση. Παρά τις κατά καιρούς επιμέρους διορθωτικές κινήσεις, το βάρος της συσσωρευμένης υποσυντήρησης δεν μπορούσε πλέον να αντιμετωπιστεί με αποσπασματικά μέτρα.
Η παραχώρηση που αλλάζει τα δεδομένα
Η μεταβίβαση της Εγνατίας Οδού στην κοινοπραξία ΓΕΚ Τέρνα – Egis σηματοδοτεί μια βαθιά τομή σε όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Το τίμημα της παραχώρησης, που φτάνει το 1,5 δισ. ευρώ, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα που έχουν καταβληθεί σε σχετική διαδικασία. Το ΤΑΙΠΕΔ χαρακτήρισε την προσφορά ιδιαίτερα ανταγωνιστική, αφού υπερέβη κατά περίπου μισό δισ. ευρώ την αμέσως προηγούμενη. Το έργο αναμένεται να περάσει οριστικά στα χέρια του παραχωρησιούχου στα τέλη του 2025, εφόσον ολοκληρωθεί η έγκριση από το Ελεγκτικό Συνέδριο και η κύρωση από τη Βουλή.
Η σύμβαση έχει διάρκεια 35 ετών και προβλέπει εκτεταμένες επενδύσεις τόσο στην κύρια αρτηρία όσο και στους κάθετους άξονες. Ο υφυπουργός Υποδομών Νίκος Ταχιάος έχει επισημάνει ότι η παραχώρηση δεν αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση, αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσει η Εγνατία να αναβαθμιστεί με τρόπο που ανταποκρίνεται στα σύγχρονα τεχνικά και ευρωπαϊκά δεδομένα. Παράλληλα, η παρακολούθηση της σύμβασης θα γίνεται από ανεξάρτητο μηχανικό, όπως συμβαίνει στις μεγάλες παραχωρήσεις, ώστε να υπάρχει πλήρης εποπτεία της ποιότητας και του χρονοδιαγράμματος των έργων.
Ένα από τα σημαντικότερα σκέλη της τροποποιημένης σύμβασης αφορά την κατάταξη των σηράγγων. Η διαδικασία που για χρόνια καθυστερούσε περνά πλέον στον παραχωρησιούχο, ο οποίος θα αναλάβει να εντάξει τις σήραγγες αρχικά στην αυστηρή κατηγορία Ε. Αυτό συνεπάγεται περιορισμούς για τα επικίνδυνα φορτία, ειδικές διαδικασίες ασφαλείας και στη συνέχεια, μετά την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων, την αναβάθμιση στην κατηγορία Α, όπου δεν υπάρχουν περιορισμοί για τη διέλευση οποιουδήποτε οχήματος ή φορτίου.
Οι επενδύσεις που μεταμορφώνουν τη σημερινή εικόνα
Η πρώτη πενταετία της παραχώρησης θα είναι καθοριστική. Σε αυτό το διάστημα, η ΓΕΚ Τέρνα – Egis δεσμεύεται να υλοποιήσει έργα συνολικού ύψους άνω των 420 εκατ. ευρώ που θα αποκαταστήσουν ζημιές, θα αναβαθμίσουν κρίσιμα τμήματα και θα θέσουν τα θεμέλια για τον πλήρη εκσυγχρονισμό του άξονα.
Μεταξύ των σημαντικών παρεμβάσεων βρίσκεται η αναβάθμιση της διαδρομής Χαλάστρα–Εύζωνοι, η οποία θα αποκτήσει πλέον τις προδιαγραφές ενός σύγχρονου κλειστού αυτοκινητοδρόμου. Το συγκεκριμένο έργο θεωρείται κομβικό, καθώς συνδέει τη χώρα με τα σύνορα της Βόρειας Μακεδονίας και αποτελεί σημαντικό διάδρομο εμπορίου και τουριστικής κίνησης.
Σε βάθος 35ετίας, προβλέπεται η υλοποίηση βαριάς συντήρησης συνολικού κόστους 1,8 δισ. ευρώ. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει αντικατάσταση ασφαλτικών, πλήρη ανανέωση της οριζόντιας και κάθετης σήμανσης, παρεμβάσεις σε γέφυρες και σήραγγες, αναβάθμιση συστημάτων ελέγχου κυκλοφορίας και ανανέωση των στηθαίων ασφαλείας. Η σύμβαση προβλέπει επίσης τη δημιουργία 16 Σταθμών Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών και 12 νέων χώρων στάθμευσης και αναψυχής. Πρόκειται για υποδομές που οι οδηγοί ανέμεναν για δεκαετίες, αφού η απουσία τους αποτελεί διαχρονική παθογένεια της Εγνατίας.
Τι σημαίνει αυτή η νέα εποχή για τους οδηγούς
Η επένδυση στην Εγνατία Οδό έχει άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινότητα εκατοντάδων χιλιάδων οδηγών. Η βελτίωση της ποιότητας του οδοστρώματος και η αναβάθμιση των σηράγγων θα μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο ατυχημάτων, κάτι που αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για τις τοπικές κοινωνίες.
Οι καλύτερες συνθήκες κυκλοφορίας, η επαρκής σήμανση και η ενίσχυση του φωτισμού θα μειώσουν την ταλαιπωρία και θα επιτρέψουν ταχύτερες και πιο ασφαλείς μετακινήσεις.
Παράλληλα, η δημιουργία ΣΕΑ και σύγχρονων χώρων στάθμευσης θα μεταμορφώσει την εμπειρία οδήγησης σε έναν από τους μακρύτερους αυτοκινητοδρόμους της Ευρώπης, προσφέροντας υπηρεσίες που σήμερα απουσιάζουν πλήρως.
Η αναβάθμιση του άξονα Χαλάστρα–Εύζωνοι θα ενισχύσει τη διασυνοριακή κίνηση και θα διευκολύνει το εμπόριο με τις γειτονικές χώρες, ενώ οι παρεμβάσεις στα τμήματα της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης θα βελτιώσουν τη σύνδεση με κομβικά σημεία όπως το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης.
Ένα έργο που αλλάζει την εικόνα της Βόρειας Ελλάδας
Η νέα εποχή της Εγνατίας Οδού δεν αφορά μόνο τον δρόμο αλλά ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα. Η αναβάθμιση ενός τόσο σημαντικού άξονα δημιουργεί πολλαπλασιαστικά οφέλη για την οικονομία, την κινητικότητα, το τουριστικό προϊόν και τις τοπικές κοινωνίες. Μετά από χρόνια στασιμότητας, έρχεται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο μακράς πνοής που δίνει στην Εγνατία Οδό τη δυνατότητα να λειτουργήσει με τα πρότυπα ενός μεγάλου ευρωπαϊκού αυτοκινητοδρόμου.
Για την Εγνατία Οδό ανοίγεται ένα νέο κεφάλαιο
Η παραχώρηση ΓΕΚ Τέρνα – Egis κλείνει ένα μακρύ και ταραχώδες κεφάλαιο και ανοίγει ένα νέο, πιο φιλόδοξο.
Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, η Εγνατία Οδός αποκτά σταθερό πλαίσιο συντήρησης, συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, σαφείς υποχρεώσεις και ένα πρόγραμμα επενδύσεων που μπορεί να την επαναφέρει στη θέση που της αξίζει.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
