Η τεχνητή νοημοσύνη δεν ήρθε ως ένας κεραυνός εν αιθρία άλλα σαν γιγάντιο κύμα, που σαρώνει τα πάντα στο πέρασμα της και ούτε είναι το μέλλον, αλλά το τώρα, το παρόν μας. Και ενώ οι τεχνολογικές επαναστάσεις πάντα προκαλούσαν ανησυχία, η GenAI, η δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη, μοιάζει με κάτι πολύ εξελιγμένο και βοηθητικό στον ίδιο τον πυρήνα του επαγγελματικού κόσμου μας.
Η πιο πρόσφατη μελέτη της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας σε συνεργασία με το Εθνικό Ινστιτούτο Έρευνας της Πολωνίας ανέδειξε με ακρίβεια κάτι που αρκετοί ηγέτες επιχειρήσεων ήδη διαισθάνονταν. Ορίζουν πως το 25% των παγκόσμιων θέσεων εργασίας είναι δυνητικά εκτεθειμένο στις ικανότητες της GenAI. Σε χώρες υψηλού εισοδήματος, το ποσοστό αυτό αγγίζει το 34%. Η στατιστική σημασία αυτών των ποσοστών είναι ανεκτίμητη και όχι επειδή προβλέπουν μαζική ανεργία, αλλά επειδή υποδεικνύουν ένα μεταβαλλόμενο επαγγελματικό τοπίο. Και όχι δεν κόβονται θέσεις εργασίας, αλλά μετατοπίζεται οι αρμοδιότητες τους.
Η GenAI αλλάζει και κάνει πιο γρήγορη τη δουλειά
Ο καθηγητής Έρικ Μπρίνγιολφσον από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, ένας από τους πιο αναγνωρισμένους ειδικούς στην ψηφιακή οικονομία, έχει συνοψίσει τη νέα πραγματικότητα στη θεμελιώδη θέση πως η δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη δεν παίρνει τη θέση των ανθρώπων, αλλά δίνει πλεονέκτημα, σε όσους ξέρουν να τη χρησιμοποιούν. Στην πράξη, αυτό σημαίνει πως πολλά επαγγέλματα, αντί να εξαφανίζονται, αλλάζουν μορφή. Ιδιαίτερα σε τομείς, όπως τα μέσα ενημέρωσης, η πληροφορική και τα χρηματοοικονομικά, όπου οι εργασίες βασίζονται σε γνώσεις και κρίση, οι αλλαγές είναι πιο γρήγορες και πιο έντονες. Τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα, όπως τα γνωστά GPT, δεν αντικαθιστούν απλώς τις παλιές μεθόδους αλλά γίνονται εργαλεία συνεργασίας για τον σύγχρονο επαγγελματία. Αυτό που βλέπουμε να διαμορφώνεται είναι ένα νέο μοντέλο εργαζομένου, που δεν εκτελεί εντολές, αλλά γινεται ένας ειδικός που συνεργάζεται με την τεχνητή νοημοσύνη για να παράγει ιδέες, περιεχόμενο, στρατηγικές και λύσεις με μεγαλύτερη ταχύτητα και ποιότητα. Αντί να περιορίζονται σε ρόλους ρουτίνας, οι εργαζόμενοι εξελίσσονται σε «συνδημιουργούς» της πληροφορίας και της αξίας. Η GenAI μπορεί να αναλάβει βαρετές και επαναλαμβανόμενες εργασίες, επιτρέποντας στους ανθρώπους να εστιάσουν σε πιο κρίσιμες αποφάσεις και πιο δημιουργικές διαδικασίες. Είναι μια αλλαγή που δεν απειλεί άμεσα τις θέσεις εργασίας, αλλά απαιτεί επαναπροσδιορισμό των ρόλων και κυρίως, νέες δεξιότητες. Όποιος καταφέρει να αξιοποιήσει αυτή τη συνεργασία, είτε εργαζόμενος, είτε εργοδότης, μπαίνει δυναμικά στο νέο τοπίο. Η τεχνητή νοημοσύνη κάνει την ανανέωση της επαγγελματικής ταυτότητας και τη μετάβαση σε μια εποχή όπου ο ανθρώπινος νους και η μηχανική ισχύς λειτουργούν μαζί.
Ανισότητες στη μετάβαση: Φύλο, εισόδημα και δεξιότητες
Η μετάβαση στην εποχή της δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης δεν επηρεάζει όλους το ίδιο. Η νέα μελέτη των ILO και NASK ρίχνει φως σε μια πτυχή που πολλοί επιχειρηματίες ίσως υποτιμούν: τον κοινωνικό αντίκτυπο αυτής της τεχνολογικής στροφής. Σύμφωνα με τα στοιχεία, στις χώρες υψηλού εισοδήματος, σχεδόν το 10% των θέσεων εργασίας που καλύπτονται από γυναίκες θεωρούνται υψηλού κινδύνου ως προς την αυτοματοποίηση. Αντίθετα, το αντίστοιχο ποσοστό για τους άνδρες είναι μόλις 3,5%. Η εξήγηση δεν είναι τυχαία. Πολλές γυναίκες εργάζονται σε κλάδους όπως η διοικητική υποστήριξη, όπου η GenAI μπορεί να αναλάβει μεγάλο μέρος των καθημερινών εργασιών, από τη διαχείριση e-mails έως την παραγωγή αναφορών και την επεξεργασία δεδομένων. Ο βραβευμένος με Νόμπελ οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτζ έχει επισημάνει πολλές φορές ότι κάθε τεχνολογική αλλαγή ενέχει τον κίνδυνο να βαθύνει τις ανισότητες, αν δεν συνοδευτεί από κατάλληλες πολιτικές. Και η GenAI δεν αποτελεί εξαίρεση. Αν δεν υπάρξει επένδυση στην εκπαίδευση και την αναβάθμιση δεξιοτήτων, υπάρχει ορατός κίνδυνος κάποιοι εργαζόμενοι να μείνουν πίσω – όχι επειδή δεν είναι ικανοί, αλλά επειδή δεν είναι έτοιμοι. Η έκθεση αξιολογεί πάνω από 30.000 επαγγελματικά αντικείμενα και προσφέρει ένα πολύτιμο εργαλείο πρόβλεψης: έναν δείκτη επαγγελματικής έκθεσης που μπορεί να βοηθήσει στελέχη ανθρώπινου δυναμικού, κυβερνητικούς φορείς και οργανισμούς να σχεδιάσουν πιο στοχευμένες δράσεις. Η πληροφορία αυτή δεν είναι ακαδημαϊκή – είναι πρακτική. Μπορεί να καθορίσει ποιοι τομείς χρειάζονται υποστήριξη, ποιοι ρόλοι πρέπει να μετασχηματιστούν και ποιοι εργαζόμενοι αξίζει να ενισχυθούν. Το ενθαρρυντικό στοιχείο είναι πως, παρά την πρόοδο της τεχνολογίας, η πλήρης αυτοματοποίηση παραμένει σχετικά σπάνιο φαινόμενο, ακόμη και σε προηγμένες οικονομίες. Η GenAI μπορεί να κάνει πολλά, αλλά η ανθρώπινη κρίση, η επίβλεψη, η διαχείριση απρόβλεπτων καταστάσεων και κυρίως η ενσυναίσθηση, παραμένουν αναντικατάστατες.
Ο επιχειρηματίας της νέας εποχής
Στο σημερινό περιβάλλον, ο ρόλος του επιχειρηματία δεν είναι να προβλέψει τι θα φέρει το μέλλον, αλλά να συμβάλει ενεργά στον σχεδιασμό του. Όσοι βλέπουν τη δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη όχι ως απειλή αλλά ως ευκαιρία, αποκτούν σημαντικό προβάδισμα. Η ενσωμάτωση της GenAI στις βασικές λειτουργίες της κάθε επιχείρησης, από τη λήψη αποφάσεων και τη διαχείριση της γνώσης, μέχρι το μάρκετινγκ και την εσωτερική οργάνωση, μετατοπίζει τις παραδοσιακές έννοιες του κόστους και της αποδοτικότητας. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν περιορίζεται στην επιτάχυνση διαδικασιών. Μετασχηματίζει τον ίδιο τον τρόπο που σκεφτόμαστε τη δουλειά, όπως ακριβώς το λέει ο Γιουβάλ Νόα Χαράρι, όταν τονίζει ότι οι μεγάλες τεχνολογικές δυνάμεις του 21ου αιώνα, η βιοτεχνολογία και η τεχνητή νοημοσύνη, δεν αλλάζουν απλώς τον κόσμο της εργασίας, αλλά ξαναγράφουν το νόημα του ανθρώπινου ρόλου μέσα σε αυτόν. Η επένδυση στην εκπαίδευση και την επανακατάρτιση δεν είναι πια πολυτέλεια, αλλά είναι το βασικό στοιχείο ανταγωνιστικότητας. Οι εταιρείες που εντάσσουν τη GenAI στην καθημερινή τους λειτουργία δεν κάνουν απλώς τα πράγματα πιο γρήγορα, αλλά αρχίζουν να βλέπουν αλλιώς τον ίδιο τους τον ρόλο.
Δεν αρκεί πια ένα καλό πλάνο ή μια έξυπνη ιδέα. Αυτό που μετρά είναι η ικανότητα να συνδυάζεις τεχνολογία και σκοπό. Γιατί η GenAI δεν είναι απλώς ένα εργαλείο αλλά ο νέος τρόπος να σκέφτεσαι, να σχεδιάζεις και τελικά να δημιουργείς κάτι που έχει ουσία και όχι μόνο για την αγορά, αλλά και για τους ανθρώπους που δουλεύουν μέσα σε αυτή.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
